Joris Van Severen:held van de conservatieve revolutie in Vlaanderen

[Franz Ritter Von Epp]

Joris van Severen werd geboren op 19 juli 1894 te Wakken als zoon van een notaris. In het gezin van zijn jeugd was er een duidelijke Vlaamsgezinde en katholieke tendens, en dit is de basis gebleven voor zijn verdere maatschappelijk politieke loopbaan. Het begin van zijn leven lijkt gedompeld in de invloed van het Vlaams nationalisme en de Vlaamse letterkunde, en dat met een sterke katholieke inslag in de West-Vlaamse traditie. Hij krijgt echter ook zeer grote bewondering voor het Franse nationalistische denken. Eerst Maurice Barrès, maar al snel wordt deze nationalist van het gewone 19e eeuwse type gepasseerd door het nationaal-katholieke denken van zijn monarchistische en pro-katholieke dicipelen Charles Maurras en Leon Bloy. Barrès vond alle regimes in Frankrijk goed zolang ze maar pro-Frans waren, dus ook de nationale republikeinen en de Bonepartisten, terwijl Maurras en Bloy radicaal partij kozen voor de koninklijke traditie die in 1792 was afgebroken en ook voor het katholicisme als nationale religie van Frankrijk. Dit terwijl Charles Maurras' ultra-nationale visie op het katholicisme door de Rooms-Katholieke Kerk met wantrouwen werd bekeken. Aan het eind van Joris van Severen's politieke carriere zouden deze twee benaderingen een prominente plaats innemen in zijn politiek activisme en politieke denken.

Joris van Severen diende als officier tijdens de Eerste Wereldoorlog, en was daar nog zeer flamingantistisch. Hij werd zelfs bestraft voor zijn pro-Vlaamse denken en zijn pro-Vlaamse activiteiten binnen de frontbeweging. Na deze oorlog werd hij gekozen in het belgische parlement voor de Frontpartij, de Flamingantistische partij die allerhande ideologische stromingen omvatte, en waar men welkom was zolang men maar pro-Vlaams was. Hij begin zich evenwel steeds meer in een Maurrasiaans denken te ontwikkelen. Hij verloor zijn parlementszetel in een volgende verkiezing. Van Severen werd nu ook beïnvloed door Benito Mussolini, die in Italië aan de macht was gekomen.

Op 6 oktober 1931 werd formeel het Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen gesticht, met Joris van Severen als leider en Wies Moens als ideoloog. Het VERDINASO werd op grote schaal georganiseerd als een totale massapartij, en leek inderdaad in staat om de Vlaamse Beweging nieuwe leven in te blazen met een eigen Conservatief Revolutionaire ideologie, geschikt voor de Nederlanden. Dat heeft niet zo mogen zijn, want Van Severen besloot in 1934 tot een nieuwe marsrichting waarbij hij de belgische realiteit aanvaarde. Wellicht het "fascisme van bovenaf" van de Spaanse premier Miguel Primo de Riviera (vader van José Antonio) indachtig, evenals de politieke realiteit in Italië en enige autoritaire Oost-Europese staten, ging Van Severen nu pogen een akkoord te sluiten met aristocratische conservatieve kringen en met de monarchie. Dit terwijl in zijn partij toch ook eerder pro-Nationaal-Socialistische tendenzen duidelijk aanwezig bleven, onder andere in de Dietsche Militie c.q. Dietsche Militanten Orde en in diverse publicaties van het VERDINASO. In 1934 was Wies Moens, als bewust Heel-Nederlands Vlaams-nationaal denker, al afgehaakt. Maar met het afhaken van de harde kern van Vlaams-nationalisten kwam ook de aanwas van eerder monarchistische belgicisten met autoritaire of fascistische sympathieën. Koning Leopold III werd een cultfiguur voor Joris van Severen en blijkbaar bestond de idee dat deze koning Van Severen zou roepen zoals in Italië Victor Emmanuel III de Duce Benito Mussolini geroepen had. Het heeft niet zo mogen zijn.

Vermeldingswaard zijn verder de pogingen van Van Severen om zijn VERDINASO ook buiten Vlaanderen uit te bouwen. Voor Van Severen zouden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, inclusief Wallonië, zich moeten verenigen, gelijk onder Koning Willem I in 1815-1830. Er waren afdelingen in Wallonië en in Noord-Nederland, maar geen van deze wist een serieuze concurrent te zijn van REX van Leon Degrelle (in Wallonië) of de Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert (in Noord-Nederland). In Vlaanderen groeide sinds 1933 sterk het Vlaams Nationaal Verbond VNV van Staf de Clerq, met een Conservatief Revolutionair streven volgens Heel-Nederlandse en Vlaams-nationalistische beginselen. De pro-NS geest vinden we daar onder andere bij Reimond Tollenaere. Ook dit betekende een zware concurrentie voor Joris van Severen en het VERDINASO.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 en de mobilisatie nam Van Severen een positie in waarin hij de belgische onafhankelijkheid verdedigde en de koning zijn trouw toezegde. Hij werd echter niet geloofd door de belgische establishment en in de meidagen van 1940 werd hij gearresteerd en in het kader van de ineenstorting van het belgische leger afgevoerd naar Frankrijk. Zijn trein met gevangenentransport kwam terecht in Abbeville. Joris van Severen werd vermoord door Franse soldaten welke door de aankomende nederlaag waren dolgeworden. Het gebeurde te Abbeville op 20 mei 1940.

Toen het doodsbericht in Vlaanderen bekend werd is het VERDINASO al snel in elkaar bestrijdende facties uiteengevallen. Het VERDINASO was immers in de eerste en de laatste plaats gericht op de leider. Verschillende ideologische visies waren onder zijn bewind samengevloeid en toen hij als bindende figuur wegviel gingen deze facties allerlei verschillende kanten op. Voor de richting Jef Francois, leider der Dietsche Militanten Orde DMO, was dat uiteindelijk duidelijk het Nationaalsocialisme zoals Adolf Hitler dat verkondigde. Weer anderen vonden hun weg (terug) naar het radicale Vlaamse nationalisme. Nog een derde richting vond zijn weg naar het Leopoldisme rond de figuur van Leopold III en werden uiteindelijk trouwe belgische traditionalisten met een duidelijke monarchistische en katholieke staatsideologie. Na 1940 en tot op heden lijken er in de herinnering verschillende Van Severens rond te lopen, allemaal geëerd door echte DINASO's van de tijd van toen.[edit]
[size=1]Edit:[/size]

[size=1]After edit by Franz Ritter Von Epp on 27-06-2005 at 20:36
Reason:
--------------------------------

Joris van Severen werd geboren op 19 juli 1894 te Wakken als zoon van een notaris. In het gezin van zijn jeugd was er een duidelijke Vlaamsgezinde en katholieke tendens, en dit is de basis gebleven voor zijn verdere maatschappelijk politieke loopbaan. Het begin van zijn leven lijkt gedompeld in de invloed van het Vlaams nationalisme en de Vlaamse letterkunde, en dat met een sterke katholieke inslag in de West-Vlaamse traditie. Hij krijgt echter ook zeer grote bewondering voor het Franse nationalistische denken. Eerst Maurice Barrès, maar al snel wordt deze nationalist van het gewone 19e eeuwse type gepasseerd door het nationaal-katholieke denken van zijn monarchistische en pro-katholieke dicipelen Charles Maurras en Leon Bloy. Barrès vond alle regimes in Frankrijk goed zolang ze maar pro-Frans waren, dus ook de nationale republikeinen en de Bonepartisten, terwijl Maurras en Bloy radicaal partij kozen voor de koninklijke traditie die in 1792 was afgebroken en ook voor het katholicisme als nationale religie van Frankrijk. Dit terwijl Charles Maurras' ultra-nationale visie op het katholicisme door de Rooms-Katholieke Kerk met wantrouwen werd bekeken. Aan het eind van Joris van Severen's politieke carriere zouden deze twee benaderingen een prominente plaats innemen in zijn politiek activisme en politieke denken.

Joris van Severen diende als officier tijdens de Eerste Wereldoorlog, en was daar nog zeer flamingantistisch. Hij werd zelfs bestraft voor zijn pro-Vlaamse denken en zijn pro-Vlaamse activiteiten binnen de frontbeweging. Na deze oorlog werd hij gekozen in het belgische parlement voor de Frontpartij, de Flamingantistische partij die allerhande ideologische stromingen omvatte, en waar men welkom was zolang men maar pro-Vlaams was. Hij begin zich evenwel steeds meer in een Maurrasiaans denken te ontwikkelen. Hij verloor zijn parlementszetel in een volgende verkiezing. Van Severen werd nu ook beïnvloed door Benito Mussolini, die in Italië aan de macht was gekomen.

Op 6 oktober 1931 werd formeel het Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen gesticht, met Joris van Severen als leider en Wies Moens als ideoloog. Het VERDINASO werd op grote schaal georganiseerd als een totale massapartij, en leek inderdaad in staat om de Vlaamse Beweging nieuwe leven in te blazen met een eigen Conservatief Revolutionaire ideologie, geschikt voor de Nederlanden. Dat heeft niet zo mogen zijn, want Van Severen besloot in 1934 tot een nieuwe marsrichting waarbij hij de belgische realiteit aanvaarde. Wellicht het "fascisme van bovenaf" van de Spaanse premier Miguel Primo de Riviera (vader van José Antonio) indachtig, evenals de politieke realiteit in Italië en enige autoritaire Oost-Europese staten, ging Van Severen nu pogen een akkoord te sluiten met aristocratische conservatieve kringen en met de monarchie. Dit terwijl in zijn partij toch ook eerder pro-Nationaal-Socialistische tendenzen duidelijk aanwezig bleven, onder andere in de Dietsche Militie c.q. Dietsche Militanten Orde en in diverse publicaties van het VERDINASO. In 1934 was Wies Moens, als bewust Heel-Nederlands Vlaams-nationaal denker, al afgehaakt. Maar met het afhaken van de harde kern van Vlaams-nationalisten kwam ook de aanwas van eerder monarchistische belgicisten met autoritaire of fascistische sympathieën. Koning Leopold III werd een cultfiguur voor Joris van Severen en blijkbaar bestond de idee dat deze koning Van Severen zou roepen zoals in Italië Victor Emmanuel III de Duce Benito Mussolini geroepen had. Het heeft niet zo mogen zijn.

Vermeldingswaard zijn verder de pogingen van Van Severen om zijn VERDINASO ook buiten Vlaanderen uit te bouwen. Voor Van Severen zouden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, inclusief Wallonië, zich moeten verenigen, gelijk onder Koning Willem I in 1815-1830. Er waren afdelingen in Wallonië en in Noord-Nederland, maar geen van deze wist een serieuze concurrent te zijn van REX van Leon Degrelle (in Wallonië) of de Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert (in Noord-Nederland). In Vlaanderen groeide sinds 1933 sterk het Vlaams Nationaal Verbond VNV van Staf de Clerq, met een Conservatief Revolutionair streven volgens Heel-Nederlandse en Vlaams-nationalistische beginselen. De pro-NS geest vinden we daar onder andere bij Reimond Tollenaere. Ook dit betekende een zware concurrentie voor Joris van Severen en het VERDINASO.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 en de mobilisatie nam Van Severen een positie in waarin hij de belgische onafhankelijkheid verdedigde en de koning zijn trouw toezegde. Hij werd echter niet geloofd door de belgische establishment en in de meidagen van 1940 werd hij gearresteerd en in het kader van de ineenstorting van het belgische leger afgevoerd naar Frankrijk. Zijn trein met gevangenentransport kwam terecht in Abbeville. Joris van Severen werd vermoord door Franse soldaten welke door de aankomende nederlaag waren dolgeworden. Het gebeurde te Abbeville op 20 mei 1940.

Toen het doodsbericht in Vlaanderen bekend werd is het VERDINASO al snel in elkaar bestrijdende facties uiteengevallen. Het VERDINASO was immers in de eerste en de laatste plaats gericht op de leider. Verschillende ideologische visies waren onder zijn bewind samengevloeid en toen hij als bindende figuur wegviel gingen deze facties allerlei verschillende kanten op. Voor de richting Jef Francois, leider der Dietsche Militanten Orde DMO, was dat uiteindelijk duidelijk het Nationaalsocialisme zoals Adolf Hitler dat verkondigde. Weer anderen vonden hun weg (terug) naar het radicale Vlaamse nationalisme. Nog een derde richting vond zijn weg naar het Leopoldisme rond de figuur van Leopold III en werden uiteindelijk trouwe belgische traditionalisten met een duidelijke monarchistische en katholieke staatsideologie. Na 1940 en tot op heden lijken er in de herinnering verschillende Van Severens rond te lopen, allemaal geëerd door echte DINASO's van de tijd van toen.[/size]

[size=1]Before any edits, post was:
--------------------------------

[font=Arial] [/font]<SPAN style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: Arial">Op 20 mei 1940 werden de Nationaal-Solidaristen Joris van Severen en Jan Ryckoort door het leger van de Franse Derde Republiek vermoord tijdens een algehele massamoord op geïnterneerde mannen, vrouwen en kinderen welke door de belgische staat naar Frankrijk waren getransporteerd. Het was de laatste sluiptrekking van het belgische regime van judeo-plutocratische vrijmetselaars en monarchistische klerikalen dat de Vlaamse en Waalse massa's onderdrukte, uitbuitte en uitzoog, alles ten dienste van het internationale jodendom. De Wehrmacht maakte komaf met de soldatestka van de republiek welke ook de arbeiders en boeren, woonachtig in Frankrijk, in de greep hield.[/size]

[/edit]

[ossaert]

Wat bijzonder sneu is aan Joris van Severen, is dat hij zelf zich niet meteen aan zijn strenge morele eisen hield. Hij stond bekend als een womanizer, die minstens tweemaal een relatie had met een getrouwde vrouw (een Engelse tijdens de Eerste Wereldoorlog en Rachel Baes).

[C uit W]

Was die veelwijverij niet populair in de NS kringen?

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door C uit W

Was die veelwijverij niet populair in de NS kringen?

Hoe sterker de principes, hoe groter de hypocrisie, zullen we maar denken, niet?

[panzer]

Ik ben alleszins grote fan!! Tot '34 althans. Wat hem toen heeft bezield begrijp ik echt niet.

Ik denk alleszins dat het veruit de meest charismatische figuur uit de geschiedenis van de Vlaamse Beweging is! Ondanks zijn kleine gestalte kunnen figuren als Filip De Winter of Bart De Wever aan deze man zijn uitstraling een puntje zuigen!!

[C uit W]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

Hoe sterker de principes, hoe groter de hypocrisie, zullen we maar denken, niet?

Nee, nee, ik heb het over het principe van zich fel voort te planten en de (christelijke) huwelijkstrouw te verminderen.

[Tantist]

Ik vind de mythevorming rond Van Severen maar ziekelijk. Zo staat er in het gedenkboek te lezen (ik meende aan de hand van Luc Pauwels) dat het Verdinaso helemaal niet antisemitisch was, dat het slechts een randfenomeen was bij kleinere leden zoals Ward Hermans, die het Verbond dan nog verlieten ook. De auteur zegt letterlijk dat Van Severen zich zelf nooit antisemitisch uitliet... Tot je de NEVB leest, waar men bij het lemma Verdinaso Van Severen zelf citeert in Hier Dinaso! waar hij de joden tot volksvreemden verklaart...

Ik moet niets hebben van die neo-Dinaso's die de geschiedenis proberen te vervalsen.

[Guderian]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

Hoe sterker de principes, hoe groter de hypocrisie, zullen we maar denken, niet?

Ach ja, leve het nihillisme! Foei zeg, iemand met principes!

[Guderian]

Dat katholicisme is op dat vlak (relationele ethiek) altijd al een hinderpaal geweest. Het probleem is dat de katholieke kerk een aantal principes verdedigt en oplegt aan gelovigen, die in zekere mate ingaan tegen de natuurlijke menselijke behoefte van sexualiteit: celibaat, gefrustreerde omgang met normale heterosexualiteit. Het gevolg daarvan is dat het des te moeilijker wordt om met gezag principes te kunnen verdedigen tegen échte escapades: homofilie, pedofilie, promiscuïteit,...

Joris Van Severen stond bekend als een dandy, een zwaar "fuifbeest" voor die tijd. Hij schrijft dat ook zelf neer. Wat hij noemde zijn "raids op Blankenberge" waren fuifnachten, hij had inderdaad tal van relaties waaronder enkele met gehuwde vrouwen. In de laatste gevallen is het de gehuwde die in de fout gaat en niet de ongehuwde.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Guderian

Ach ja, leve het nihillisme! Foei zeg, iemand met principes!

Foei zeg, iemand met principes die ze zelf niet nakomt. Dat doet me willekeurig denken aan de koning van een bepaalde, niet nader genoemde uit separatisme geboren staat die separatisme afkeurt en het gezin aanprijst, maar zijn eigen dochter niet eens wil zien.

[Guderian]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Foei zeg, iemand met principes die ze zelf niet nakomt.

U bedoelt?

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Guderian

U bedoelt?

Lees ossaert...

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door Guderian

Ach ja, leve het nihillisme! Foei zeg, iemand met principes!

Ach, natuurlijk, gooi het maar over mijn ietwat nihilistische neigingen! Je zal zelf wel genoeg vertrouwd zijn met de morele eisen die JvS aan zijn Dinaso's stelde. Wel, dat hij de eerste was om ze overboord te gooien, is stuitend, niet meer, niet minder. Rechtlijnigheid en daadkracht eisen, morele puurheid, maar zelf achter de vrouwen aangaan? Een lichtend voorbeeld, inderdaad.

[panzer]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Ik vind de mythevorming rond Van Severen maar ziekelijk. Zo staat er in het gedenkboek te lezen (ik meende aan de hand van Luc Pauwels) dat het Verdinaso helemaal niet antisemitisch was, dat het slechts een randfenomeen was bij kleinere leden zoals Ward Hermans, die het Verbond dan nog verlieten ook. De auteur zegt letterlijk dat Van Severen zich zelf nooit antisemitisch uitliet... Tot je de NEVB leest, waar men bij het lemma Verdinaso Van Severen zelf citeert in Hier Dinaso! waar hij de joden tot volksvreemden verklaart...

Ik moet niets hebben van die neo-Dinaso's die de geschiedenis proberen te vervalsen.

Verdikke seg,

Neo-dinaso's... ik wist niet eens dat die strekking echt bestond. Dan zal ik daar wel toe behoren zeker...

Beweren of proberen te bewijzen dat JVS niet antisemitisch was, is inderdaad belachelijk. Ik heb een bundel liggen met al zijn toespraken, ('Zoo sprak den leider')waaruit duidelijk blijkt dat hij zich verschillende keren uitliet tegen joden.

Dit gedrag veroordelen, vind ik eveneens belachelijk. Je moet beseffen dat Van Severens VERDINASO zich ontwikkelde in de jaren dertig. Heel Europa werd overspoeld door de revolutie van rechts. Een antisemitische houding was voor een rechtse drukkingsgroep in die periode bijna een evidentie. Van de holocaust had nog niemand gehoord, en vanuit politiek-linkse hoek was er ook niemand die het opnam voor de Joden. Daarbij moet men dan nog rekening houden met het feit dat het VERDINASO zich zeer katholiek opstelde, wat moeilijk valt te rijmen met vrije omgang of vermenging met Joden. Door een hedendaagse gekleurde bril het VERDINASO bekijken, én veroordelen is dus lichtjes anachronistisch.

Wat JVS zijn principes en zijn losbandig gedrag betreft, vind ik dat je de vraag kan stellen (bij elke leidersfiguur trouwens) of hij die principes voorop stelde omdat hij er zelf in geloofde (ik denk dat persoonlijk niet) of omdat hij er iets mee wou bereiken. Ik denk dat hij enerzijds aan een soort 'image building' deed. Anderzijds denk ik dat hij met zijn principes een zeker samenhorigheidsgevoel wou creëren binnen zijn beweging. Hij zocht naar een gemeenschappelijke basis. Dit is natuurlijk ook maar een manier van interpreteren...

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door panzer

Verdikke seg,

Neo-dinaso's... ik wist niet eens dat die strekking echt bestond. Dan zal ik daar wel toe behoren zeker...

Wie weet...

Beweren of proberen te bewijzen dat JVS niet antisemitisch was, is inderdaad belachelijk.

Dat is nochtans wat men probeert te doen...

Dit gedrag veroordelen, vind ik eveneens belachelijk. Je moet beseffen dat Van Severens VERDINASO zich ontwikkelde in de jaren dertig. Heel Europa werd overspoeld door de revolutie van rechts. Een antisemitische houding was voor een rechtse drukkingsgroep in die periode bijna een evidentie.

Dat maakt nog niets goed. Tijdens de Franse Revolutie werden er hoofden afgehakt. Dat was toen ook een evidentie, zo iets als Samson op TV: je keek ernaar als naar entertainment. Ook de Romeinen hadden naar moderne maatstaven laakbare praktijken door christenen te serveren aan hun (onvlaamse) leeuwen. Dat zijn niet na te streven principes in onze tijd.

Dat het bovendien géén evidentie was voor de hele maatschappij, doet nog meer vraagtekens rijzen. Het is niet omdat een bepaald deel van de bevolking er laakbare principes op na houdt, dat die algemeen zijn en een evidentie.

Van de holocaust had nog niemand gehoord, en vanuit politiek-linkse hoek was er ook niemand die het opnam voor de Joden.

Is dat zo? Ik kan u zelfs een rechts iemand geven die het voor de joden opnam: August Borms. Borms kiescampagne werd in 1929 gesteund met joods geld (o.a. van Gunzburg, Tolkowsky en de broers Melithon). Na zijn vrijlating in 1940 hielp Borms de families van niet-vrijgelaten medegevangene joden. Die joden werden opgepakt door de Belgische staat en zouden uiteindelijk in Auschwitz terecht komen, maar Borms en Frenssen poogden ze vrij te krijgen. Bron? Louis Davids van het Belgisch Israelitisch Weekblad.

Het is wel waar dat uit linkse en belgicistische hoek men behoorlijk antisemitisch was. Zo ook Hollanderhater Pierre Nothomb en Jules "pas de belges" Destrée.

Door een hedendaagse gekleurde bril het VERDINASO bekijken, én veroordelen is dus lichtjes anachronistisch.

Misschien wel, maar we leven niet meer in 1933. Verdedigen en als voorbeeld stellen, d�*t is pas helemaal belachelijk. Zie de titel van dit onderwerp.

Wat JVS zijn principes en zijn losbandig gedrag betreft, vind ik dat je de vraag kan stellen (bij elke leidersfiguur trouwens) of hij die principes voorop stelde omdat hij er zelf in geloofde (ik denk dat persoonlijk niet) of omdat hij er iets mee wou bereiken.

Sorry, maar dat is hypocriet. Als je niet kan leven volgens de principes die je aan andere dicteert, dan ben je precies een belgicist

[MaximusC]

Hey!

Echt zalig topic, ik hoop dat hier zonder zever eens goed kan gedebateerd worden over verdinaso en joris enzo. Maar nu gaak naar men liefje dus kank nog niet antwoorden. Tot later.

Grtz,
Maximus

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door panzer

Dit gedrag veroordelen, vind ik eveneens belachelijk. Je moet beseffen dat Van Severens VERDINASO zich ontwikkelde in de jaren dertig. Heel Europa werd overspoeld door de revolutie van rechts. Een antisemitische houding was voor een rechtse drukkingsgroep in die periode bijna een evidentie. Van de holocaust had nog niemand gehoord, en vanuit politiek-linkse hoek was er ook niemand die het opnam voor de Joden. Daarbij moet men dan nog rekening houden met het feit dat het VERDINASO zich zeer katholiek opstelde, wat moeilijk valt te rijmen met vrije omgang of vermenging met Joden. Door een hedendaagse gekleurde bril het VERDINASO bekijken, én veroordelen is dus lichtjes anachronistisch.

Dit heeft niets met anachronismen te maken. Het is inderdaad zo dat in die jaren anders tegen het antisemtisme werd aangekeken dan nu en dat het lang niet zo aangebrand was. In die zin is dat trekje van het Verdinaso dus begrijpelijk, de kennis van de tijdsgeest helpt je het te begrijpen, maar het is zeker geen grond voor vergoelijking, zoals jij doet. In geen geval mag het 'anachronisme' gebruikt worden om de ideeën naar onze tijd toe te verdedigen vanuit een moreel standpunt.

Wat JVS zijn principes en zijn losbandig gedrag betreft, vind ik dat je de vraag kan stellen (bij elke leidersfiguur trouwens) of hij die principes voorop stelde omdat hij er zelf in geloofde (ik denk dat persoonlijk niet) of omdat hij er iets mee wou bereiken. Ik denk dat hij enerzijds aan een soort 'image building' deed. Anderzijds denk ik dat hij met zijn principes een zeker samenhorigheidsgevoel wou creëren binnen zijn beweging. Hij zocht naar een gemeenschappelijke basis. Dit is natuurlijk ook maar een manier van interpreteren...

Krijg ik dan toch nog gelijk? Zoals ik elders in dit subforum al citeerde (de prijsvraag geldt nog steeds): D'un côté les grands de ce monde, toujours acharnés �* profiter de la vie; de l'autre, les misérables auxquels on jette un "idéal" comme un os �* ronger. Niets nieuws onder de zon, dus?[edit]
[size=1]Edit:[/size]

[size=1]After edit by ossaert on 29-06-2005 at 13:56
Reason:
--------------------------------

Dit heeft niets met anachronismen te maken. Het is inderdaad zo dat in die jaren anders tegen het antisemtisme werd aangekeken dan nu en dat het lang niet zo aangebrand was. In die zin is dat trekje van het Verdinaso dus begrijpelijk, de kennis van de tijdsgeest helpt je het te begrijpen, maar het is zeker geen grond voor vergoelijking, zoals jij doet. In geen geval mag het 'anachronisme' gebruikt worden om de ideeën naar onze tijd toe te verdedigen vanuit een moreel standpunt.

Krijg ik dan toch nog gelijk? Zoals ik elders in dit subforum al citeerde (de prijsvraag geldt nog steeds): D'un côté les grands de ce monde, toujours acharnés �* profiter de la vie; de l'autre, les misérables auxquels on jette un "idéal" comme un os �* ronger. Niets nieuws onder de zon, dus?[/size]

[size=1]Before any edits, post was:
--------------------------------

Dit heeft niets met anachronismen te maken. Het is inderdaad zo dat in die jaren anders tegen het antisemtisme werd aangekeken dan nu en dat het lang niet zo aangebrand was. In die zin is dat trekje van het Verdinaso dus begrijpelijk, de kennis van de tijdsgeest helpt je het te begrijpen, maar het is zeker geen grond voor vergoelijking, zoals jij doet. In geen geval mag het 'anachronisme' zijn om de ideeën naar onze tijd toe te verdedigen vanuit een moreel standpunt.

Krijg ik dan toch nog gelijk? Zoals ik elders in dit subforum al citeerde (de prijsvraag geldt nog steeds): D'un côté les grands de ce monde, toujours acharnés �* profiter de la vie; de l'autre, les misérables auxquels on jette un "idéal" comme un os �* ronger. Niets nieuws onder de zon, dus?[/size]

[/edit]

[Volksstormer]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Ik vind de mythevorming rond Van Severen maar ziekelijk. Zo staat er in het gedenkboek te lezen (ik meende aan de hand van Luc Pauwels) dat het Verdinaso helemaal niet antisemitisch was, dat het slechts een randfenomeen was bij kleinere leden zoals Ward Hermans, die het Verbond dan nog verlieten ook. De auteur zegt letterlijk dat Van Severen zich zelf nooit antisemitisch uitliet... Tot je de NEVB leest, waar men bij het lemma Verdinaso Van Severen zelf citeert in Hier Dinaso! waar hij de joden tot volksvreemden verklaart...

Ik moet niets hebben van die neo-Dinaso's die de geschiedenis proberen te vervalsen.

Ik geef u deels gelijk. Het is inderdaad vooral TeKoS (en Luc Pauwels) dat bepaalt wie tot de conservatieve revolutie in de Nederlanden behoort en wie niet. Concreet gaat het dan vooral om de 'jongconservatieven' Joris Van Severen en Odiel Spruytte. Een Wies Moens of een Hendrik Elias worden veel minder opgehemeld. (Te katholiek misschien?) Ik geloof niet in zulke arbitraire categorieën die gebaseerd zijn op persoonlijke voorkeuren.

In hoeverre Van Severen anti-semiet was weet ik niet en het interesseert me ook niet danig.

[panzer]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Dat is nochtans wat men probeert te doen...

Ik niet

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Dat maakt nog niets goed. Tijdens de Franse Revolutie werden er hoofden afgehakt. Dat was toen ook een evidentie, zo iets als Samson op TV: je keek ernaar als naar entertainment. Ook de Romeinen hadden naar moderne maatstaven laakbare praktijken door christenen te serveren aan hun (onvlaamse) leeuwen. Dat zijn niet na te streven principes in onze tijd.

Klopt allemaal. Dus wie zijn wij om daar moreel gezien over te oordelen. Wij oordelen vanuit tijds- en plaatsgebonden norm- en waardebesef. Wie weet veroordeeld men ons hedendaags gedrag binnen 100 jaar als 'onmenselijk' of mischien zelfs als 'veel te laks'.

Let wel, ik probeer het toenmalige antisemitisme hier niet goed te praten of te legitimeren. Dat zou mijns inziens even fout zijn als het te veroordelen.

Om het met een eigen voorbeeld te verduidelijken: De laat middeleeuwse clerus veroordeelde 'ketters' tot de brandstapel. Vanuit hun visie waren zij er rotsvast van overtuigd dat ze de veroordeelden van duizenden jaren hel en vagevuur hadden gered. En dit allemaal door tien minuutjes branden! Wie zijn wij om te beweren dat die inquisiteurs slechte mensen waren?

Wat ik dus probeer duidelijk te maken is het volgende: In de jaren '30 was er veel antisemitisme. Dit was helemaal niet ongewoon. Het is dus best mogelijk dat een Joris Van Severen er écht van overtuigd was dat de maatschappij werd verloederd door Joden. En het is volgens mij echt wel mogelijk dat hij streefde naar een maatschappij die er volgens hem beter uit zag voor het overgrote merendeel van de mensen. Hij heeft daarbij in zijn speeches enkel bij mijn weten het gedrag van de Joden aangeklaagd en overdreven. Hij heeft nooit vervolgingen nagestreefd, laat staan massale uitroeiing. Van Severen qua gedachtengoed ten aanzien van Joden, op dezelfde lijn zetten als de nazi's is mijns inziens dus onjuist.

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Dat het bovendien géén evidentie was voor de hele maatschappij, doet nog meer vraagtekens rijzen. Het is niet omdat een bepaald deel van de bevolking er laakbare principes op na houdt, dat die algemeen zijn en een evidentie.

Geen enkele strekking was ooit een evidentie voor de hele maatschappij denk ik. En als je ziet hoeveel stemmen het VNV (dat zich ook antisemitisch uitliet)in de tweede helft van de jaren dertig haalde, was het blijkbaar toch aanvaardbaar voor een serieus groot deel.

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Is dat zo? Ik kan u zelfs een rechts iemand geven die het voor de joden opnam: August Borms. Borms kiescampagne werd in 1929 gesteund met joods geld (o.a. van Gunzburg, Tolkowsky en de broers Melithon). Na zijn vrijlating in 1940 hielp Borms de families van niet-vrijgelaten medegevangene joden. Die joden werden opgepakt door de Belgische staat en zouden uiteindelijk in Auschwitz terecht komen, maar Borms en Frenssen poogden ze vrij te krijgen. Bron? Louis Davids van het Belgisch Israelitisch Weekblad.

Dat Borms in '29 door Joods geld gesteund werd is best mogelijk, maar politiek gezien is er vanuit zijn politieke partij bij mijn weten toch bitter weinig gedaan tegen het antisemitisme algemeen en meer precies tegen dat van het VERDINASO.

De voorbeelden die je geeft zijn situeren zich tijdens of na 1940:
1) toen werden joden reeds gedeporteerd, dit kan mensen die eerder niet echt graten zagen in het antisemitisme aan het denken hebben gezet.
2) Toen bestond het VERDINASO niet meer (of liep het echt wel op haar laatste benen) Deze informatie is dus niet echt relevant.

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Misschien wel, maar we leven niet meer in 1933. Verdedigen en als voorbeeld stellen, d�*t is pas helemaal belachelijk. Zie de titel van dit onderwerp.

Nogmaals, ik verdedig noch veroordeel het antisemitisme van het VERDINASO. Ik stel het gewoon vast. Zeker omdat er toen van een holocaust nog geen sprake was. De impact van deze gebeurtenis op ons huidige denken kan nauwlijks overschat worden.

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Sorry, maar dat is hypocriet. Als je niet kan leven volgens de principes die je aan andere dicteert, dan ben je precies een belgicist

Ik geef je hier geen ongelijk in, maar ik denk dat er doorheen de geschiedenis meer leidersfiguren zijn geweest die zich niet perfect aan hun eigen principes hielden, dan omgekeerd.

En tenslotte, ik vind het VERDINASO een zeer interessante beweging omwille van

• a) hun Diets gedachtengoed (let wel voor '34)
• b) hun comformisme
• c) hun autoritaire bestuur
• d) hun militarisme

Ik ga niet ontkennen dat ik daar een zekere 'nog wel gezonde' sympathie voor koester. In die zin kan ik mij misschien 'neo-dinaso' Maar ik vind het niet prettig dat ik word afgeschilderd als iemand die blindelings alles volgt en goedkeurt wat met het VERDINASO te maken heeft. Ik ben niet het type dat elke avond bid voor een teletijdmachine om 70 jaar terug te kunnen reizen!Misschien dat mijn avater dat laat uitschijnen, maar dat is niet zo.

[PAJOT]

'Heraut van het Vlaams-nationalistische antisemitisme'?

http://www.geocities.com/spyspiderjo...ef/2001_2.html

Maurits Cailliau, Ieper

Het staat er weliswaar tussen aanhalingstekens, maar de bedoeling van de auteur is onmiskenbaar: in de jaren van het interbellum ontpopte het Verdinaso zich als de gangmaker van het antisemitisme binnen het Vlaams-nationalistische wereldje. Wie tussen de regels weet te lezen moet evenwel ook vaststellen dat, naarmate de jaren dertig vorderden, de als paddestoelen opschietende fervent antisemitische groupuscules het pleit wonnen en het Verdinaso het nakijken gaven. Binnen Van Severens formatie trokken de fervente antisemieten er vanonder, om een rol te gaan spelen in de nieuwe organisaties. Dat de auteur ze in hun rol aldaar steevast als 'voormalig Dinaso', 'gewezen Dinaso' e.a. meer omschrijft is niet onjuist maar doet in feite weinig ter zake. Een eerste te onthouden vaststelling luidt dus dat het Verdinaso met het verstrijken van de jaren alsmaar minder de 'heraut' bleef.
Een tweede vaststelling die de lectuur van deze bijzonder degelijke, omvangrijke en vlot leesbare studie oplevert is: dat wie in die jaren niet op een of andere wijze een "vermeend" probleem met het jodendom had tot het ras van de "witte raven" behoorde. De gehele maatschappij-atmosfeer was er klaarblijkelijk van doordrongen. Het waren voorwaar niet alleen de Vlaamse nationalisten die problemen zagen; alle maatschappelijke geledingen waren erdoor aangevreten. De argumentatie was veelzijdig en slechts ten dele racistisch; religieuze en economische motieven speelden vaak een nog grotere rol. En binnen al deze strekkingen leefde er een soms latent maar vaker nog een expliciet verwoorde vorm van vijandigheid ten overstaan van de semieten en de "vermeende" gevaren die ze belichaamden.
Een derde vaststelling: er vallen tal van parallellen te trekken tussen wat toen het "jodenprobleem" genoemd werd en wat thans het "vreemdelingenprobleem" heet. De parallel wordt bijzonder acuut voor wat betreft de situatie die ontstond na de verdrijving van de joden uit het Derde Rijk. Eenzelfde "vermeend" gevoel van wantrouwen en onveiligheid beheerste toen de gemoederen van de brede massa. Ook toen kende iedereen wel zijn "goede" jood, zoals thans elkeen wel zijn "goed"-geïntegreerde asielzoeker kent. Maar net als thans blijkbaar niemand hen in dichtte drommen in z'n buurt wenst, wenste ook toen niemand een joodse overrompeling van zijn buurt. Ook toen zette het "wij"-gevoel zich af tegen "de anderen". Er zijn klaarblijkelijk sociologische wetmatigheden die zich moeilijk geweld laten aandoen en zich doorheen de decennia handhaven.
Vijfde vaststelling: de auteur verwijt Joris van Severen dat hij "anti-joodse bijdragen in Hier Dinaso! gedoogde"; hij die het als autoritaire leider toch alleen voor het zeggen had in het Verdinaso. Op het eerste gezicht een valabel argument, maar dan een dat volkomen voorbij gaat aan de toenmalige tijdsgeest. Zo heeft Van Severen ooit gepoogd de auteursrechten van een schotschrift van de hand van Ward Hermans af te kopen, teneinde het verticaal te kunnen klasseren; het is hem niet gelukt. Zijn "macht" reikte niet verder dan de sanctie die binnen elke vereniging geldt: uitsluiting van een lid. Hij heeft er vaak gebruik van gemaakt.
De tijdsgeest, steeds weer de tijdsgeest vormt het scharnierpunt dat teruggeplooid moet worden om het toenmalig discours met enige mate van objectiviteit te beoordelen. Aan die tijdsgeest kwam overigens geen einde met het einde van de Tweede Wereldoorlog. Nog tot een eind in de jaren vijftig bleef die nawerken en werd er door niemand erg aan getild. Toen de straatbengels die we eind de jaren veertig waren met elkaar overhoop kwamen te liggen en de verwijten over en weer vlogen had een kreet als "gij vuile Duits" geen andere draagwijdte dan "gij vuile jood". Met z'n allen verzamelden we ijverig de prentjesreeksen over "de rassen" - onder- en subrassen in oneindige variaties inbegrepen - die de chocoladerepen Jacques vergezelden. En wat met "jodenstreken" bedoeld werd - idem overigens wat "jezuïtenstreken" betreft - wist elkeen nog zonder naar een woordenboek te moeten grijpen. Dat was nota bene in de jaren vlak na de gruwelen die het joodse volk waren aangedaan, maar vóór het ontstaan van wat sindsdien de "Holocaust-industrie" genoemd wordt.
Zesde vaststelling: deze, het zij herhaald, zeer degelijke studie kon verschijnen bij Uitgeverij Lannoo, die, o ironie, ooit De Protocollen van de Wijzen van Sion op de markt bracht. Daarin werden de plannen en de tactiek uiteengezet waarmee de joden hoopten de wereldheerschappij te veroveren. Dat die Protocollen een perfide vervalsing waren is eerst jaren later definitief komen vast te staan. Terloops vermeldt de auteur niettemin dat uitgever Lannoo - destijds ook al een Dinaso - toen in zijn fondslijst ook titels voerde als Jodendom en christelijke naastenliefde. Om nog maar eens iets van de tijdsgeest te schetsen.
Maar hoe zit het nu concreet met Van Severens vermeend antisemitisme? Tegen de achtergrond van de daarnet al te summier geschetste tijdsgeest - de studie waarover we het hier hebben biedt terzake veel en veel méér - valt dat beslist nog mee. En dit bevestigt de auteur trouwens ook waar hij schrijft dat: "Van Severen zich [hierdoor] een typisch vertegenwoordiger van de katholieke leefwereld van weleer [toonde]." Zijn antisemitisme (als het dan toch zo genoemd dient te worden) berustte niet op rassistische premissen; hij ontleende zijn argumentatie letterlijk aan Vers un ordre social chrétien, het werk van de Franse katholieke socioloog René de La Tour du Pin, waarvan het hoofdstuk La question juive et la revolution sociale dateert uit 1898. Tot besluit van z'n vaststellingen en overwegingen stelde La Tour du Pin een drietal attitudes voorop; Van Severen onderschreef en citeerde ze woordelijk:

1. Ne traiter les juifs comme des étrangers dangereux;
2. Reconnaître et abjurer toutes les erreurs philosophiques, politiques et économiques dont ils nous ont empoisonnés;
3. Reconstituer dans l'ordre économique comme dans l'ordre politiques les organes de la vie propre, qui nous rendaient indépendants d'eux et maîtres chez nous.

Wat punt 1. betreft dacht de Belgische Staatsveiligheid er precies eender over en liet dit merken toen ze in de prille meidagen van '40 maar liefst 8000 joden op transport stelde naar het zuiden. Het lot dat ook Joris van Severen beschoren was. Was ook de Staatsveiligheid dan antisemitisch ingesteld? Vanzelfsprekend niet; het was gewoon hun job mede gestalte te geven aan de zelfstandigheidspolitiek van de koning en de regering - politiek die door Van Severen en zijn beweging onverkort onderschreven werd - en derhalve argwaan te koesteren tenoverstaan van de massale inwijking van de Duitse en Oostenrijkse joden. Waarom Van Severens argwaan antisemitisme zou moeten heten en de argwaan van de regeringsinstanties als vanzelfsprekend geldt, hoeft vandaag de dag niet eens meer verklaard te worden. Ook hier dringt zich alweer een parallel op met het hedendaagse discours met betrekking tot asielzoekers en vreemdelingen! Met dit verschil dat wat toen als algemeen gangbare mening geventileerd werd ontsnapte aan de criminalisering waaraan gedachten en meningen vandaag de dag blootgesteld worden.
Een misschien onterechte kritische noot: al te weinig komt in deze studie de algemeen Europese context aan bod waarbinnen het antisemitisme kon gedijen. Het fenomeen had immers zowel Franse, Duits-Oostenrijkse, Poolse (!), religieuze en nog andere ideologische wortels, waarbij de klemtonen die het discours schraagden telkens anders lagen. Maar de inhoud van deze imposante studie stijgt nu al ver boven de titel uit, zodat bezwaarlijk van een tekort kan gewaagd worden. Een hiaat blijft het niettemin.1
__________________
N.a.v. Lieven Saerens, Vreemdelingen in een wereldstad. Een geschiedenis van Antwerpen en zijn joodse bevolking (1880-1944), Lannoo/Tielt, 2000, 848 p., ISBN 90 209 41097.
1 Het hiaat waarvan sprake in onze slotconclusie wordt ten dele opgevangen door o.m. volgende studies die - anders dan de titels laten vermoeden - het antisemitisme in een bredere West-Europese context plaatsen: F. Heer, Der Glaube des Adolf Hitler. Anatomie einer politischen Religiosität; K. Weißmann, Der Nationale Sozialismus. Ideologie und Bewegung1890-1933.