Ook de Nederlandse provincies en gemeenten komen in opstand

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Adrian M

Met name daar het nu ook opgenomen is geworden in het bestuur, plus het onderwijs zijn de kansen op behoud van het Fries groter dan het eeuwenlang geweest is.

Kruciaal daarbij is: Is in de scholen in Friesland, het Fries de voertaal? Dwz worden alle vakken in het Fries gegeven of bestaat Fries er enkel als taalvak.

[Roderik]

Friezen, zijn net als de meeste jonge Nederlanders 3 talig.
*Fries, als streektaal.
*Nederlands als standaardtaal
*Engels als wereldtaal
In de provincies buiten Friesland, noemen we de streektalen ,dialecten; dit is meer een politieke zaak dan een taalkundige.

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Kruciaal daarbij is: Is in de scholen in Friesland, het Fries de voertaal? Dwz worden alle vakken in het Fries gegeven of bestaat Fries er enkel als taalvak.

Fries wordt evenals Nederlands en andere talen als vak gegeven.
Volgens de onderwijsinspectie:

Wettelijke positie Fries in het onderwijs
Volgens de Wet op het primair onderwijs (WPO) moet op scholen voor basisonderwijs in de provincie Fryslân onderwijs in de Friese taal worden gegeven.
Verder kunnen scholen het Fries als voertaal bij het onderwijs gebruiken.

Volgens de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bevat de onderbouw onderwijs in de Friese taal.
De scholen voor speciaal onderwijs kunnen Fries opnemen in hun onderwijs. Volgens de Wet op de expertisecentra (WEC), waar deze scholen onder vallen,
is dit echter niet verplicht. Scholen kunnen bij de provincie Fryslân ontheffing vragen van de verplichting om Fries te geven. De beleidsregel hierover is
onder revisie.
http://www.onderwijsinspectie.nl/act...nsen+over.html

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Kruciaal daarbij is: Is in de scholen in Friesland, het Fries de voertaal? Dwz worden alle vakken in het Fries gegeven of bestaat Fries er enkel als taalvak.

Fries wordt evenals Nederlands en andere talen als vak gegeven.
Volgens de onderwijsinspectie:

Wettelijke positie Fries in het onderwijs
Volgens de Wet op het primair onderwijs (WPO) moet op scholen voor basisonderwijs in de provincie Fryslân onderwijs in de Friese taal worden gegeven.
Verder kunnen scholen het Fries als voertaal bij het onderwijs gebruiken.

Volgens de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bevat de onderbouw onderwijs in de Friese taal.
De scholen voor speciaal onderwijs kunnen Fries opnemen in hun onderwijs. Volgens de Wet op de expertisecentra (WEC), waar deze scholen onder vallen,
is dit echter niet verplicht. Scholen kunnen bij de provincie Fryslân ontheffing vragen van de verplichting om Fries te geven. De beleidsregel hierover is
onder revisie.
http://www.onderwijsinspectie.nl/act...nsen+over.html

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Roderik

Friezen, zijn net als de meeste jonge Nederlanders 3 talig.
*Fries, als streektaal.
*Nederlands als standaardtaal
*Engels als wereldtaal
In de provincies buiten Friesland, noemen we de streektalen ,dialecten; dit is meer een politieke zaak dan een taalkundige.

Zover ik hieruit begrijp wordt het Fries wettelijk beschouwd als een minderheidstaal (niet als een streektaal) vergelijkbaar met het Duits in België

Europees handvest
In de definitie van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden wordt het begrip 'minderheidstaal' officieel beperkt tot die talen die door de lidstaten van de Raad van Europa als zodanig worden erkend. Aan die erkenning zijn voor een staat bepaalde verplichtingen verbonden, die worden genoemd in hoofdstuk 3 van het bovengenoemde handvest. Er zijn verschillende niveaus van erkenning gerelateerd aan de verplichtingen die een staat op zich neemt om zich in te spannen voor het gebruik en behoud van een minderheidstaal. In Nederland heeft alleen de Friese taal de hoogste erkenning. Nedersaksisch, een verzamelnaam van Saksische dialecten, en Limburgs, een verzamelnaam voor dialecten uit Limburg, hebben een lagere staat van erkenning, zij worden beschouwd als streektalen binnen de Nederlandse grenzen, al worden ze door die grenzen niet begrensd want zij vormen een groter geheel met dialecten aan de andere kant, in Duitsland en België.

Er zijn geen taalkundig principiële redenen om talen van dialecten (streektalen) te onderscheiden. Wel sociale, juridische en politieke redenen. Het is een sofisme dat het Fries meer "taal" zou zijn dan bijvoorbeeld het Limburgs. Wel is het Fries de taal die het meest afwijkt van de standaardtaal Nederlands, maar dat is dus geen principiële reden. Al kan men tussen de begrippen taal en dialect geen principieel onderscheid maken, om pragmatische redenen kan men dialecten met een functionerende standaardvariant wel 'taal' noemen. Dat onderscheidt dan niet de Friese dialecten maar wel het standaard-Fries als een taal. Het Fries heeft namelijk een standaardvariant en die is ook als officiële taal in gebruik. Dit standaard-Fries is in Friesland bestuurs-en onderwijstaal naast het Nederlands. Friezen zijn in dit opzicht de enige erkende autochtone taalminderheid in Nederland.

Zou de overheid het in tientallen zeer uiteenlopende variaties gesproken Nedersaksisch of Limburgs eveneens de hoogste erkenning geven zoals het Fries nu ten deel valt, dan zou zij zich verplichten om een bijzonder ingewikkeld beleid te gaan voeren met als inzet een waaier aan streektaalvarianten die alle aan bod zouden moeten komen. Er is namelijk geen standaardoverkoepeling tussen bijvoorbeeld het Oldamtsters en het Achterhoeks, en het Genneps en het Kerkraads (Kirchroats).

België heeft uit vrees voor nog meer gevoelige taaldiscussies het handvest niet ondertekend. De Belgische lidstaatcommissie van het Europees Bureau voor Minderheidstalen beschouwt het Duits, het Luxemburgs en diverse Waalse variëteiten als minderheidstaal. In deze systematiek is het irrationeel om dan het Vlaams in al zijn varianten niet ook een minderheidstaal te noemen, maar daar spreken dan weer politieke argumenten tegen.

Erkenning
Erkenning van een variëteit als minderheidstaal door een staat, houdt niet automatisch in dat die variëteit ook in andere staten waarin zij wordt gebezigd, een dergelijke status krijgt.
Zo gelden de Zigeunertalen Sinti en Roma in Duitsland als minderheidstaal, in Nederland en België evenwel niet.
In een groot aantal staten (bijvoorbeeld België en Denemarken) is het Duits minderheidstaal, maar in Duitsland uiteraard niet.

Frankrijk heeft een andere stem in het Europese koor van taalminderheden. Het is sinds de stichting van de Franse republiek een egalitaire staatsdoctrine dat er in Frankrijk geen minderheden kunnen leven maar alleen Franse staatsburgers (afgezien van buitenlanders), en dat hun enige officiële taal het Frans zal zijn. Dat maakt andere talen die Franse staatsburgers in bepaalde regio's spreken tot een privé aangelegenheid.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Minderheidstaal

[Adrian M]

Zover ik het zie is er in Fryslân geen sprake geweest van een grote taalstrijd zoals in sommige andere landen. Men is gewoon het Fries blijven gebruiken, zonder zich er bijster druk over te maken.
Voor het tijdvak van de huidige communicatie en media zullen op het platte land weinig Friezen het Nederlands werkelijk goed beheerst hebben. Men kreeg Nederlands op school maar sprak als voertaal Fries.

Steden als Leeuwarden gingen in 15e, 16e eeuw over op het Nederlands. Ze vormden enclaves zoals het huidige Brussel.
Hier ontwikkelde zich het Stadsfries, wat eigenlijk Nederlands is, doorspekt met Fries en /of verfriest Nederlands.

Het Fries welke erkend werd, is feitelijk, vergelijkbaar met het ABN, ABF

In 1996 werd het Europees Verdrag voor Regionale en Minderheidstalen in Nederland geratificeerd, waaronder het Fries volgens hoofdstuk III (48 opties voor taalbescherming) erkend werd.
In 2001 werd een Convenant Friese Taal en Cultuur tussen de Nederlandse overheid en de provincie Friesland gesloten. Dit document is de implementatie van bovengenoemd Europees Verdrag.
In 1995 werd het officieel toegestaan om Fries te spreken in lokale en provinciale samenkomsten.
Sinds 1997 is het ook officieel toegestaan om Fries te gebruiken voor het gerecht, alhoewel het spreken ervan natuurlijk al oogluikend werd toegelaten.
Door een aantal wetswijzigingen in de laatste jaren zijn officiële stukken in het Fries vrijwel altijd rechtsgeldig.
http://taal.phileon.nl/fries.php

Het Fries is wettelijk erkend. Op gemeentelijk en provinciaal niveau, maar niet op nationaal niveau. Het mag niet gebruikt worden in de eerste en tweede kamer. Men raakte in paniek toen
een kamer lid in het Fries sprak.
Daarentegen voert de overheid druk uit, onderwijs en onderwijsinspectie, om het Fries te bevorderen en te voldoen aan de eisen.

[Adrian M]

Kabinet wil Friese taal bevorderen
Nieuwsbericht | 06-07-2012

De provincie Friesland krijgt onder voorwaarden de bevoegdheid om de kerndoelen voor de Friese taal vast te stellen voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs. Daarvoor is wel vooraf instemming nodig van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

De ministerraad heeft ingestemd met deze wetswijziging op voorstel van minister Van Bijsterveldt van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het kabinet wil hiermee het gebruik van de Friese taal in de provincie Friesland bevorderen en op deze wijze bijdragen aan de kwaliteit van het vak Fries op scholen.

Het wetsvoorstel vloeit voort uit het rapport ‘Fries in het onderwijs; meer ruimte, regie en rekenschap voor de provincie Fryslân’, uitgebracht door de Commissie Hoekstra in 2010.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Het streven is de wetswijziging bij de start van het nieuwe schooljaar, 2013-2014, te laten ingaan.
http://www.rijksoverheid.nl/minister...evorderen.html


Studie Fries gered
06 november 2012

Vorige week werd het al wel verwacht, maar nu is het definitief: de studie Fries aan de Rijksuniversiteit Groningen gaat een doorstart maken. Oud-staatssecretaris Halbe Zijlstra heeft op het laatste moment besloten een jaarlijkse subsidie van 120.000 euro toe te kennen.
Het Fries werd door de universiteit ondergebracht bij een brede opleiding van talen en culturen, maar dreigde daarin ondergesneeuwd te raken.
http://www.onzetaal.nl/nieuws/studie-fries-gered

[Adrian M]

Fries op Deense scholen (als wel Fries in Duitsland)

De Deens georiënteerde Friese vereniging "De nationale Friezen", die na de hereniging werd opgericht, slaagde er, in samenwerking met Deense onderwijzers, al in 1920 in een deel van de jonge Friezen in Denemarken op een opleiding te krijgen toegelaten. Dit was onder meer het geval bij het voortgezet onderwijs in Rens en de hogeschool in Hoptrup. Daar werden afdelingen voor de Friese scholieren opgericht. Er werd ook aan jonge Friezen in Denemarken werk verschaft in de landbouw.

De Deensgezinde Friese vereniging kwam tot een nauwe samenwerking met de koninklijke bibliotheek in Kopenhagen, die haar Friese materiaal - op dat moment het belangrijkste dat kon worden gevonden - ter beschikking stelde aan jonge Friese studenten.

Dat was echter maar van korte duur. Na de machtsovername door de Nazi’s in 1932 was het snel afgelopen. De Nazi’s nestelden zich snel en dominant in de Friese verenigingen en organisaties en bereikten stap voor stap een verbod op onderwijs in het Fries. Uiteindelijk werd het de kinderen verboden in de pauzes Fries te praten.


Quote: Aan de universiteit van Kiel is een Friese leerstoel opgericht en de studenten hier hebben, net als die op de universiteit van Flensburg, de mogelijkheid om Fries te studeren.

Quote: Niettemin ondervinden de Friese taal en cultuur meer en meer begrip. In 2004 nam de Landdag van de deelstaat Sleeswijk Holstein een aantal wetten aan, die in de gebieden waar Fries wordt gesproken, op diverse gebieden het Duits en het Fries gelijkstelt.
Er is dan ook bepaald dat alle openbare gebouwen in deze gebieden nu zowel het Duitse, als het Friese wapenschild moeten voeren, dat alle straatnaamborden ook de Friese namen moeten vermelden en dat de lokale taal moet worden ondersteund.

Quote: Er zijn dus veel initiatieven voor het behoud van de Friese taal. De tijd zal het leren of al deze te waarderen initiatieven die volhardende oude taal in leven kunnen houden

http://www.dedeensefriezen.nl/?De_ta...Deense_scholen

[Roderik]

Oorspronkelijk geplaatst door Adrian M

Zover ik hieruit begrijp wordt het Fries wettelijk beschouwd als een minderheidstaal (niet als een streektaal) vergelijkbaar met het Duits in België



Er zijn geen taalkundig principiële redenen om talen van dialecten (streektalen) te onderscheiden. Wel sociale, juridische en politieke redenen. Het is een sofisme dat het Fries meer "taal" zou zijn dan bijvoorbeeld het Limburgs. Wel is het Fries de taal die het meest afwijkt van de standaardtaal Nederlands, maar dat is dus geen principiële reden. Al kan men tussen de begrippen taal en dialect geen principieel onderscheid maken, om pragmatische redenen kan men dialecten met een functionerende standaardvariant wel 'taal' noemen. Dat onderscheidt dan niet de Friese dialecten maar wel het standaard-Fries als een taal. Het Fries heeft namelijk een standaardvariant en die is ook als officiële taal in gebruik. Dit standaard-Fries is in Friesland bestuurs-en onderwijstaal naast het Nederlands. Friezen zijn in dit opzicht de enige erkende autochtone taalminderheid in Nederland.

[/url]

Het feit dat het Fries officieel erkend is als taal en de andere streektalen niet
is dus een politieke kwestie en niet een taalkundige.

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Roderik

Het feit dat het Fries officieel erkend is als taal en de andere streektalen niet
is dus een politieke kwestie en niet een taalkundige.

Komt er dus feitelijk op neer dat het een politieke keuze is wat wel -/of niet (officieel) een taal is en het onderscheid taal, streektaal en dialect geneuzel is.

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Adrian M

Fries wordt evenals Nederlands en andere talen als vak gegeven.
Volgens de onderwijsinspectie:

Wettelijke positie Fries in het onderwijs:

Volgens de Wet op het primair onderwijs (WPO) moet op scholen voor basisonderwijs in de provincie Fryslân onderwijs in de Friese taal worden gegeven.
Verder kunnen scholen het Fries als voertaal bij het onderwijs gebruiken.

Volgens de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) bevat de onderbouw onderwijs in de Friese taal.

Voor alle duidelijkheid: basisscholen/primair onderwijs is dus van 6 tot 12 jaar en voortgezet onderwijs is van 12 tot 18 ??

Kunnen: maar is er ook 1 enkele school in Friesland die dat ook doet ?
En zo ja hoeveel dan wel?

bevat de onderbouw: wat is dat nu begod voor een kryptische omschrijving.
Is het verplicht of is het niet verplicht, dat is de vraag!

[Jacob Van Artevelde]

En als men het in de wettelijke teksten heeft over 'Friesland', bedoelt men dan de ganse provincie Friesland of Friese taalgebied?
Het taalgebied komt namelijk niet overeen met de provincie zoals blijkt uit de kaart die ik postte in nr. 132 op de vorige blz.

Met andere woorden: Heeft de wetgever in verband met de van toepassing zijnde taalpolitiek Friesland omschreven?

Uit de teksten die U hier postte blijkt dat men het steeds heeft over de provincie Friesland.
Dat betekent dan absurderwijze:
- dat het gedeelte van de provincie Friesland dat echter niet (meer) tot het Friese taalgebied behoort er desondanks een taaldwang wordt ingevoerd.
terwijl
- in het gedeelte van de provincie Groningen dat echter wél tot het Friese taalgebied behoort, het Fries er niet wordt opgelegd en het daar dus niet beschermd wordt en er dan maar verder kan uitsterven....

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Voor alle duidelijkheid: basisscholen/primair onderwijs is dus van 6 tot 12 jaar en voortgezet onderwijs is van 12 tot 18 ??

Kunnen: maar is er ook 1 enkele school in Friesland die dat ook doet ?
En zo ja hoeveel dan wel?

bevat de onderbouw: wat is dat nu begod voor een kryptische omschrijving.
Is het verplicht of is het niet verplicht, dat is de vraag!

Men heeft de plicht om het vak Fries te onderwijzen. In hoeverre scholen het Fries tevens als voertaal gebruiken .. geen idee

Ken alleen dit:
Quote: Op de helft van de Friese scholen spreken leraren en ouders meestal Fries met elkaar en op tweederde van de scholen spreken leraren onderling Fries.

[Adrian M]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

En als men het in de wettelijke teksten heeft over 'Friesland', bedoelt men dan de ganse provincie Friesland of Friese taalgebied?
Het taalgebied komt namelijk niet overeen met de provincie zoals blijkt uit de kaart die ik postte in nr. 132 op de vorige blz.

Met andere woorden: Heeft de wetgever in verband met de van toepassing zijnde taalpolitiek Friesland omschreven?

Uit de teksten die U hier postte blijkt dat men het steeds heeft over de provincie Friesland.
Dat betekent dan absurderwijze:
- dat het gedeelte van de provincie Friesland dat echter niet (meer) tot het Friese taalgebied behoort er desondanks een taaldwang wordt ingevoerd.
terwijl
- in het gedeelte van de provincie Groningen dat echter wél tot het Friese taalgebied behoort, het Fries er niet wordt opgelegd en het daar dus niet beschermd wordt en er dan maar verder kan uitsterven....

Het gebied in Groningen telt hooguit 3000 sprekers Fries. Volgens mij gaat slechts om het gebied Fryslân.

In Nederland, Fryslân richt men zich wat de Friese taal betreft alleen op het Fries in Fryslân. De overige Friese dialecten in Denemarken en Duitsland staan er los van.
Deze onderlinge dialecten in o.a. Denemarken staan zo ver van elkaar af dat men feitelijk ze in kan delen als bijna aparte onderlinge talen.

Een Fries uit Fryslân maakt dus weining van het Noord Fries, hij verstaat het evenmin als een Hollander of een Vlaming.
Het Fries in Fryslan (Nederland) kent het voordeel van een standaard Fries wat bijv Denemarken niet kent. Mee een reden waarom het daar moeilijk (er) zal overleven.

[Adrian M]

Vergelijkt men het Fries met het Baskisch komt het Fries er zelfs vrij goed van af

Basken: 2.000.000
Moedertaal sprekers: 800.000

[Adrian M]

Minderheids talen zijn vooral door de globalisering gedoemd om uit te sterven.
Het Fries zal het nog wel een tijd volhouden, maar evenals het Nederlands, vooral ook mee door de Europeanisering, vermoedelijk gedoemd zijn om uit te sterven.

[Adrian M]

Het Nederlands taalgebied, Europees gezien, is vrijwel even marginaal als het Fries ten opzichte van het Nederlands in Nederland.
Met Vlaanderen erbij neemt het iets toe, maar zet nauwelijks zoden aan de dijk.

Europese Unie: Nederlands taalgebied
o Nederlands: 503 miljoen <> 22 (á 23) miljoen > 4.3%

Nederland: Fries taalgebied
o Nederlands <> Fries: 16.7 miljoen - 640.000 > 3.8%
o NL + Vlaanderen <> Fries: 22 miljoen - 640.000 > 2,9%

[Adrian M]

Opvallend is dat door invloeden, welke men niet kan beheersen, dit komt vanuit de bevolking zelf, men een beweging waarneemt in het Nederlands taalgebied welke tegen elkaar ingaan.

Het Vlaams wordt beïnvloed vanuit Frankrijk met de Franse R, terwijl in Nederland de Gooise R (Amerikaanse R) sterk oprukt.
(In Fryslân nog niet echt doorgedrongen, maar uit onderzoek is gebleken dat (met name Friese meisjes) sterk gevoelig zijn voor de Gooise R)


Gooise R
http://www.kennislink.nl/publicaties...or-de-gooise-r

Franse r rukt op in Vlaanderen
http://www.kennislink.nl/publicaties...-in-vlaanderen

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Adrian M

Het gebied in Groningen telt hooguit 3000 sprekers Fries. Volgens mij gaat slechts om het gebied Fryslân.

In Nederland, Fryslân richt men zich wat de Friese taal betreft alleen op het Fries in Fryslân.

En Fryslan dat is....?
De rest van uw post is echter volstrekt naast mijn opmerking die ik hieronder in aangepaste versie nog eens weergeef zodat er geen jammerlijk misverstand meer mogelijk is.
Dat de Nederalandse staat niet bevoegd is voor het Fries buiten Nederland is uiteraard nogal wiedes!

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

En als men het in de wettelijke teksten in Nederland heeft over 'Friesland', bedoelt men dan de ganse provincie Friesland of het Friese taalgebied in Nederland?
Het taalgebied in Nederland komt namelijk niet overeen met de provincie zoals blijkt uit de kaart die ik postte in nr. 132 op de vorige blz.

Met andere woorden: Heeft de wetgever in Nederland inverband met de van toepassing zijnde taalpolitiek Friesland in Nederland omschreven?

Uit de teksten die U hier postte blijkt dat men het steeds heeft over de provincie Friesland.
Dat betekent dan absurderwijze:
- dat het gedeelte van de provincie Friesland dat echter niet (meer) tot het Friese taalgebied in Nederland behoort er desondanks een taaldwang wordt ingevoerd.
terwijl
- in het gedeelte van de provincie Groningen dat echter wél tot het Friese taalgebied behoort, het Fries er niet wordt opgelegd en het daar dus niet beschermd wordt en er dan maar verder kan uitsterven....

Wat mij nog dwars zit is enerzijds het vetgedrukte en anderzijds het feit dat .
3000 Friestaligen in de provincie Groningen dus worden verwaarloosd....!

Bekijk die kaart toch eens waarnaar ik verwijs....

[Shadowke]

Oorspronkelijk geplaatst door Adrian M

Opvallend is dat door invloeden, welke men niet kan beheersen, dit komt vanuit de bevolking zelf, men een beweging waarneemt in het Nederlands taalgebied welke tegen elkaar ingaan.

Het Vlaams wordt beïnvloed vanuit Frankrijk met de Franse R, terwijl in Nederland de Gooise R (Amerikaanse R) sterk oprukt.
(In Fryslân nog niet echt doorgedrongen, maar uit onderzoek is gebleken dat (met name Friese meisjes) sterk gevoelig zijn voor de Gooise R)


Gooise R
http://www.kennislink.nl/publicaties...or-de-gooise-r

Franse r rukt op in Vlaanderen
http://www.kennislink.nl/publicaties...-in-vlaanderen

franse r rukt op in Vlaanderen? merk er niets van.
ben benieuwd of die wel hun onderzoek wel goed hebben gedaan.