De fiscale vereenvoudiging: een succes?

[La Chunga]

Hieronder twee artikels uit 'De Standaard' van 17-18 februari 2007 mbt de fiscale wetgeving in dit land. De heer Verhofstadt beweert steeds weer dat de overheid zou worden vereenvoudigd. Hiervoor werd zelfs een speciaal staatssecretariaat ingericht. Blijkt nu dat van vereenvoudiging geen sprake is, maar wel van een verhoogde complexiteit.



De programmawetten die het federale parlement op een drafje moest goedkeuren eind vorig jaar, bevatten 109 nieuwe fiscale bepalingen, waarvan 65 in de personenbelastingen. Een belastinggids die in 1985 nog 80 pagina's omvatte, telt er vandaag 480. Van de gewone belastingambtenaren vindt 72 procent de fiscale regels onwerkbaar ingewikkeld; van de controleurs die met de fiscale spitstechnologie geconfronteerd worden, vindt 86 procent dat.

Een overingewikkeld fiscaal stelsel is altijd onrechtvaardig en onefficiënt. Onrechtvaardig omdat wie veel geld kan geven aan fiscale adviseurs, beter af is dan wie dat niet kan. Onefficiënt omdat de overheid maatregelen neemt om bepaalde gedragingen te stimuleren (energie bezuinigen bijvoorbeeld) terwijl nauwelijks iemand die maatregelen kent en de overheid dus niet bereikt wat ze beoogt.

De regering heeft er de afgelopen jaren alles aan gedaan om de fiscale wetgeving nog ingewikkelder te maken. Dat is typisch voor een overgepolitiseerd systeem met een machteloze administratie: dan worden regels uitgevaardigd dat het een lieve lust is, zonder dat iemand zich erom bekommert of die ook uitvoerbaar zijn. Een cadeautje voor de een, en eentje voor de ander. Goed bestuur? Nooit van gehoord!

Sommige Belgen hebben de illusie dat ze voordeel hebben bij zo'n systeem, omdat ze dan af en toe iets kunnen ontduiken. Ze beseffen niet dat dit pakken welvaart kost aan dit land: veel investeerders mijden België omdat het fiscaal een onzeker land is. Ondernemingen en burgers verspillen massa's geld en tijd aan aangiftes en betwistingen. Het grootste nadeel is dat wie bonafide werkt, gestraft wordt en dat wie foefelt, beloond wordt.

De ambtenaren van Financiën kregen afgelopen jaren van de regering één duidelijke regel: stel nooit voor een aftrek af te schaffen want dat is altijd wel voor iemand pijnlijk. Tja...

In de vennootschapsbelasting is de regering moediger geweest. Het is haar gelukt het basistarief te verlagen door aftrekken te schrappen. Minder dan gepland, maar goed.

De volgende regering moet dat kunnen in de personenbelasting. Ideeën zijn er wel. De regeerverklaring van Verhofstadt I bevatte al de vorming van ,,korven'' van aftrekken om ze te beperken. Er kwam niets van. Wat staat er in het vierde burgermanifest van de premier? De aftrekkorven! Consequent is hij wel: hij blijft hetzelfde beloven, zonder het te realiseren.

Op belastingsystemen staan geen reset-knoppen zoals op elektronische apparaten. Je kan niet plots van voren af aan beginnen. Het onkruid in de fiscale wetgeving moet met de hand gewied worden. Dat vergt moed en volharding. Goed bestuur dus. Als de regel is dat niemand pijn mag voelen, zal iedereen blijven lijden onder de overcomplexiteit.


Guy Tegenbos

De Standaard, 17-18 februari 2007.



De Belgische fiscaliteit is zo ingewikkeld dat de fiscus er zelf niet meer aan uit kan. Driekwart van de belastingcontroleurs vindt de wetgeving te complex.

Dat het gros van de burgers zijn weg niet meer vindt in onze fiscaliteit, is al lang geen geheim meer. Jaar na jaar neemt het aantal regeltjes toe. Tegelijk groeit de lijst uitzonderingen explosief, net zoals de uitzonderingen op de uitzonderingen.

Een belastingaangifte invullen is voor de gemiddelde Belg een heksentoer geworden. Wie bijvoorbeeld de aankoop van een woning fiscaal wil optimaliseren, kan niet zonder belastinggids of extern advies. ,,Klopt'', zegt Jef Wellens, bij Kluwer onder meer verantwoordelijk voor de fiscale databank Monkey.be. ,,Er zijn zoveel incentives dat de mensen niet meer weten wat nog allemaal kan.''

De complexiteit van onze fiscale wetgeving is zo groot geworden dat het ook voor de belastingambtenaren zelf stilaan te ingewikkeld wordt. Dat blijkt uit een enquête die het ACV organiseerde en waaraan 3.613 ambtenaren uit alle afdelingen van de belastingadministratie deelnamen.

Hun grootste bekommernis is niet hun loon of de carrièremogelijkheden, niet de bureaus of de computers, zelfs niet het management. Probleem nummer één is de complexiteit van de fiscaliteit. Liefst 72 procent van de ambtenaren vindt dat de wetgeving te ingewikkeld is voor het personeel van Financiën.

Echt schrijnend wordt het als naar de cijfers in de controlecentra wordt gekeken. Daar voeren btw- en belastingspecialisten samen grondige controles uit. Het gaat om ervaren controleurs die belastingadviseurs, boekhouders en gespecialiseerde advocaten als tegenpartij hebben. In deze centra heeft 86 procent van de controleurs vragen over de complexiteit van de regels.

Volgens professor Axel Haelterman (KU Leuven) heeft de personenbelasting veel weg van een fiscale grabbelton die honderden - soms tegenstrijdige - maatregelen bevat. ,,Ik moet toegeven dat ik als hoogleraar personenbelasting soms zelf het noorden kwijt ben. Men moet echt overdreven simplificeren om de coherentie van het systeem nog te zien.''

Voor de uitgevers van belastinggidsen wordt het steeds moeilijker om alle regels in één boek te krijgen. Bij Test-Aankoop verschijnen bepaalde hoofdstukken niet meer in de belastinggids, maar enkel op de website. ,,Als de gids te dik wordt, worden de mensen moedeloos en nemen ze hem niet meer ter hand'', zegt Jean-Francois Biernaux. Lieven Van Belleghem begon in 1985 met de gids Praktische Belastingservice . Die telde toen 80 pagina's. In 1999 was dat gegroeid tot 368 bladzijden en dit jaar worden het er 480.

Het aantal codes op de belastingaangifte is tussen 2000 en 2006 met bijna 200 stuks toegenomen.

Elke vereenvoudiging leidt tot winnaars en verliezers, zeker als dat binnen een budgettair neutraal kader moet. En politici zijn er nu eenmaal als de dood voor om kiezers voor het hoofd te stoten, klinkt het in regeringskringen.

,,De Standaard'' zocht uit waarom de fiscus nog lang geen geoliede machine is. Tot vrijdag brengen we daarover dagelijks verslag uit.


Van onze redacteurs Steven Samyn Christof Vanschoubroek

De Standaard, 17-18 februari 2007.



In deze thread had ik graag even nagegaan hoe mensen dagdagelijks geconfronteerd worden met de paarse vereenvoudiging van de overheid.
Is deze vereenvoudiging een feit? Is het een lachertje? Waarom?