Heeft het AN afgedaan?

[chr.wouters]

[quote="Jan van den BergheIn het AN als het dialect kan ik even grof uit de hoek komen.
[/quote]

Dat KUNT u, maar u zal het niet DOEN.
Wie gesofisticeerd denkt, praat ook zo. En omgekeerd.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Een fonologische spelling is slechts haalbaar wanneer elke nederlandstalige, op eenzelfde manier, dezelfde woorden correct uitspreekt.
Lijkt mij dus (jammer maar helaas) niet echt haalbaar.


Wel een applausje voor je andere voorstellen: logisch, simpel, en eenduidig.

Hmmm. Niet verwarren, Superstaaf, tussen fonetisch en fonologisch. Een fonetische schrijfwijze zou betekenen dat het schrift een volkomen afspiegeling is van de gesproken taal, d.w.z. iedere klank wordt neergeschreven zoals die uitgesproken wordt. In geleerde studieboeken over dialecten worden de voorbeeldzinnen fonetisch geschreven (er bestaat daarvoor een internationaal fonetisch alfabet). Voor een dagdagelijks schrift is dat niet praktisch omdat je daarbij met verschijnselenen als assimilatie bijvoorbeeld moet rekening houden. Waarbij dus een bepaalde klank (een beetje) anders wordt uitgesproken omdat hij bij een bepaalde andere klank staat.

Fonologisch wil zeggen dat een schriftbeeld wordt ontwikkeld waarbij een bepaalde klank altijd op die manier wordt geschreven rekening houdend met de functie in het geheel van het taalsysteem.

Bijvoorbeeld. Een woord als "gelukkig" zou fonetisch als volgt worden geschreven (ik moet het hier doen met het Latijns alfabet): "gelekeH", maar in een West-Vlaamse mond zou dat wel kunnen veranderen in "HelekeH" (H = ch).

Fonologisch, d.w.z. rekening houdend met de elementen in het taalsysteem, blijft "gelukkig" "gelukkig". Gelukkig maar... Alhoewel het om dezelfde klank gaat wordt die hier verschillend geschreven omdat de drie doffe klanken in een bepaald verband staan. In een dergelijk systeem zit er ook een volkomen regelmaat: in voorvoegsels is het steeds e; de doffe eindklank in achtervoegsels wordt dan altijd i geschreven (koning = achtervoegsel -ing, nodig = achtervoegsel -ig, smakelijk = achtervoegel ik). Zo wordt komaf gemaakt met het etymologisch onderscheid (op niets gestoeld tenzij de geschiedenis) tussen de achtervoegsels op ij en i.

Sommigen zullen nu misschien opwerpen: "Waarom dan c en k veranderen en nog meer van die dingen?" Welnu, het onderscheid tussen c en k is in het Nederlands nooit fonologisch, maar altijd etymologisch (teruggaand op een andere taal met andere spellingsregels). Een fonologisch systeem heeft dus een interne samenhang (m.a.w. het is logisch), die een etymologisch spelling helemaal niet heeft. Bij een fonologische Nederlandse spelling kun je dus verklaren waarom de dingen zo geschreven staan, bij het Engels kun je dat niet tenzij je gaat spreken over het Oudengels en hoe die taal werd uitgesproken.

De spelling van het Hongaars is eigenlijk nog meer fonetisch dan fonologisch. Daar is iedere klank altijd weergegeven door hetzelfde schriftteken. Maar natuurlijk is het niet volkomen fonetisch, daar de assimilaties er natuurlijk niet worden weergegeven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door chr.wouters

Dat KUNT u, maar u zal het niet DOEN.
Wie gesofisticeerd denkt, praat ook zo. En omgekeerd.

Zelfs de meeste bekakte dame durft in een onbewaakt moment wel eens alle regels van fatsoen en wellevendheid aan de kant gooien om in alle oprechtheid haar woede te uiten. Dan kan het allerlaagste taalregister opgegooid worden. Ongetwijfeld komt het niet veel voor, maar het is wel mogelijk.

[Supe®Staaf]

@Jan
Bedankt voor de verhelderende correctie.

[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door chr.wouters

Wie gesofisticeerd denkt, praat ook zo. En omgekeerd.

Onzin:
Hoe groter geest, hoe groter beest!

[chr.wouters]

[quote="Jan van den Berghe
Zelfs de meeste bekakte dame durft in een onbewaakt moment wel eens alle regels van fatsoen en wellevendheid aan de kant gooien om in alle oprechtheid haar woede te uiten.[/quote]

En d�*n zal het in dialect zijn . Wedden?

[chr.wouters]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Onzin:
Hoe groter geest, hoe groter beest!

Ook onzin. Het gaat hier niet over de morele inhoud van het geponeerde, dan wel over het niveau ervan.
Domme mensen zijn slecht. Dat wisten de Oude Grieken al.

[merel]

Ikzelf heb met spreektalen geen probleem.
Waar ik me wel kan aan ergeren, dat zijn schrijffouten. jammer genoeg ben ook ik er niet vrij van. Toen de nieuwe spelling werd ingevoerd ging ik juist naar het 5 de middelbaar. En zoals men weet wordt er vanaf dan vooral literatuur gegeven.
Een aanpassing van het programma zorgde er wel voor dat we toch nog lessen nieuwe spelling kregen. Ook kreeg iedereen een boekje met de beknopte spellingregels in.
In alle geval, een deel van die nieuwe spelling heb ik toen al doende geleerd, deels in de lessen, maar ook door krant, boek (voor zover dit nieuwe spelling is), en dergelijke meer.
Ik denk dat de nieuwe spelling maar echt goed zal ingeburgerd zijn eenmaal degenen die nooit anders hebben gekend op de arbeidsmarkt komen.
En ik merk dagelijks dat de oude spellingen niet zo een groot probleem vormen. Zolang het verstaanbaar is (en er geen dt-fouten te bespeuren zijn hoor ik niemand klagen). Of zou dat aan het onderwijs liggen?

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Mijn kleinste teentje zegt me dat er in Vlaanderen daar wel een draagvlak voor is, maar of dat ook voor Nederland opgaat is nog maar de vraag. Nederlanders steigeren immers al wanneer ze het woord "kultuur" zien net alsof de Duitsers weer over de grens staan.

Nou, dat laatste is wel minder geworden denk ik. Bij ouderen zal het misschien nog aversie oproepen, maar jongeren hebben daar ongetwijfeld minder problemen mee. Hoe makkelijker de spelling, hoe beter.

Wat wel voor veel mensen een probleem zou kunnen zijn, is het verlies aan status van de schrijftaal. Ik bedoel daarmee dat veel mensen de ouderwetse vormen in de huidige spelling, bijv. de -sch, erg mooi vinden. Het is zelfs 'in' om nieuwbouwwijken (Carnisselande, Blixembosch), maar ook winkels en restaurants ('t Swarte Schaep, 't Oud Hollandsch Koffy- en Pannekoekhuys, 't Jaghthuys, De Lickebaertshoeve - een selectie uit de Gouden Gids ) een verouderde of oud klinkende naam te geven. Dat komt ook door de topografische namen, die in Nederland zeker de laatste honderd jaar niet meer zijn aangepast aan de nieuwe spelling, i.t.t. Vlaanderen. Ik heb een spoorkaart uit 1931 met Vlaamse plaatsnamen als Selzaete, Calmpthout en Esschen, die allemaal zijn aangepast. Roosendaal en 's-Hertogenbosch bestaan echter nog steeds. Er is zelfs een dorpje op de grens van Oost-Vlaanderen met Zeeuwsch-Vlaanderen (officieel met -sch!), dat in Nederland Clinge en in Vlaanderen De Klinge heet!
Zolang oude vormen in het dagelijks leven gebruikelijk blijven, zal het voor velen ook meer moeite kosten om over te schakelen op de moderne spelling die u hierboven beschrijft.

Er zijn mij overigens bij het lezen van de voorstellen een aantal mogelijke problemen opgevallen. Zo wordt logisch logies, maar dat is ook al een horecaterm (logies in een hotel). De -ies zou in enkele gevallen ook kunnen samenvallen met het meervoud van een woord (harmonies is geen meervoud van harmonie, maar bij andere woorden gaat het misschien wel op).

Het doel van de afschaffing van de au-klank is mij niet helemaal duidelijk. Het voorbeeld van Audenaerde gaat niet op, want oud werd al met ou geschreven, dus Audenaerde was gewoon een spelfout volgens mij.
Is au overigens niet een iets langere klank dan ou? En moeten we dan vervolgens blouw schrijven, of maar meteen blou zoals in het Afrikaans?

Voor het overige vind ik het wel een goed voorstel, m.u.v. de kielo's en lieters misschien. Het 'diktee' zal in ieder geval een stuk makkelijker worden, tenzij er dan gebruik wordt gemaakt van leenwoorden zoals mijn leraar deed. Heinz' sandwichspread heb ik eens op een dictee moeten schrijven... (of breng ik u nu op een idee? )

De oude literatuur kun je hiermee nog steeds wel goed lezen denk ik. Het negentiende eeuwse Nederlands van Max Havelaar bijvoorbeeld wijkt nu al enorm af van het huidige Nederlands, dus daar hoef je het toch niet voor te laten.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door chr.wouters

En d�*n zal het in dialect zijn . Wedden?

Eerlijk gezegd zie ik niet goed in wat de bedoeling is van dat voortdurend associëren van dialect met lompheid, onbeleefdheid en boersheid.

Natuurlijk is het wel zo dat AN-sprekers waarvan het dialect hun moedertaal is of was, bijna steeds het dialect gebruiken wanneer er hevige emoties aan te pas komen. In de hitte van de gevoelens brandt het vernisje van het AN als het ware weg. Bij woede, verdriet en pijn boort het dialect zich door alles heen, net als een krokus in de vroege lente. Is het daarom gerechtvaardigd boersheid, lompheid en onbeleefdheid te vereenzelvigen met dialect? Is streektaal daarom synoniem voor de lagere taalregisters?

Met uw stelling kan ik me echt niet vereenzelvigen. Dat heeft er volgens mij nu eenmaal niets mee te maken, maar alles met de vertrouwdheid met het dialect. In emotionele momenten grijpt de mens nu eenmaal altijd terug naar wat hij of zij van kindsbeen af heeft meegekregen. In Frans-Vlaanderen heb ik dat vroeger meer dan eens gemerkt: mensen die het Vlaams niet meer dagdagelijks gebruiken maar het als kind wel nog spraken, vloeken plotseling in het Vlaams. Hebben ze verdriet dan verwoorden ze het in het Vlaams. De oudste taallagen borrelen zo op.

Dat is niet anders bij veel van onze huidige AN-sprekers die van thuis het dialect hebben meegekregen.

Indien we uw stelling zouden volgen, dan zou dat trouwens betekenen dat AN-sprekers van huis geen grof taalgebruik zouden kunnen hanteren. Niet het AN is daartegen een dam, maar wel een geheel van sociale conventies. Maar op onbewaakte ogenblikken springen ook deze mensen wel eens uit de band. En dan kunnen zij, als AN-sprekers, geen beroep doen op dialect of zo.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

U hebt enigszins gelijk wanneer u zegt dat de spelling in de eerste plaats nuttig moet zijn en pas dan moet voldoen aan 'schoonheid'.

In de grond van de zaak zijn we het dus met elkaar eens, nietwaar? Alleen vraag ik me nog altijd af wat het begrip "schoonheid" in het spelllingsdebat komt doen. Is schoonheid niet altijd een zaak van persoonlijke smaak? En zegt het Vlaamse spreekwoord niet: "Zoveel koppen, zoveel gedachten"?

Een nieuwe spelling is altijd een zaak van gewenning. In het begin zal de ene "sitroen" wel afgrijselijk vinden, terwijl de andere er geen graten in zal zien dat "citroen" verdwijnt. "Sjokolade" zal na de aanpassing voor sommigen niet te verteren zijn, voor anderen dan weer wel. Dit is zo subjectief, waardoor het element "schoonheid" geen rol kan spelen in het spellingsdebat. Tussen haakjes, dergelijke vernederlandste vormen verwerpen zou niet "logies" zijn, daar we ze ook op andere vormen hebben toegepast: prinses, sigaar, sjaal, om maar enkele op te sommen (allemaal woorden die uit het Frans komen, al dan niet sterk vervormd, en waar de s- en sj-klank op een andere manier werd geschreven). Wie tegen de vernederlandsing is van de eerste groep woorden, moet mij nog steeds eens een zinnig argument geven voor de tweede groep. Omdat het nu eenmaal ingeburgerd is? "Cigaar" was even ingeburgerd voor de jaren dertig als "chocolade" vandaag de dag. En nochtans trekt vandaag de dag niemand de schrijfwijze van "sigaar" in twijfel of pleit voor een terugkeer naar de etymologische spelling van het woord. Alles is nu eenmaal gewenning.

Wat ik hier wel opnieuw moet zeggen is dat het Nederlands in een overgangsfase zit.

Inderdaad, en dat is nu juist het probleem. We blijven maar aanmodderen. Niemand durft er nu voor eens en voorgoed een samenhangende spellingshervorming door te drukken. Indertijd had professor Kollewijn een goed plan voorgelegd, maar daar is toen door de verantwoordelijke minister aan beknibbeld, zodanig dat we nu ergens tussen in hangen. Nu eens wordt een woord volgens fonologische principes gespeld, dan eist de etymologie haar "rechten" op en bij andere woorden komt men met de regel van de analogie aandraven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

Kijken naar andere talen kan nuttig zijn, maar elke taal MOET zijn eigen identiteit bewaren. Men moet geen fonologische spelling invoeren omdat de Hongaren dat zo doen.

Natuurlijk moet men de Nederlandse spelling niet hervormen omdat de Hongaren dat wel aandurfden. Een fonologische spelling moet worden ingevoerd omdat ze nuttig en doeltreffend is, en omdat het spellingsbeeld zo gerationaliseerd wordt. D�*t moet de achterliggende bedoeling zijn.

Net als "schoonheid" ben ik de mening toegedaan dat het element "eigenheid" geen plaats heeft in een spellingsdebat. Behoort de spelling van een taal tot haar eigenheid? Ik meen ontkennend te kunnen antwoorden.

In de vroege Middeleeuwen schreven monniken en klerken onze taal... in het Latijns alfabet. Juist, een alfabet dat voordien nu eenmaal geen enkele band had met de Germaanse talen, maar een geheel van schrifttekens was dat aan het Latijn was aangepast. Voor die tijd werden in onze streken - en vooral in Scandinavië - toverspreuken en wensen in runen geschreven. Verloren de Germaanse talen dan hun eigenheid toen ze met Latijnse letters op schrift werden gesteld? Neen toch?! Verloor het Turks haar eigenheid toen Attatürk in de jaren dertig besliste dat de radicaalste spellingshervorming ooit zou worden doorgedrukt? Niet zomaar wat sleutelen aan de spelling, maar overstappen naar een totaal ander schrift... Is het Turks nu niet langer Turks?

De eigenheid van een taal zit voornamelijk in haar woordenschat, in haar zinswendingen en uitdrukkingen. D�*�*r zit de eigenheid besloten. En juist daar schuilt de grote bedreiging voor het Nederlands: te pas en te onpas gebruiken mensen Engelse woorden voor zaken waarvoor we al eeuwen een Nederlands woord voor hebben. Waarom moet men zo hoognodig gaan "shoppen met de kids"? Is winkelen samen met de kinderen dan niet meer "in"? Liever zag ik dat men in het Nederlands een beetje meer taalcreativiteit en taaltrots bezat. Wanneer een kleine taal als het IJslands erin slaagt nieuw taalmateriaal te vormen uit het eigen taalerfgoed, waarom zou het Nederlands als een taal van 22 miljoen sprekers daarin dan niet slagen? Maar ja, alles hangt af van de instelling van die sprekers. IJslanders hebben nu eenmaal een bijzonder grote taaltrots.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

Het Engels is inderdaad een moeilijke spelling, maar dat schrikt mij alleszins niet af om het Engels te leren. Integendeel, dat spoort mij aan, ik weet echter niet hoe dit zit bij andere mensen.

Mag ik hierop even inpikken? Ongetwijfeld is de spelling voor u geen grote struikelblok omdat u nu eenmaal goed vertrouwd bent met de Engelse taal. Tegenwoordig hoef je de televisieknop maar om te draaien en daar hoor en zie je Engels bekken. We zijn dus met z'n allen tamelijk vertrouwd met het klankbeeld van de Engelse taal, waardoor het veel gemakkelijker wordt om het schriftbeeld erbij te nemen. En dat geeft dus een verkeerd beeld in deze discussie.

Enkele jaren terug heb ik eens een inleiding tot de Ierse taal (Gaelic) gevolgd. Zeer boeiend, dat wel, maar aartsmoeilijk in het begin. Gaelic heeft nu eenmaal een zeer barokke spelling, zwaar etymologisch. Gelukkig zit er, in tegenstelling tot het Engels, wel een systeem in die spelling. Maar toch, er staan daar een hoop medeklinkers die je nooit uitspreekt, maar die je omwille van de etymologie toch moet schrijven. In het begin heeft me dat echt zweet en tranen gekost, en heb ik zeer veel tijd moeten investeren in het bestuderen en instuderen van dat spellingssysteem. En dan moet nog gezegd worden dat dit barokke systeem toch logisch is, in tegenstelling tot het Engels waar iedere logica soms volledig ontbreekt.

Misschien had u het al vermoed, maar sedert een jaar leg ik me toe op de studie van het Hongaars. Heel boeiend. Door de sterk fonologische, bijna fonetische spelling van die taal volstond een inleidende les van welgeteld één uur over het Hongaars alfabet. Na dat uurtje lazen wel al woordjes en de les erop bracht onze Hongaarse lerares een kinderboekje mee. Natuurlijk begrepen we niets van wat we lazen, maar lezen konden we wel. Het resultaat was er ook naar: de volgende lessen konden we ons volledig toeleggen op het instuderen van woorden en basiszinnen. En algauw kwam daar spraakkunst bij kijken. Wil men honderden uren besteden aan het instuderen van een onlogische spelling? Of wil men diezelfde uren liever besteden aan de opbouw van echte taalbeheersing? Een taal heeft uit zichzelf al genoeg uitzonderingen en vreemde wendingen dat men daar beter tijd aan besteed dan aan het instampen van een vreemde en warrige spelling. Ook met moedertaalsprekers is dat niet anders. Dagelijks merk ik het bij mijn leerlingen. Veel liever zou ik een uurtje meer aan woordenschat willen besteden dan aan het dagelijks dicteehalfuurtje.

Ook bij mijn studie van het Esperanto heb ik dit ervaren. Het Esperanto, als plantaal, heeft dan nog het voordeel dat schriftbeeld en klank hier volkomen samenvallen. Wat uitleg over het alfabet, en hop, daar ben je al aan het lezen.

Spelling is een hulpmiddel. En een hulpmiddel moet functioneel en doeltreffend zijn, net zoals je bij een autokrik ook geen handleiding van dertig bladzijden moet doornemen vooraleer je die zou kunnen gebruiken.

Engels is dan ook weer een geval apart. Door de overheersing van het Frans daar, zijn zeer vele woorden verfranst, waardoor er automatisch een moeilijke spelling ontstaat.

Engels is een Germaanse taal gebleven, vooral naar basiswoordenschat. Wat de verfransing betreft, die uit zich voornamelijk in de dubbelwoordenschat, naast een reeks woorden waarvan het Oudengelse equivalent verdwenen is. Over "verfranste woorden" heb ik echter nog niet zoveel gehoord.

Dat "automatisch" vind ik trouwens niet zo vanzelfsprekend. Heel veel woorden in het Russisch zijn uit het Frans afkomstig, en die worden allemaal fonetisch in het Cyrillisch schrift geschreven. Het Engels zou leenwoorden evengoed en met even veel gemak aan een fonetisch spelsysteem kunnen aanpassen.

Maar daar schort het juist: er is nu geen fonetisch Engels spelsysteem meer. In het verleden was dat wel het geval, maar de Engelse taal heeft zulk ingegrijpende veranderingen in haar uitspraak gekend dat de band tussen klank en woordbeeld bijna volledig verdwenen is. Daar zit de grote oorzaak van de huidige spellingschaos, naast natuurlijk de vele leenwoorden waarvan men de oorspronkelijke spelling heeft behouden (denk maar aan de vele Latijnse en Griekse woordstammen in het Engels).

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

Het Engels is niet mooier dan het Hongaars omdat het een moeilijkere spelling heeft. (wel om andere redenen) De schoonheid van een taal wordt inderdaad niet beslist door de spelling, maar men moet -nogmaals- zijn eigen identeit van de taal bewaren!

Engels vind ik geen mooie taal; meer zelfs, het is een lelijke taal in mijn oren. Het lijkt er wel op dat Engelstaligen voortdurend met een hete aardappel in hun mond zitten en daarbij allerlei merkwaardige spierbewegingen in mond en keel maken.

Duits draagt mijn absolute voorkeur weg.

Een zaak van persoonlijke smaak, nietwaar?!

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

Even een vraag: sinds wanneer is een spellingsfout geen taalfout meer?

Altijd al. Daarom is er ook een onderscheid tussen een taal- en een spellingsfout. "Ik gisteren hebben eten en drinken veel", is een zin zonder spellingsfouten, maar de taal lijkt nergens naar. "Ik heb gisteren veel gegeeten en gedronken", is een goede Nederlandse zin maar met een jammerlijke spellingsfout. Vindt u nu dat het ene even zwaar doorweegt als het andere?

Over die leerling: aangezien hij spellingsfouten maakt, beheerst hij zijn taal niet perfect!

Correctie: hij beheerst de spelling van zijn taal niet volkomen.

Leerlingen die enkel gekunstelde zinnen in elkaar kunnen flansen beheersen hun taal ook niet perfect.

Maar hun kennis staat op een veel lager peil dan een leerling met een vlotte taalbeheersing en rijke woordenschat. Er is nu eenmaal een rangorde in de hele zaak.

Er moet een evenwicht zijn tussen spelling en zinnige zinnen schrijven.

Net zoals er een evenwicht moet zijn tussen klank- en schriftbeeld. Het onderscheid tussen c en k in het Nederlands is op niets gebaseerd, tenzij op etymologie. Hetzelfde geldt voor het onderscheid in de achtervoegels -ik, -ig en -ijk. Een schriftbeeld moet beredeneerd zijn binnen eenzelfde taal. Spelling moet meer zijn dan louter dom papegaaiwerk.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Er zijn mij overigens bij het lezen van de voorstellen een aantal mogelijke problemen opgevallen. Zo wordt logisch logies, maar dat is ook al een horecaterm (logies in een hotel). De -ies zou in enkele gevallen ook kunnen samenvallen met het meervoud van een woord (harmonies is geen meervoud van harmonie, maar bij andere woorden gaat het misschien wel op).

Ja, Dimitri, dat klopt. Maar dat is tegelijkertijd wel een heel oud argument dat men iedere keer bij een dreigende spellingshervorming weer van stal haalt. In mijn bibliotheek steekt er ergens een foldertje waarin de schrijver virulent te wapen trekt tegen de spellingshervorming na WO II. Mensen zouden het verschil niet meer kunnen maken tussen "kolen" en "koolen" zo briest de schrijver. En men zou niet langer het onderscheid aanvoelen tussen bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden (waar er etymologisch een -sch aan een bijv. naamwoord hoorde, werd het immers een -s wanneer dat woord als bijwoord fungeerde: "Die valsche man, hij speelt vals.") Heeft er sedert die spellingshervorming één iemand bloemkolen ontvangen toen hij steenkolen bestelde? En kwam een kind ooit van de markt terug met een zak steenkolen i.p.v. de gevraagde rode kool? Neen toch, de context is meestal zo duidelijk dat verwarring uitsluiten wordt.

Dat is ook zo bij het verschil tussen "logies" ("logisch") en "logies" (overnachtingsmogelijkheid). In het Nederlands hebben we trouwens heel veel dergelijke probleemgevallen die niet door een verschil in de spelling worden onderscheiden. Ik denk maar aan "varen" (plant) en "varen" (werkwoord) of "kussen" en "kussen of "staal" (metaal) en "staal" (monster) of "voeren" (verplaatsen) en "voeren" (voederen) of "post" en "post" (deurstijl). Sedert de spelling van 1954 is het aantal homoniemen trouwens nog sterk toegenomen. Ik heb niet de indruk dat er ondertussen veel verwarring is ontstaan...

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Blake

Een spellingshervorming is verre van eenvoudig! Er moet een evenwicht zijn tussen eigenheid van de taal en eenvoud.

De hervormingsvoorstellen van professor Kollewijn zijn eenduidig en dateren al uit de vorige eeuw. Eenvoud en respect voor het verleden gaan bij hem hand in hand. Alle voorstellen van deze taalgeleerde werden met succes in het Afrikaans toegepast dat sedertdien een samenhangende spelling heeft.

Spelling en eigenheid hebben niet onmiddellijk een band met elkaar. Bij de Hongaarse spellingshervorming werden er accenten ingevoerd die nooit eerder in de taal voorkwamen (a, e, u, o, ü en ö met een scherp accent). De keuze is des te gelukkiger omdat oude teksten nog altijd leesbaar blijven, men moet de accenten er dan wel gewoon bij denken (er zijn natuurlijk wel wat uitzonderingen in die oude teksten, maar dat is een ander verhaal). En dat is wel belangrijk: men moet ervoor zorgen dat oude teksten een zekere mate van leesbaarheid behouden. Maar als u dat onder "eigenheid" ziet, dan wil ik u gerust volgen in uw redenering.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Wat wel voor veel mensen een probleem zou kunnen zijn, is het verlies aan status van de schrijftaal. Ik bedoel daarmee dat veel mensen de ouderwetse vormen in de huidige spelling, bijv. de -sch, erg mooi vinden. Het is zelfs 'in' om nieuwbouwwijken (Carnisselande, Blixembosch), maar ook winkels en restaurants ('t Swarte Schaep, 't Oud Hollandsch Koffy- en Pannekoekhuys, 't Jaghthuys, De Lickebaertshoeve - een selectie uit de Gouden Gids ) een verouderde of oud klinkende naam te geven. Dat komt ook door de topografische namen, die in Nederland zeker de laatste honderd jaar niet meer zijn aangepast aan de nieuwe spelling, i.t.t. Vlaanderen. Ik heb een spoorkaart uit 1931 met Vlaamse plaatsnamen als Selzaete, Calmpthout en Esschen, die allemaal zijn aangepast. Roosendaal en 's-Hertogenbosch bestaan echter nog steeds. Er is zelfs een dorpje op de grens van Oost-Vlaanderen met Zeeuwsch-Vlaanderen (officieel met -sch!), dat in Nederland Clinge en in Vlaanderen De Klinge heet!
Zolang oude vormen in het dagelijks leven gebruikelijk blijven, zal het voor velen ook meer moeite kosten om over te schakelen op de moderne spelling die u hierboven beschrijft.

Ongetwijfeld. Maar denkt u dat de uitbaters van die restaurants en koffiehuisjes het ook leuk zouden vinden om in de barokke spelling van Vondel te gaan schrijven? Is dat oude-namen-gedoe niet eerder een modeverschijnsel net zoals anderen dan weer uitpakken met Engelse namen? In de ogen van veel mensen is een Nederlandse naam nu eenmaal een beetje te ordinair, dus wordt dat wat naar boven gekrikt door een archaïserende spelling uit de hoed te toveren (een spelling die trouwens niet altijd juist is ). In andere gevallen lijkt het me een stukje folklore.

De oude spellingen zullen wel altijd blijven voortleven... in eigennamen. In Vlaanderen is dan niet anders. Vergeten we trouwens nooit dat het om "spellingen" gaat, meervoud dus. Plaatsnamen net als familienamen dateren nu eenmaal uit verschillende tijdperken waar de schrijfwijze een beetje anders was. 16e eeuws Nederlands werd ietwat anders geschreven dan 18e eeuws Nederlands.

[Blake]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Inderdaad, en dat is nu juist het probleem. We blijven maar aanmodderen. Niemand durft er nu voor eens en voorgoed een samenhangende spellingshervorming door te drukken. Indertijd had professor Kollewijn een goed plan voorgelegd, maar daar is toen door de verantwoordelijke minister aan beknibbeld, zodanig dat we nu ergens tussen in hangen. Nu eens wordt een woord volgens fonologische principes gespeld, dan eist de etymologie haar "rechten" op en bij andere woorden komt men met de regel van de analogie aandraven.

Moest men plots overstappen naar een fonologische spelling, zou de stap te groot zijn.

[Blake]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Engels vind ik geen mooie taal; meer zelfs, het is een lelijke taal in mijn oren. Het lijkt er wel op dat Engelstaligen voortdurend met een hete aardappel in hun mond zitten en daarbij allerlei merkwaardige spierbewegingen in mond en keel maken.

Duits draagt mijn absolute voorkeur weg.

Een zaak van persoonlijke smaak, nietwaar?!

Dit is inderdaad een persoonlijke smaak. Amerikaans Engels vind ik afschuwelijk. Brits Engels vind ik daarentegen één van de mooiste talen ter wereld. Het Duits vind ik anders ook heel mooi.
Mijn hart ligt bij de Germaanse talen, zo eenvoudig is het.

Sommige mensen vinden Shakespeare stoffig en saai; ik vind het levendig en actueel. Als je zijn teksten luidop leest, zit er een merkwaardige klankstroom in. Het is als het ware zingen.