"Pourquoi mon fils n'apprendra pas le Néerlandais"

[Zeno!]

Apprendre le Néerlandais ... Met faciliteiten

Par Patrick Traube, psychologue et écrivain (*)

(© La Libre Belgique du 3 septembre 2003)

«Dans un pays bilingue, la priorité doit être donnée �* la connaissance de l'autre langue nationale par rapport �* l'anglais.» «Il faut encourager le multilinguisme,dès l'école primaire. Quant au choix de la seconde langue, aucun critère scientifique ne fonde la priorité au néerlandais. Mais, il semble normal de commencer par la langue de ses voisins.»

Déclarations puisées parmi des dizaines d'autres du même cru. La première est extraite de l'exposé des motifs d'une proposition de loi émanant de trois sénateurs francophones (janvier 2000), la seconde du Pr A. Braun (didacticien des langues) commenté dans le quotidien «Le Soir» du 8 janvier 2002. Humour (involontaire) ? Le commentaire en question occupe la moitié inférieure de la page quatre, la partie supérieure étant coiffée d'un article relatif aux nouvelles revendications d'autonomie des partis flamands dans la perspective des élections législatives de mai dernier. Superbe mise en perspective !

Au moment où la Flandre, en toute clarté, teste l'Etat. de ses rêves, au moment où les observateurs les moins suspects de sympathies séparatistes estiment que les probabilités de la Belgique fédérale d'atteindre l'an 2010 sont infinitésimales, les autorités sudistes font encore pari d'une Belgique bilingue. Naïveté ou aveuglement ? Plutôt que d'expliquer au Coq et �* l'iris de quoi leur futur sera fait, lorsque le Lion rugissant les aura largués, ils déploient une énergie considérable pour les convaincre qu'il faut absolument apprendre �* causer «lion».

Merci �* eux de penser �* l'avenir linguistique de nos enfants ! Moi, je pense en termes différents �* l'avenir du mien.

Je lui souhaite d'abord d'acquérir la passion de sa langue maternelle. Je lui souhaite aussi l'ardent bonheur de vibrer �* la somptueuse musicalité de l'anglais, �* la rugueuse et fascinante beauté de l'espagnol, �* l'extraordinaire densité de l'allemand, �* l'éclat doré de l'italien. Et si l'échelle des priorités se définit en fonction du voisinage géographique, pourquoi n'apprendrait-il pas l'arabe (seconde langue usuelle en Communauté française) ?

Je déclare sans haine, mais avec fermeté, que mon fils n'apprendra pas le néerlandais et cela, pour deux raisons, une raison pragmatique (objective) et une raison de principe (symbolique).

Une raison pragmatique !

(Dans une «culture de l'utilitaire», mieux vaut commencer par celle-l�* !). Jusqu'ici, la connaissance de la langue de Vondel s'imposait aux francophones parce qu'ils naviguaient dans un vaisseau bilingue battant pavillon-du-Lion-noir et dont les leviers depuis les soutes jusqu'au faîte étaient tenus par les Flamands majoritaires. Mais pourquoi s'imposerait-elle encore �* nos enfants alors que ceux-ci vogueront dans un autre vaisseau (Communauté Wallonie-Bruxelles), au sein d'un océan européen et planétaire �* l'échelle duquel le néerlandais ne sera plus qu'un idiolecte sous-provincial. (Pour rappel, les trois langues communautaires au sein de l'Union européenne sont l'allemand (24pc), le français (16pc) et l'anglais (16pc). Le néerlandais est parlé par 6pc de la population).

Par décence, je tairai la question de l'ouverture culturelle ! Je me contenterai de répéter que l'apparente égalité : «Un francophone apprenant le flamand = un Flamand apprenant le français» est une inégalité masquée, donc une escroquerie �* nos dépens (une de plus !).

La raison de principe !

Lorsque je parlerai de la Belgique �* mon fils, je lui parlerai de celle que j'ai vécue (celle du «Walen buiten», du «on entre dans les Wallons comme dans du beurre»... jusqu'aux récentes circulaires Peeters et Martens) afin qu'il comprenne tous les raffinements dans l'art de l'humiliation. Je lui dirai dans le même élan que l'avenir d'un peuple ne se mesure pas seulement �* l'aune de sa prospérité économique. Qu'il dépend, surtout de sa pugnacité �* défendre son honneur, de sa détermination �* refuser de baisser l'échine devant celui qui entend lui imposer sa loi. Comme mon père (résistant �* la barbarie nazie) l'a fait pour moi, j'espère lui apprendre ainsi le respect de soi, le sens de la dignité et la nécessité de la saine révolte. Il comprendra qu'un «purificateur» offre toujours le même visage même s'il préfère le masque «soft».

Je lui dirai qu'apprendre la langue de l'autre est un acte d'amour pour cette langue et pour cet autre. Mais qu'aimer ceux qui vous méprisent, soutenir qu'il pleut quand ils vous crachent �* la figure, cela s'appelle: lâcheté. Je lui dirai enfin que refuser d'apprendre la langue de l'autre n'est pas toujours un signe d'intolérance encore moins de rejet sectaire mais parfois un acte d'honneur et de résistance civique.


(*) Auteur notamment de «Où va le monde?» (�* paraître aux Éditions Convaincre 2003).

Wat zijn wij Vlamingen toch door-en-door slechte mensen! Waar halen wij het in godsnaam om op ons eigen grondgebied van anderen te verlangen ons stom boerentaaltje te leren? Hoe durven we?

O, Belgische eenheid...

[Bruno*]

Allez, wat moeten we nu eigenlijk uit die tekst leren? Dat is al de zoveelste keer dat hier de "pars pro toto" wordt gebruikt om dan te eindigen met de voorspelling "Oh Belgische eenheid" of "België gaat verdwijnen"

[Zeno!]

Oorspronkelijk geplaatst door Tacitus

Allez, wat moeten we nu eigenlijk uit die tekst leren? Dat is al de zoveelste keer dat hier de "pars pro toto" wordt gebruikt om dan te eindigen met de voorspelling "Oh Belgische eenheid" of "België gaat verdwijnen"

Tja, eindigen met "Belgie leeft in de harten van de mensen" zou wel erg vreemd zijn, niet?

___________________________________
___________________________________

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Tacitus

Allez, wat moeten we nu eigenlijk uit die tekst leren? Dat is al de zoveelste keer dat hier de "pars pro toto" wordt gebruikt

Misschien is kun je eruit leren dat al die 'partes' wel degelijk het 'totum', of althans een groot deel ervan, vertegenwoordigen.

Lijkt me leuk om ook eens een antwoordbrief te schrijven: "Pourquoi les Néerlandais détestent le français: une raison pragmatique, une raison de principe!" 8)

[ossaert]

Het is inderdaad bijzonder schokkend om zoiets te lezen, maar in feite toont deze brief van dhr. Traube (hoe representatief is die man?) aan dat er in de geesten van vele Franstaligen in feite nog niets veranderd is sinds de emancipatie van Vlaanderen begon. Ze hebben nog steeds evenveel schrik van 'l'état belgo-flamand' als vroeger, om overheerst te worden door een cultuur die ze diep vanbinnen nog als minderwaardig beschouwen. Mij goed, hij doet wat hij wil, als hij maar beseft dat hij de toekomst van 'son fils' meer dan hypothekeert binnen België - mijn kinderen-to-be zullen dan in elk geval makkelijker werk vinden dan Traube jr.

[A]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

Het is inderdaad bijzonder schokkend om zoiets te lezen, maar in feite toont deze brief van dhr. Traube (hoe representatief is die man?) aan dat er in de geesten van vele Franstaligen in feite nog niets veranderd is sinds de emancipatie van Vlaanderen begon.

Representatief ???

.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ....................................

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door A

Representatief ???

.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ....................................

Pourquoi A n'a pas appris �* lire... Waarom denkt u dat ik de vraag stel 'Hoe representatief is deze man?'. Het is niet omdat het blijkbaar om een lezersbrief gaat dat dhr. Traube niet de mening van velen zou kunnen weergeven, en daarom dat ik de vraag stelde naar de man en niet naar de aard van diens schrijven.

[Bruno*]

Als u zelf niet 100% zeker bent over de representativiteit van de mening van die man, waarom schrijft u dan: ' ...aan dat er in de geesten van vele Franstaligen in feite nog niets veranderd is sinds de emancipatie van Vlaanderen begon'

[Antoon]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

Het is inderdaad bijzonder schokkend om zoiets te lezen, maar in feite toont deze brief van dhr. Traube (hoe representatief is die man?) aan dat er in de geesten van vele Franstaligen in feite nog niets veranderd is sinds de emancipatie van Vlaanderen begon. Ze hebben nog steeds evenveel schrik van 'l'état belgo-flamand' als vroeger, om overheerst te worden door een cultuur die ze diep vanbinnen nog als minderwaardig beschouwen. Mij goed, hij doet wat hij wil, als hij maar beseft dat hij de toekomst van 'son fils' meer dan hypothekeert binnen België - mijn kinderen-to-be zullen dan in elk geval makkelijker werk vinden dan Traube jr.

Waarom denk je dat ze zich ook vastklampen aan Vlaanderen om België kost wat kost te kunnen behouden? Het is duidelijk niet wegens een intiem gevoel dat wij Vlamingen erbij behoren. Neen. Het is gewoon omdat wij de rijkdom produceren die zij nodig hebben om verder te parasiteren.

Jouw kinderen zullen uiteraard makkelijker werk vinden. En in een onafhankelijk Vlaanderen zullen de mogelijkheden nog zoveel groter worden. Onze zuiderburen op hun eigen krijgen het integendeel veel moeilijker. Maar da's ons probleem niet, hé?

[Supe®Staaf]

Mocht dit inderdaad de mening zijn van het merendeel der Walen, dan zij het maar zo.
Het is langs één kant begrijpelijk, daar ze reeds een wereldtaal beheersen.
Langs de andere kant, kunnen we dan misschien naar een andere vorm van tweetaligheid streven, waar beiden evenveel zullen baat bij hebben.
Wij Nederlands-Engels
Zij Frans-Engels
Communicatie kan dan moeiteloos verlopen in de wereldtaal die beiden gemeenschappelijk beheersen.
Pragmatisch, niet?

[Calle]

Dat gebeurd hier bij mij op het werk meestal al zo.

Alhoewel, franstaligen zullen bijna altijd frans blijven praten , terwijl wij al sneller zullen overschakelen op frans of engels.

[Benjamin]

Mijnheer Traube heeft gelijk. Nederlands leidt toch tot niets voor de Franstaligen. 75% van de jonge Walen kiezen al voor het Engels als tweede taal. En waarom? Op antwoord van de groeiende vlaams-nationalisme, door het feit dat Engels meer internationaal en aantrekkelijk is. En misschien ook door het feit dat veel Walen al weten dat ze België zullen verlaten.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

... ze reeds een wereldtaal beheersen.

Frans, een wereldtaal?

Kom nou... In de 19e eeuw was dat zo, maar die tijd is al lang voorbij. Er bestaat wel zoiets als de "francofonie", maar ja, als je goed kijkt wie daar allemaal in zit dan krioelt het er van voormalige kolonies waarvan de bevolking eigenlijk andere talen als moedertaal beheerst. Wat kun je nog in Europa met Frans bijvoorbeeld doen? Ja, een vakantie Frankrijk. En als het even meeslaat kon je er ook nog iets in Italië meedoen, maar daar houdt het dan ook wel volledig mee op (misschien in Roemenië, al heb ik daar geen zicht op).

[Benjamin]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Frans, een wereldtaal?

Kom nou... In de 19e eeuw was dat zo, maar die tijd is al lang voorbij. Er bestaat wel zoiets als de "francofonie", maar ja, als je goed kijkt wie daar allemaal in zit dan krioelt het er van voormalige kolonies waarvan de bevolking eigenlijk andere talen als moedertaal beheerst. Wat kun je nog in Europa met Frans bijvoorbeeld doen? Ja, een vakantie Frankrijk. En als het even meeslaat kon je er ook nog iets in Italië meedoen, maar daar houdt het dan ook wel volledig mee op (misschien in Roemenië, al heb ik daar geen zicht op).

Frans spreek je in een deel van Belgie, in Frankrijk, in Zwitserland, in Canada, in een groot aantal afrikaanse landen. En waar spreek je Nederlands? In een deel van Belgie en in Nederland.

Frans is dus wel een wereldtaal, vergeleken met het Nederlands.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Benjamin

Frans is dus wel een wereldtaal, vergeleken met het Nederlands.

Ja, en Nederlands is een wereldtaal vergeleken met het IJslands, zeker? Zo kan ik het ook, hoor.

Frans wordt wereldwijd door ongeveer 80 miljoen mensen als eerste taal gesproken, Nederlands door ongeveer 23 miljoen. Tellen we de 'creooltalen' erbij, dan komt Frans op ongeveer 90 miljoen en Nederlands op 30 miljoen moedertaalsprekers.

Het enige voordeel van het Frans is de grotere verspreiding, doordat er veel meer mensen het als tweede taal spreken of het geleerd hebben. Maar als je spreekt over wereldtalen, dan denk ik eerder aan Engels of Spaans, talen met alleen al rond de 350 miljoen moedertaalsprekers.

[Rudysfonduehuisje]

Vreemd eigenlijk. Blijkbaar vinden veel franstaligen in België, en ik denk dat het vooral de franstaligen in Brussel zijn en minder de Walen, dat Nederlands leren overbodig is...

Anderzijds zit het Nederlands in de lift in het onderwijs in Noord-Frankrijk (Frans-Vlaanderen). Blijkbaar zien zij wel het nut in van een goede nabuurschap. UIteraard heeft dat ook met de werkgelegenheid in West-Vlaanderen te maken, maar de wil is er teninste. Vele franstalige brusselaars, zeker niet allemaal wel te verstaan, zien niet eens de economische noodzaak om Nederlands te spreken...

[Pelgrim]

Als jullie met cijfers gaan beginnen gooien, wil ik er wel even op wijzen dat, in absolute aantallen gezien, wij allemaal chinees zouden moeten aanleren als wereldtaal.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

Als jullie met cijfers gaan beginnen gooien, wil ik er wel even op wijzen dat, in absolute aantallen gezien, wij allemaal chinees zouden moeten aanleren als wereldtaal.

Het ging er mij niet om met cijfers te gooien of aan te geven welke taal er geleerd moet worden, maar slechts om te relativeren dat Frans een 'wereldtaal' zou zijn.

Het Mandarijn is inderdaad de taal met het grootste aantal moedertaalsprekers in de wereld, ruim 900 miljoen (70% van de Chinese bevolking), maar is in de wereld niet erg verspreid. Onder Chinezen buiten China is eerder het Kantonees de omgangstaal, dat fors verschilt van het Mandarijn en een aparte taal te noemen is. Deze taal wordt door 'slechts' 80 miljoen mensen als eerste taal gesproken.

Andere wereldtoppers zijn Hindi (300-400 miljoen), Spaans en Engels dus (350 miljoen elk), Bengaals (200-225 miljoen), Arabisch (ruim 200 miljoen), Portugees (bijna 200 miljoen), Russisch (160 miljoen) en Japans (125 miljoen). Nog vóór het Frans komt het Duits met ruim 100 miljoen moedertaalsprekers, en het Javaans heeft net als het Frans ook ongeveer 80 miljoen sprekers.

[Pelgrim]

Het was ook mijn bedoeling om het relatieve aan het begrip 'wereldtaal' aan te tonen. Wereldtalen ontstaan enkel door de machtsverhoudingen tussen imperialistische machten. Engels is enkel een 'wereldtaal' geworden door de koloniale expantie van de britten. Moesten een paar zeeslagen anders zijn verlopen was het Nederlands nu de wereldtaal geweest. (wat niet beter zou zijn overigens behalve voor ons dan )
Daarom ben ik ook voorstander van een neutrale taal als Esperanto.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

Het was ook mijn bedoeling om het relatieve aan het begrip 'wereldtaal' aan te tonen. Wereldtalen ontstaan enkel door de machtsverhoudingen tussen imperialistische machten. Engels is enkel een 'wereldtaal' geworden door de koloniale expantie van de britten. Moesten een paar zeeslagen anders zijn verlopen was het Nederlands nu de wereldtaal geweest. (wat niet beter zou zijn overigens behalve voor ons dan )
Daarom ben ik ook voorstander van een neutrale taal als Esperanto.

Maar ook Esperanto is enkel gebaseerd op Europese talen. In Europa zou het een neutrale taal zijn, in Amerika ook nog wel, maar in de rest van de wereld niet. Een echte neutrale wereldtaal zal ook wel heel moeilijk worden om te maken, aangezien er geen uniform schrift is in de wereld.

Overigens heeft het feit dat Nederlands niet zo'n grote taal is, niet zozeer te maken met een zeeslag meer of minder, maar vooral met de houding van de toenmalige Nederlanders zelf. Zij kozen ervoor om hun taal af te schermen van de inheemse bevolking in de koloniën, zodat de taal status kreeg, de Nederlanders zich ermee konden onderscheiden en de inheemse bevolking weggehouden kon worden van de Europese macht. Hetzelfde gold lange tijd voor de Hervormde kerk, want de Nederlanders wilden niet in een kerk zitten met de inheemse bevolking. Vandaar dat de meeste Nederlandse ex-koloniën voor het grootste deel katholiek zijn. Heel anders dus dan in de Spaanse en Portugese koloniën, waar de Europeanen er alles aan deden om hun eigen taal en godsdienst op te leggen aan de inheemse bevolking. Pas eind negentiende, begin twintigste eeuw veranderde de Nederlandse houding en werd langzamerhand het Nederlandstalig onderwijs en het protestantse geloof verspreid. Dat is echter te laat om nog van grote betekenis te zijn. Alleen in Suriname is Nederlands echt een levende taal. In Indonesië werd door Soekarno gekozen voor Maleis als nationale taal en op de Antillen zijn Papiaments en Engels de volkstalen gebleven. De apartheid en tweetaligheid van de blanke bevolking in Zuid-Afrika heeft ervoor gezorgd dat het Afrikaans ook daar geen echte nationale taal is geworden (wel de meest verspreide taal), in Namibië is dat wel gelukt maar probeert de regering het nu te vervangen door Engels.

Als alle voormalige Nederlandse koloniën Nederlandstalig zouden zijn, zou Nederlands de vijfde wereldtaal zijn met 300 i.p.v. 30 miljoen sprekers. Het heeft dus geen zin om de marine de schuld te geven, het lag aan onszelf.