Germaanse heidendom bloeit in Duitsland

[piraat]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

???

De Kerk weet al veel langer dan vandaag dat bepaalde heiligen in de volksdevotie en de folkloristische gebruiken errond bekleed werden met elementen die van elders afkomstig zijn. Om dan te concluderen dat de heiligen zelf een transformatie zijn van heidense godheden is natuurlijk een stap die niet beantwoordt aan de historische werkelijkheid.

Het hele katolieke geloof heeft zich in onze gewesten op de reeds bestaande heidense goden, tradities en feestdagen gestoeld. Tot hun kerken en kapellen toe, die allen gebouwd zijn op voormalig heidense trefpunten . Alle goden zijn ver-heiligd of gedemoniseerd door hen.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ook dat is slechts uw mening, niet meer, niet minder. We zullen slechts zekerheid hebben over wat ons na de dood rest, als het zover is. Nu kunnen u als ik slechts geloven. U gelooft in de absolute leegte, ik niet.

Bij sommige 'andersreligieus- ingestelden' zoals de Zen-Boeddhisten, is de absolute leegte vol. Daarnaar te streven is -volgens hen- het summum van het Zijn. En zo heeft iedereen zijn waarheid om naar te streven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door piraat

Jan, hoeveel tot het "gewone volk " behorende mensen konden toen lezen volgens jou ? En boeken !!! Die waren een fortuin waard in die tijd. Pocket-uitgaves dat bestond nog niet hoor Enkel priesters en vooral monnikken konden goed lezen en schrijven, en bezaten boeken, waaronder bijbels.

Dus, uw stelling als zou de Kerk de lezing van de bijbel verbieden, klopt niet.

Met dank.

Trouwens, de meeste vertalingen die in de middeleeuwen verspreid waren, werden niet aangetroffen in de klooster- of parochiebibliotheken, maar bij de adel en de rijke(re) burgerij. Juist deze twee groepen bestelden heel wat manuscripten: naast bijbels ook gebeden, en natuurlijk ook veel ander werk.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Dus, uw stelling als zou de Kerk de lezing van de bijbel verbieden, klopt niet.

Met dank.

Trouwens, de meeste vertalingen die in de middeleeuwen verspreid waren, werden niet aangetroffen in de klooster- of parochiebibliotheken, maar bij de adel en de rijke(re) burgerij. Juist deze twee groepen bestelden heel wat manuscripten: naast bijbels ook gebeden, en natuurlijk ook veel ander werk.

Toch heeft hij niet helemaal ongelijk. Zo schrijft Dr. J. De Jong, in zijn Handboek der Kerkgeschiedenis, Deel II, blz 297 het volgende:

'... Wegens het misbruik dat de ketters er van maakten, verboden hier en daar particuliere synoden het vertalen van de bijbel in de moedertaal'.
Dus de bijbel bleef ontoegankelijk voor het gewone volk.

Ook werd gedurende lange tijd niet gans de bijbel 'vrij gegeven'. De zogenaamde Biblia Pauperum (de 'pauperes' zijn hier de studenten) bijvoorbeeld, werd in de 14de eeuw wel als handboek gebruikt. Maar dat was een beknopte, zeer conventionele, 'typologische concordantia novi en veteris Testaminenti', in miniaturen met korte inschriften en een keur van profetieën.Ook hier is er geen sprake het lezen van de bijbel in zijn geheel.

Eigenlijk is het Luther geweest (de protestanten dus), die er een punt van maakte de bijbel te vertalen in de volkstaal en die de bijbel dus toegankelijk heeft gemaakt voor iedereen.

De Roomskatholieke kerk was als de dood voor 'verkeerde' lectuur (lees: interpretatie) van de bijbel en daarom bleef de lezing van de bijbel het voorrecht van de priesters (die dan de juiste interpretatie moesten geven) en daarom werd de bijbel ook uitgegeven in het Latijn. De gewone mens moest dan wel luisteren naar de priesters, want Latijn lezen, dat was het voorrecht van de clerus met hier en daar een bevoorrecht burger.

[Another Jack]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Dus, uw stelling als zou de Kerk de lezing van de bijbel verbieden, klopt niet.

Met dank.

Trouwens, de meeste vertalingen die in de middeleeuwen verspreid waren, werden niet aangetroffen in de klooster- of parochiebibliotheken, maar bij de adel en de rijke(re) burgerij. Juist deze twee groepen bestelden heel wat manuscripten: naast bijbels ook gebeden, en natuurlijk ook veel ander werk.

De paus en zijn pastorentroep hadden er tot in de late middelleeuwen hadden alle baat bij dat de paupers de bijbel niet konden lezen.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door system

De Roomskatholieke kerk was als de dood voor 'verkeerde' lectuur (lees: interpretatie) van de bijbel en daarom bleef de lezing van de bijbel het voorrecht van de priesters (die dan de juiste interpretatie moesten geven) en daarom werd de bijbel ook uitgegeven in het Latijn. De gewone mens moest dan wel luisteren naar de priesters, want Latijn lezen, dat was het voorrecht van de clerus met hier en daar een bevoorrecht burger.

Dit blijft onjuist. Er zijn immers vele katholieke bijbelvertalingen in de Nederlanden verschenen, lang voor er sprake was van de reformatoren.

In het verleden (2002) heb ik dit onderwerp reeds uitvoerig behandeld:

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Nooit in haar geschiedenis heeft Rome de vertaling van de H. Schrift in de volkstaal verboden. Dit is een van de fabeltjes die blijkbaar onuitroeibaar bleken (zoals ook de mythe dat Galileo Galilei zou gezegd hebben: "En toch draait ze!"). Tijdens mijn vroegere onderwijzersstudies heb ik me trouwens ietwat verdiept in die materie. En tijdens die zoektocht stootte ik op een bijzonder interessant, in Vlaanderen bijna onvindbaar boek: "De Statenbijbel en zijn voorgangers" (1937). U weet dat de Statenbijbel die invloedrijke vertaling is die door de protestanten werd gemaakt (waar Hollanders, Vlamingen en Brabanders aan meewerkten, en die een grote invloed heeft gehad op de wording van ons Algemeen Nederlands).

Dat boek is trouwens een onverdachte bron: het werd door de protestant C.C. de Bruin geschreven, lid van de Nederlands Hervormde Kerk, en nagekeken door professor F.W. Grosheid van de Vrije Universiteit Amsterdam. Niet zomaar een boek (ook volumineus: 336 bladzijden groot formaat).

Wat schrijft die man nu?

In hoofdstuk één heeft hij het over de Latijnse vertaling die in de eredienst van de katholieke Kerk gebruikt wordt/werd.

In hoofdstuk twee somt en bespreekt hij de Oudgermaanse vertalingen op. Er was bijvoorbeeld de Wilfilabijbel in het Gotisch. Ook vermeldt De Bruin dat in de 8e eeuw de katholieke Kerk haar priesters verplichtte om het Evangelie ook in de landstaal voor te lezen. Daarvoor werd er in het rijk van Karel de Grote een boek in het Oudgermaans opgesteld met daarin de vertaalde Evangelielezingen (het bevatte trouwens ook preken). Daarna somt De Bruin een hele reeks overgebleven alsook verdwenen maar in allerlei handschriften vermelde Oudgermaanse vertalingen uit de 9e-10e eeuw. Zo hebben we nog boekenlijsten uit die tijd waar er naar vertalingen in de landstaal wordt verwezen. Het beroemde klooster Centula had een Bijbel "in theodisco et latino" (in het Diets/Duits en het Latijn). Diets/Duits staat hier natuurlijk voor het Oudgermaans. Daarnaast zijn er voor ons taalgebied de beroemde Wachtendonckse psalmen.

In hoofdstuk 3, 4, 5 en 6 (gaande van blz. 25 t.e.m. 102) heeft hij het uitsluitend over gedeeltelijke en volledige vertalingen van de Bijbel in het Nederlands, allemaal VOOR DE REFORMATIE. Hij besteed daarbij veel aandacht aan de beweging van "moderne devotie" waarvan Geert Groote en onze Thomas van Kempen belangrijke figuren waren. Bij hen wordt sterk de nadruk gelegd op het lezen van de bijbel in de volkstaal. Ook wordt terloops vermeld dat de beroemde Brugse zakenfamilie Gruuthuuse een Evangelie in de volkstaal bezat.

In hoofdstuk 8 (125-161) en 10 (185-191) wordt over de Reformatie en de protestantse vertalingen gesproken voor de Statenbijbel.

In hoofdstuk 9 (170-184) en 11 (199-210) heeft hij het dan weer over de katholieke vertalingen die gelijktijdig met die protestante voorlopers van de Statenbijbel verschenen. De beroemde Leuvense bijbel wordt daarin vermeld (die, goed om weten, door professoren van de Leuvense Universiteit was vertaald).

Vanaf hoofdstuk 12 tot 15 heeft de schrijver het uitsluitend over de Statenbijbel.


De beschuldiging dat de katholieke Kerk vertalingen in de volkstaal verbood is dus volkomen larie. Een protestants geleerde als De Bruin maakt van een dergelijke bewering brandhout. Ik beperkt mij tot het vermelden van dit boek, daar de bron protestants is, en geef geen verwijzingen naar de talrijke katholieke publicaties die hetzelfde thema behandelen maar die u waarschijnlijk als "bevooroordeeld" aan de kant zult schuiven.

http://forum.politics.be/showpost.ph...0&postcount=72

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Dit blijft onjuist. Er zijn immers vele katholieke bijbelvertalingen in de Nederlanden verschenen, lang voor er sprake was van de reformatoren.

In het verleden (2002) heb ik dit onderwerp reeds uitvoerig behandeld:



http://forum.politics.be/showpost.ph...0&postcount=72

Wij blijven zitten met het feit dat er synoden waren die het vertalen van de bijbel in de volkstaal verboden om misinterpretaties te voorkomen. Tenminste dat beweert Dr. De Jong. Bovendien, het feit dat Luther besloot de bijbel in de volkstaal te vertalen, impliceert dus dat het vóór de tijd van Luther geen courante praktijk was bijbels te bezitten die in de volkstaal waren geschreven of gedrukt, anders was het niet zo opzienbarend geweest. Dus vóór de tijd van Luther werden de meeste bijbels uitgegeven in het Latijn, wat de bijbel natuurlijk zeer ontoegankelijk maakte voor de mensen.

Nu men moet dit ook allemaal wat relativeren. Wij bekijken dat nu door de ogen van mensen van de XXI eeuw. De meeste mensen in die tijd moesten hard zwoegen om te overleven. Voorzover ze al konden lezen, zullen de meeste weinig tijd gehad hebben om te lezen. Maar toch, voorlezen 's avonds werd in die tijd wel eens regelmatig gedaan. En dat kon dus niet met de bijbel vermits die in het Latijn was.

Overigens:
Tot aan de vroege middeleeuwen kende men de Vulgata, de Bijbel in het Latijn.De Bijbel was zodoende alleen beschikbaar voor de geestelijken, die deze taal machtig waren.De kerk was er op tegen dat leken de Bijbel konden lezen. Men zag bijvoorbeeld een verband tussen ketterij en het zelfstandig lezen van de Bijbel door leken.Toch gebeurde het omstreeks 1300 steeds meer dat tijdens de preek een mondelinge vertaling werd gegeven van het zojuist gelezen Schriftgedeelte uit de Vulgata.

[system]

Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe
Dit blijft onjuist. Er zijn immers vele katholieke bijbelvertalingen in de Nederlanden verschenen, lang voor er sprake was van de reformatoren.

In het verleden (2002) heb ik dit onderwerp reeds uitvoerig behandeld:



http://forum.politics.be/showpost.ph...0&postcount=72

Wij blijven zitten met het feit dat er synoden waren die het vertalen van de bijbel in de volkstaal verboden om misinterpretaties te voorkomen. Tenminste dat beweert Dr. De Jong. Bovendien, het feit dat Luther besloot de bijbel in de volkstaal te vertalen, impliceert dus dat het vóór de tijd van Luther geen courante praktijk was bijbels te bezitten die in de volkstaal waren geschreven of gedrukt, anders was het niet zo opzienbarend geweest. Dus vóór de tijd van Luther werden de meeste bijbels uitgegeven in het Latijn, wat de bijbel natuurlijk zeer ontoegankelijk maakte voor de mensen.

Nu men moet dit ook allemaal wat relativeren. Wij bekijken dat nu door de ogen van mensen van de XXI eeuw. De meeste mensen in die tijd moesten hard zwoegen om te overleven. Voorzover ze al konden lezen, zullen de meeste weinig tijd gehad hebben om te lezen. Maar toch, voorlezen 's avonds werd in die tijd wel eens regelmatig gedaan. En dat kon dus niet met de bijbel vermits die in het Latijn was.

Overigens:
Tot aan de vroege middeleeuwen kende men de Vulgata, de Bijbel in het Latijn.De Bijbel was zodoende alleen beschikbaar voor de geestelijken, die deze taal machtig waren.De kerk was er op tegen dat leken de Bijbel konden lezen. Men zag bijvoorbeeld een verband tussen ketterij en het zelfstandig lezen van de Bijbel door leken.Toch gebeurde het omstreeks 1300 steeds meer dat tijdens de preek een mondelinge vertaling werd gegeven van het zojuist gelezen Schriftgedeelte uit de Vulgata.

Maar:
Omstreeks 1360 verscheen de Eerste Historiebijbel, een vertaling in de volkstaal vanuit de Vulgata.

Deze vertalingen waren uiterst beperkt in aantal. Tenslotte moogt u het Concilie van Trente niet vergeten als reactie op de Reformatie:
Tijdens het Concilie van Trente (1545-1563) verbood zij daarom het gebruik van bijbeluitgaven die niet kerkelijk goedgekeurd waren. En voor het lezen van de bijbel in een volkstaalvertaling was vanaf 1559 een speciaal verlof nodig, een beperking die pas in 1897 door paus Leo XIII werd opgeheven.

Dus de kerk was en bleef zeer huiverig bijbels in de volkstaal toe te laten. En in de praktijk kwam dit vaak neer op het feit dat de beschikbaarheid van bijbels in de volkstaal zeer minimaal bleven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Wij blijven zitten met het feit dat er synoden waren die het vertalen van de bijbel in de volkstaal verboden om misinterpretaties te voorkomen. Tenminste dat beweert Dr. De Jong. Bovendien, het feit dat Luther besloot de bijbel in de volkstaal te vertalen, impliceert dus dat het vóór de tijd van Luther geen courante praktijk was bijbels te bezitten die in de volkstaal waren geschreven of gedrukt, anders was het niet zo opzienbarend geweest. Dus vóór de tijd van Luther werden de meeste bijbels uitgegeven in het Latijn, wat de bijbel natuurlijk zeer ontoegankelijk maakte voor de mensen.

Nogmaals, u zit totaal fout. Dien bij uw openbare bibliotheek een aanvraag tot interbibliothecair leenverkeer in. Vraag het door mij hierboven aangehaald boek aan. Lees het.

Dat Luther de bijbel vertaalde, was helemaal niet "opzienbarend", wel integendeel. Vertalingen zijn van alle tijden, en het eerder vermelde werk geeft een lange opsomming en toelichting bij alle volledige en gedeeltelijke bijbelvertalingen uit de Nederlanden voor de Reformatie.

Wel is het zo dat de verspreiding en verbreiding van de bijbel in de middeleeuwen niet van die aard was om te spreken over vulgarisering. Daarvoor waren boeken immers iets te duur, mede doordat de vervaardiging ervan een heel lange tijd duurde. Met de renaissance komt daarin verandering in, dankzij de boekdrukkunst. Pas dan zal de verspreiding echt kunnen beginnen.

[rikbe]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Nogmaals, u zit totaal fout. Dien bij uw openbare bibliotheek een aanvraag tot interbibliothecair leenverkeer in. Vraag het door mij hierboven aangehaald boek aan. Lees het.

Dat Luther de bijbel vertaalde, was helemaal niet "opzienbarend", wel integendeel. Vertalingen zijn van alle tijden, en het eerder vermelde werk geeft een lange opsomming en toelichting bij alle volledige en gedeeltelijke bijbelvertalingen uit de Nederlanden voor de Reformatie.

Wel is het zo dat de verspreiding en verbreiding van de bijbel in de middeleeuwen niet van die aard was om te spreken over vulgarisering. Daarvoor waren boeken immers iets te duur, mede doordat de vervaardiging ervan een heel lange tijd duurde. Met de renaissance komt daarin verandering in, dankzij de boekdrukkunst. Pas dan zal de verspreiding echt kunnen beginnen.

Toen ik nog kind was stond de Bijbel op de (Katholieke) Index van verboden boeken.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door rikbe

Toen ik nog kind was stond de Bijbel op de (Katholieke) Index van verboden boeken.

Alweer fout. Ik heb hier thuis enkele exemplaren van opeenvolgende indexen. De bijbel als dusdanig staat er nergens op. Wel bepaalde vertalingen.

De meest bekende en meest verbreide vertaling "uit uw tijd" was trouwens de Canisiusvertaling en die van Van Beelen. Daarnaast was er ook de zogenaamde "katholieke bijbel", vertaald uit de Vulgaat.

[rikbe]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Alweer fout. Ik heb hier thuis enkele exemplaren van opeenvolgende indexen. De bijbel als dusdanig staat er nergens op. Wel bepaalde vertalingen.

De meest bekende en meest verbreide vertaling "uit uw tijd" was trouwens de Canisiusvertaling en die van Van Beelen. Daarnaast was er ook de zogenaamde "katholieke bijbel", vertaald uit de Vulgaat.

O, U weet beter wat er was toen ik mijn communie deed?
Er was geen vertaling, alleen een "Catechismus". Ik heb hem misschien nog wel ergens op zolder liggen.

[rikbe]

Oorspronkelijk geplaatst door rikbe

O, U weet beter wat er was toen ik mijn communie deed?
Er was geen vertaling, alleen een "Catechismus". Ik heb hem misschien nog wel ergens op zolder liggen.

Oh, ja, nu schiet het me te binnen, er was ook zo iets genaamd "gewijde geschiedenis".

[cor]

Oorspronkelijk geplaatst door rikbe

O, U weet beter wat er was toen ik mijn communie deed?
Er was geen vertaling, alleen een "Catechismus". Ik heb hem misschien nog wel ergens op zolder liggen.

De Jan weet alles beter, Rikbe. Daar mag je niet aan tornen.

Ik heb hier, naast de catechismus van mij vroeger (ongeveer dezelfde als die van u, onderstel ik), ook nog een exemplaar uit mijn moeder's tijd liggen. Da's pas lachen geblazen. En zeggen dat dat dagelijks ingehamerd werd bij de kinderen, in een nonnenpensionaat met praktijken die op zijn minst als kindermishandeling benoemd kunnen worden, ja sommige op de rand van foltering. En dat alles natuurlijk onder goedkeurend toezicht van de pastoor.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door cor

De Jan weet alles beter, Rikbe. Daar mag je niet aan tornen.

Ik heb hier, naast de catechismus van mij vroeger (ongeveer dezelfde als die van u, onderstel ik), ook nog een exemplaar uit mijn moeder's tijd liggen. Da's pas lachen geblazen. En zeggen dat dat dagelijks ingehamerd werd bij de kinderen, in een nonnenpensionaat met praktijken die op zijn minst als kindermishandeling benoemd kunnen worden, ja sommige op de rand van foltering. En dat alles natuurlijk onder goedkeurend toezicht van de pastoor.

Jan weet dat inderdaad beter, om de eenvoudige reden dat ik hier meerdere 19e en begin 20e eeuwse populaire katholieke bijbelvertalingen in huis heb.

Zo heb ik drie verschillende uitgaven van de Beelenbijbel. De eerste uitgave verscheen in 1860. Het was een editie voor het grote publiek: op goedkoop papier, in afleveringen ingebonden en met noten voorzien. Met dat doel begon hij eerst met het Nieuwe Testament. Later volgde het Oude Testament (een gedeelte werd na zijn dood door medewerkers verder vertaald). Bij het grote publiek deed het Nieuwe Testament het goed, terwijl de vertalingen van het Oude Testament niet zoveel aftrek vonden.

In de loop van de jaren is Beelens vertaling steeds weer herdrukt. Er werden wat tekstuele wijzigingen aangebracht, alsook een aanpassing aan de toen al veranderde spelling. Aldus heb ik ook de laatste uitgave. De Beelenbijbel zal zowel in Nederland als in Vlaanderen verspreid worden op grote schaal.

In Nederland was er rond dezelfde tijd ook de zogenaamde 's Hertogenboschvertaling die een gelijkaardig opzet had, maar die uiteindelijk een kleiner succes had doordat die vertaling niet in aflevering werd aangeboden maar wel in verschillende duur ingebonden delen.

Ik heb het dan nog niet gehad over de zogenaamde "Katholieke Bijbel", de latere Canisiusvertaling en de vele evangelievertalingen die in populaire uitgaven werden verspreid.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door rikbe

O, U weet beter wat er was toen ik mijn communie deed?
Er was geen vertaling, alleen een "Catechismus". Ik heb hem misschien nog wel ergens op zolder liggen.

Ja, ik weet het beter, om de eenvoudige reden dat ik de toenmalige bijbelvertalingen in mijn huisbibliotheek heb.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Nogmaals, u zit totaal fout. Dien bij uw openbare bibliotheek een aanvraag tot interbibliothecair leenverkeer in. Vraag het door mij hierboven aangehaald boek aan. Lees het.

Dat Luther de bijbel vertaalde, was helemaal niet "opzienbarend", wel integendeel. Vertalingen zijn van alle tijden, en het eerder vermelde werk geeft een lange opsomming en toelichting bij alle volledige en gedeeltelijke bijbelvertalingen uit de Nederlanden voor de Reformatie.

Wel is het zo dat de verspreiding en verbreiding van de bijbel in de middeleeuwen niet van die aard was om te spreken over vulgarisering. Daarvoor waren boeken immers iets te duur, mede doordat de vervaardiging ervan een heel lange tijd duurde. Met de renaissance komt daarin verandering in, dankzij de boekdrukkunst. Pas dan zal de verspreiding echt kunnen beginnen.

Ik moet herhalen. U spreekt zich overigens tegen.De meeste vulgata waren in het Latijn. Maar weinig in de volkstaal. De kerk had slechte ervaringen met burgers die de bijbel interpreteerden naar hun inzichten. Daar sproten ketterijen uit voort (volgens de kerk). Vandaar het verbieden door synoden (De Jong) om de bijbel in de volkstaal uit te brengen. Later met de reformatie is er het Concilie van Trente geweest dat voorwaarden oplegde om de bijbel in de volkstaal uit te brengen.

Dus 'Piraat' (want daar begon de discussie) heeft in zeker zin niet helemaal ongelijk, wanneer hij stelt dat de kerk de gelovigen verbood de bijbel in de volkstaal te lezen. Misschien niet echt verbieden, maar toch maakte de kerk het moeilijk om de bijbel in de volkstaal te lezen.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Ik moet herhalen. U spreekt zich overigens tegen.De meeste vulgata waren in het Latijn. Maar weinig in de volkstaal. De kerk had slechte ervaringen met burgers die de bijbel interpreteerden naar hun inzichten. Daar sproten ketterijen uit voort (volgens de kerk). Vandaar het verbieden door synoden (De Jong) om de bijbel in de volkstaal uit te brengen. Later met de reformatie is er het Concilie van Trente geweest dat voorwaarden oplegde om de bijbel in de volkstaal uit te brengen.

Dus 'Piraat' (want daar begon de discussie) heeft in zeker zin niet helemaal ongelijk, wanneer hij stelt dat de kerk de gelovigen verbood de bijbel in de volkstaal te lezen. Misschien niet echt verbieden, maar toch maakte de kerk het moeilijk om de bijbel in de volkstaal te lezen.

Ik moet ook herhalen, daar er helemaal geen tegenstelling is te bespeuren en al evenmin een vergetelheid. Er bestaan vele volledige en gedeeltelijke vertalingen van de bijbel in onze Nederlanden, lang voor er sprake was van de reformatoren. U kan een uitgebreide opsomming en toelichting bij ieder werk vinden bij het door mij aangehaalde werk (en onverdachte bron daar geschreven door een protestant). Hieruit wordt duidelijk dat er veel vertaalwerk werd verricht in de opeenvolgende eeuwen van de middeleeuwen en begon renaissance.

De Kerk heeft in de nasleep van de Reformatie voorgeschreven dat vertalingen moesten voorzien worden van allerlei uitleg, maar dat was op zich geen origineel idee daar het reeds bestond in talrijke studiebijbels. Als de Kerk alsnog vertalingen verbood, ging het om vertalingen waarvan ze meende dat die niet in overeenstemming waren met de grondtekst en dus sporen van doelbewuste verdraaiingen bevatten.

De Kerk heeft het niet moeilijk gemaakt de bijbel te lezen. Wel heeft ze randvoorwaarden opgelegd om te vermijden dat men de bijbel los van zijn context zou gaan lezen. Net als ieder werk ligt ook de bijbel in een historische bedding. De zorg voor de juiste interpretatie lag dan ook aan de basis van de regels. Niet de wil om de bijbel ontoegankelijk te maken voor leken.

Daarvoor zijn er trouwens teveel vertalingen. Kort na het verschijnen van de Statenvertaling bracht de katholieke Kerk in de Nederlanden ook een eigen vertaling uit, de zogenaamde Leuvense bijbel. Ook die was bedoeld om verspreid te worden onder het gelovige volk. Tot laat in de 18e eeuw zal deze Leuvense bijbel op grote schaal herdrukt blijven worden.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door system

De meeste vulgata waren in het Latijn. Maar weinig in de volkstaal. De kerk had slechte ervaringen met burgers die de bijbel interpreteerden naar hun inzichten. Daar sproten ketterijen uit voort (volgens de kerk).

Als men de ontstaansgeschiedenis van veel middeleeuwse ketterijen bekijkt, blijkt dat een groot deel haar oorsprong vindt bij de... geestelijkheid.

[drosophila]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

We zullen slechts zekerheid hebben over wat ons na de dood rest, als het zover is.

Dat klopt niet. Stel dat 'we' simpelweg ophouden te bestaan omdat we dood zijn, de grote leegte dus, hoe zouden 'we' dan zekerheid kunnen hebben? M.a.w. alleen als er effectief een hiernamaals is en 'we' bovendien na onze dood nog de vereiste cognitieve capaciteiten hebben, zullen 'we' zekerheid hebben. (dat is positief: het maakt dat ik het beste zal maken van het leven, omdat het het enige is waarvan ik zeker weet dat het bestaat. In tegenstelling dus tot u, die alles heeft ingezet op een allicht niet-bestaand hiernamaals.)

Voor zover we in het leven zekerheid over iets kunnen hebben, weet ik zeker dat alvast het katholieke hiernamaals niet bestaat. Dat is geen 'geloof' van mij. Ik weet het zeker omdat er geen enkele reden is om aan te nemen dat het bestaat. Of nog anders uitgedrukt: als ik moet aannemen dat uw hemel bestaat, dan moet ik werkelijk alles aannemen wat om het even wie kan bedenken.