CD&V: Hoge kleuterparticipatie in het Nederlandstalig onderwijs in Vlaanderen en Brus

[Politics.be]

In het Nederlandstalig onderwijs blijft de deelname van de kleuters aan het kleuteronderwijs hoog. Dat blijkt uit een analyse door het departement Onderwijs en Vorming over inschrijvingen en aanwezigheden van kleuters in het onderwijs op vraag van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. 82% van de 2-jarigen zijn ingeschreven in een school. Voor de 5-jarigen stijgt dat percentage naar 99%. Leerlingen die aantikken op leerlingenkenmerken en kinderen met een andere nationaliteit scoren minder goed qua inschrijvingen en aanwezigheden op school. Op basis van deze studie zal minister Crevits tegen volgend jaar maatregelen uitwerken om de kleuterparticipatie nog te versterken.

Het Nederlandstalig onderwijs heeft een sterke traditie van kleuteronderwijs en de meeste kinderen gaan naar school. De kleuterparticipatie ligt hoog. Toch is een kleine groep van kleuters niet ingeschreven in een school of zijn ze onvoldoende in de klas aanwezig. (Nog geen 3 jaar: minstens 100 halve dagen aanwezig, 3 jaar: minstens 150 halve dagen aanwezig, 4 jaar: minstens 185 halve dagen aanwezig, 5 jaar: minstens 220 halve dagen aanwezig.) Om daar een goed beeld over te krijgen, werd een analyse uitgevoerd in opdracht van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits. De studie werkt met een analyse van de kleuters van het geboortejaar 2006 omdat Vlaanderen vanaf het schooljaar 2008 over informatie over de leerlingenkenmerken (opleidingsniveau moeder, thuistaal, schooltoelage en buurtindicator) beschikt. Het gaat hier om gelijke kansen indicatoren op basis waarvan gok-middelen worden verdeeld.

De analyse past in een groter geheel. Het departement Onderwijs en Vorming voert ook een literatuurstudie en verzamelt goede praktijkvoorbeelden en besprak die met experts.

Wanneer is wie ingeschreven?

Uit de analyse blijkt dat 82,2% van de 2-jarigen en 99% van de 5-jarigen in een school zijn ingeschreven. Hoe meer de leerling aantikt op de leerlingenkenmerken hoe later de inschrijving van de kleuters gebeurt.

Opvallend is dat niet Belgische kinderen later worden ingeschreven. Dat geldt vooral voor kleuters van 2 tot 4 jaar. (tabel 1) Mogelijks komt dit doordat een deel van deze kleuters nog niet in het land waren op 2-jarige leeftijd en een volledig traject dus niet mogelijk was.

Wanneer is wie afwezig in de klas?

Uit het onderzoek blijkt dat de 2-jarigen in de klas het vaakst onvoldoende aanwezig zijn. Dat is logisch gezien dit nog de leeftijd is waarop kinderen het hele schooljaar door instappen. Van de 3-jarigen is 5,7% onvoldoende aanwezig, van de 4-jarigen 3,3% en van de 5-jarigen 2,5%. Niet Belgische kinderen blijken oververtegenwoordigd bij de groep onvoldoende aanwezig kinderen in de klas. De verschillen nemen wel af met het vorderen van de leeftijd. Leerlingen die aantikken op één of meer leerlingenkenmerken zijn ook vaker afwezig in de klas. Leerlingen die aantikken op ‘thuistaal’ en op ‘opleiding moeder’ zijn beduidend meer onvoldoende aanwezig. (tabel 2). Een leerling die niet aantikt is gemiddeld op het gehele kleutertraject 120 have dagen meer aanwezig in de klas dan een leerling die op 3 kenmerken aantikt.

Profielen

De evolutie van het aantal niet-ingeschreven kleuters en kleuters die onvoldoende aanwezig zijn is tussen 2008 en 2014 in elke leeftijdscategorie nagenoeg stabiel gebleven. De grootste groep niet-ingeschreven kleuters zijn de 3-jarigen. Bij de onvoldoende aanwezigen zijn de 2-jarigen de grootste groep. Globaal genomen zijn er in het schooljaar 2014-2015 1,4% niet ingeschreven kleuters. In het schooljaar 2013-2014 zijn er 10,9% onvoldoende aanwezige kleuters voor de 2 tot 5-jarigen. Voor de 3 tot 5-jarigen is dit 3,8%.

Het aantal niet-ingeschreven en onvoldoende aanwezigen ligt het hoogst in de grootsteden zoals Antwerpen en Gent (tabellen 3 en 4 en 5 en 6) . Over de jaren heen is er in de grootsteden een stijgende trend : voor niet-ingeschreven vooral bij de 4- en 5-jarigen, voor onvoldoende aanwezig bij de groep 2-jarigen. 43% van de niet ingeschreven kleuters zijn in een grootstad gedomicilieerd.

Ivm onvoldoende aanwezig scoren kinderen met een andere nationaliteit slechter in alle leeftijdsgroepen. De enige uitzondering hierop vormt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waar kinderen met een andere nationaliteit bovengemiddeld goed scoren qua aanwezigheid. Kleuters die aantikken op twee of meer leerlingenkenmerken scoren slechter wat betreft de aanwezigheid in de klas..

De centrumsteden die qua niet-ingeschrevenen gemiddeld slechter scoren zijn Leuven en Oostende. Voor de onvoldoende aanwezigheden is er in Oostende globaal een licht dalende trend. (tabellen 7 en 8)

Kans op schoolse achterstand

De analyse toont aan dat wie in voldoende mate kleuteronderwijs volgt, minder kans op schoolse achterstand oploopt. De kans op achterstand bij niet-ingeschreven of onvoldoende aanwezig stijgt met de leeftijd van de kleuter. Hoe vroeger een kleuter naar school gaat, hoe kleiner de kans op schoolse vertraging. Een 5-jarige die voldoende aanwezig is in de klas loopt 11% kans op schoolse achterstand. Voor een 5-jarige die die onvoldoende aanwezig is stijgt die kans tot 54%. Voldoende aanwezig zijn geeft dus belangrijke impulsen voor een goede start in het lager onderwijs en de verdere vordering van de schoolloopbaan.

Nationaliteit maar vooral aantikken op leerlingenkenmerken is een belangrijke voorspeller van schoolse vertraging.

Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits zal deze analyse aangrijpen om tegen midden 2016 beleidsvoorstellen te formuleren om de al zeer goede kleuterparticipatie nog te verhogen.

Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits : “De kleuterparticipatie in het Nederlandstalig onderwijs ligt zeer hoog. Wereldwijd staan we aan de top. Hoe vroeger een kleuter naar school gaat, hoe kleiner de kans op schoolse vertraging. Dankzij deze studie krijgen we een goed zicht op de aandachtspunten voor de kleine groep kleuters die niet ingeschreven is op een school of onvoldoende aanwezig is. Kleuters die aantikken op leerlingenkenmerken en kinderen met een andere nationaliteit scoren namelijk minder goed qua inschrijvingen en aanwezigheden in de kleuterklas. Deze analyse is een goede basis om tegen volgend jaar maatregelen uit te werken om de kleuterparticipatie in het Nederlandstalig onderwijs nog te versterken.”

Bron: politics.be