ACV : zegt neen tegen commerciele uitbating

[Politics.be]

De uitbating van het nieuw forensisch psychiatrisch centrum in Gent dreigt in handen te komen van commerciële spelers. Veiligheid en complexe zorg worden hierdoor winkelwaar. Volgens ACV-Openbare Diensten is er geen plaats voor commercie in veiligheid en zorg.

Situering

In 2007 werd door de Federale Regering beslist om twee nieuwe forensische psychiatrische centra (FPC) op te richten in Antwerpen en Gent. Het gaat hier om gesloten centra voor de opvang van personen waarvoor er zowel een veiligheidsrisico is als een noodzaak aan gespecialiseerde (psychiatrische) zorg. Deze instellingen moeten dus sterk beveiligd worden, vergelijkbaar met een gevangenis, maar moeten anderzijds eveneens voorzien in complexe psychiatrische zorg zoals in een psychiatrisch ziekenhuis.

Heel wat geïnterneerden bevinden zich in gevangenissen terwijl ze daar niet thuis horen en eerder zorg zouden moeten krijgen in beveiligde psychiatrische instellingen. België werd hiervoor in het verleden herhaaldelijk door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens veroordeeld. De nieuwe centra in Gent en Antwerpen zullen onderdak bieden aan 450 geïnterneerden.

Het nieuwe FPC in Gent is afgewerkt en zal op korte termijn in gebruik worden genomen.

Oprichting een goede zaak

ACV-Openbare Diensten vindt de oprichting van deze nieuwe centra een goede zaak en beklemtoont dat deze centra tot doel moeten hebben geïnterneerden in een beveiligde omgeving adequate psychiatrische behandeling te geven waarbij veel aandacht wordt besteed aan een psychosociale re-integratie en, zo mogelijk, ook aan de doorstroming van de geïnterneerde naar het reguliere circuit. Het is belangrijk dat in deze centra de samenwerking van de federale overheidsdiensten Justitie (veiligheidsaspect) en Volksgezondheid (zorgaspect) optimaal verloopt. Deze centra zijn meer dan “gevangenissen met zorg” maar zullen gespecialiseerde psychiatrische zorg moeten aanbieden. Recent werd nog de wettelijke basis gelegd voor de financiering van de geneeskundige verstrekkingen binnen deze centra via de ziekteverzekering (RIZIV), wat de wettelijke verankering van het aspect zorg binnen deze instellingen alleen maar accentueert.

Beslissing over de uitbesteding van de uitbating onbegrijpelijk

ACV-Openbare Diensten is steeds gekant geweest tegen de plannen van de Ministers van Justitie en Volksgezondheid om de uitbating van dit centrum uit handen te geven aan een externe partner. Veiligheid en zorg zijn voor ACV-Openbare Diensten geen goederen die zo maar te koop kunnen worden aangeboden. Het beheer van zo’n instelling is een dagelijkse verantwoordelijkheid van de overheid. Dergelijke gespecialiseerde instellingen met complexe veiligheid en zorg moeten uit handen blijven van commerciële uitbaters. De overheid is perfect in staat zelf in te staan voor de uitbating, zo nodig in samenwerking met instellingen die de nodige expertise hebben ontwikkeld.

Sodexo straks ook aanbieder van psychiatrische zorg?

Na een lange voorbereidingsfase werd uiteindelijk het bestek op de Ministerraad van 5 juli 2013 goedgekeurd. Er werden twee kandidaten weerhouden: het Platform Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent VZW (een VZW rond de Broeders van liefde waar ook het OCMW en de stad Gent samen met andere publieke en private partners bij betrokken zijn) en Sodexo bij het grote publiek gekend als maaltijdchequebedrijf. Sodexo is echter een Franse multinational die reeds uitbater is van gevangenissen in Groot-Brittannië en Australië, wat blijkbaar niet zo probleemloos verloopt, zo blijkt althans uit de Engelse pers.

Geen privatisering van veiligheid

Luc Neirynck, secretaris Justitie bij ACV-Openbare Diensten:

Het standpunt van ACV-Openbare Diensten is al langer dan vandaag bekend. Dergelijke ontwikkelingen zijn bijzonder onrustwekkend. Het opvolgen en bewaken van delinquenten, waar ze ook verblijven, is een kerntaak van de overheid die niet kan geprivatiseerd worden, laat staan gecommercialiseerd. Het garanderen van de veiligheid binnen deze instellingen is hierbij bijzonder cruciaal en kan alleen door de overheid worden gewaarborgd en het is slechts diezelfde overheid die hierin ook verantwoordelijkheid kan opnemen. De privatiseringen in Groot-Brittannië van gevangenissen zijn geen modelvoorbeeld te noemen, in die mate zelfs dat o.a. door wantoestanden een aantal gevangenissen ondertussen reeds werden of zullen worden “teruggegeven” aan de overheid.

Geen commercialisering van zorg
Psychiaters op sollicitatie bij Sodexo?

Jan Mortier, coördinator Zorg ACV-Openbare Diensten:

Al even onrustwekkend wordt het wanneer deze complexe zorg zou worden uitbesteed aan een zuiver commerciële partner. Sodexo heeft in ieder geval geen kaas gegeten van complexe psychiatrische zorg, zoveel is duidelijk. Sodexo beseft dit blijkbaar en neemt een commercieel Nederlands zorgbedrijf onder de arm die hen moet bijstaan. Alleen, ook dit Nederlands zorgbedrijf is niet gespecialiseerd in forensische psychiatrische zorg en heeft al evenmin voeling met het Vlaams netwerk in de zorg, wat nochtans primordiaal zou moeten zijn om ervoor te zorgen dat ook de belangrijke functies van re-integratie en rehabilitatie correct worden ingeschat, indien dit kan en wenselijk is. Of zullen ook deze functies verder worden uitbesteed?

De uitbater krijgt blijkbaar ook alle zeggenschap over de aanstelling van het personeel, zo blijkt uit een antwoord van de Minister van Justitie op een parlementaire vraag: “Het zal ook de uitbater zijn die de nodige psychiaters zal moeten aanwerven”. De psychiaters kunnen zich beginnen opmaken voor het sollicitatiegesprek bij Sodexo. Een maaltijdcheque als extralegale vergoeding behoort alvast tot de mogelijkheden.

Als we een en ander in een ruimere context plaatsen is dit toch werkelijk ongelooflijk. De federale en Vlaamse zorgsectoren en de gezondheidsberoepen zijn dermate gereguleerd en aan regels onderworpen dat instellingen enorme expertise hebben moeten verwerven om ervoor te zorgen dat aan alle normen wordt voldaan. En bij dergelijk nieuw initiatief wordt dit alles zomaar uit handen gegeven. De fout ligt natuurlijk niet bij de geïnteresseerde commerciële partner maar bij de bevoegde ministers die van veiligheid en psychiatrische zorg commerciële goederen maken en bijgevolg commerciële partners aantrekken. De forensische psychiatrische centra, waarop decennialang werd gewacht, zijn hierdoor nog voor ze operationeel zijn ten dode opgeschreven.

Beslist Ministerraad morgen?

Sodexo blijkt nu ook door de jury aangewezen te zijn als “beste kandidaat” en tussen de kabinetten Volksgezondheid en Justitie zou er een akkoord zijn dat morgen ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Ministerraad. Indien de Ministerraad beslist tot deze verregaande commercialisering bewijst ze dat ze het niet zo nauw neemt met de basistaken van de overheid, zoals veiligheid en zorg.

De overheid moet haar verantwoordelijkheid opnemen en haar maatschappelijke rol waarmaken, zowel tegenover de gemeenschap zelf maar al evenzeer tegenover delinquenten. Zo niet, miskent zij haar eigen bestaansrecht.





Verdere info: ACV-Openbare Diensten - Jan Mortier

Bron: politics.be