Overheid, arbeidsmarkt(conjunctuur) en (hoger) onderwijs: prototype van incomptentie?

[freespirit]

Ik vind het steeds weer hilarisch hoe de overheidsdiensten en de onderwijsinstellingen het ene moment zeggen dat er grote tekorten voor bepaalde beroepssectoren zijn en ietsje later juist het tegenovergestelde beweren. Laat mij twee voorbeelden aangeven, waar ik iets van afweet, er zullen er ongetwijfeld nog vele meer te vinden zijn: leerkrachten (onderwijs) en dokters/specialisten (geneekunde):

Vb. 1: Zo'n 8 jaar geleden (ca. 2000) zijn er in het onderwijs stakingen o.a. omdat de werkdruk te hoog werd (of die al dan niet terecht waren laat ik hier buiten beschouwing). Er moesten dus leraars bijkomen om die druk te veminderen en de bruggepensioneerden op te vangen. Men startte dus vanuit de Vlaamse Overheid massale campagnes op om jongeren / schoolveralters te motiveren in het onderwijs te gaan of voor kleuterleidster / onderwijzer / leerkracht te gaan studeren (op alle niveau's dus). Mensen uit de privé werden gestimuleerd om naar het onderwijs te komen, een pedagogisch diploma was zelfs geen verreiste meer. Tussen 2002 en 2006 had men zogezegd ineens onderwijzend personeel te veel en werden jongeren ontmoedigd om 'en masse' lerarenopleidingen te volgen (wat uiteindelijk weinig effect ressorteerde). Sinds vorig jaar klaagt men opnieuw steen en been over tekorten in het onderwijs, dit op alle niveau's. Men lanceert weer (te) dure campagnes om jongeren ertoe te bewegen voor leerkracht 'te gaan'. Het grappige hierbij is dat ikzelf en duizenden anderen mensen reeds 5 jaar geleden konden voorspellen dat er een blijvend tekort in het onderwijs ging blijven en zelfs nog ging toenemen. Alleen de analysten in overheidsdienst wilden dit duidelijk niet inzien.

Vb.2: medici / huisdokters / specialisten: Einde jaren negentig had men er blijkbaar zoveel dat men besloot het ingangsexamen in te voeren, alvorens de universitaire studies aan te vatten. Een jaar of vijf geleden begon het dan in de media berichten te regenenen over het feit dat er massa's specialisten - vooral in ziekenhuizen en zorgcentra - te weinig waren en dat ook de huisdokters tot een uitstervend ras behoorden. Plots begon men campagne te voeren om jongeren geneeskunde te doen studeren en zich verder te specialiseren. Twee jaar geleden hoorde ik dan het bericht dat er ineens weer teveel afstuderende medici waren, men ging beperkingen opleggen. Zelfs in een vergevorderd stadium van de (basis)studie zouden er 'afvallers' zijn (ik laat mij hier niet uit over het asociale apect achter deze maatregelen). Enkele weken geleden hoorde ik dan weer in het nieuws dat er (blijkbaar plots ?) tekorten waren aan zowel huisdokters en specialisten. Vooral de 'eeuwigdurende' opleiding en de lage vergoeding voor stagairs zouden de studies niet aantrekkelijk maken. Er is zelfs voor betoogd ! Blijkbaar weet de overheid dus niet goed of ze van een tekort of een overschot moet gewagen, gezien de steeds wisselende berichtgeving in de media (die op dit gebied zeker als 'de vierde machtspeiler' fungeert).

Het inschattingsvermogen van de overheid omtrent de op- en neergang van de arbeidsmarkt lijkt op een derderangs 'comedia dell arte'. Als er niet de toekomst van jongeren bij zou betrokken zijn zou ik met zulke incompetentie eens goed kunnen lachen. Helaas is het hier bittere ernst en slaat het 'coup de théâtre' gevoel bij mij al gauw om in ergernis om deze gehele zielige vertoning. De vraag is simpel maar confronterend: hoe komt het dat een heel leger aan onderwijsdeskundigen, analysten, sociologen, statistici en macro-economen, vaak in overheidsdienst, niet kan voorspellen hoe de arbeidsmarkt voor bepaalde sectoren gaat evolueren, terwijl vele leken (waaronder ikzelf) het meestal bij het rechte eind hebben? Door deze ernstige uiting van incompetentie worden de jongeren (vaak) 'in verwarring' gebracht en worden er soms foute keuzes gemaakt die moeilijk te herroepen zijn. Wat is er mis met deze vaak goedbetaalde (om het woord 'vet' niet te gebruiken) hogere ambtenaren in overheidsdienst, die zich het aura van deskundigen aanmeten maar blijkbaar niet eens onwetenschappelijk natte-vinger-werk tot een goed einde kunnen brengen? Wat met al die overgesubsidieerde studiecentra die als taak hebben de arbeids- en studiemarkt op te volgen? Hebben zij dan nog nooit van een langetermijnvisie gehoord of willen ze de spreekwoordelijke 'glazen bol' vermijden? Ik snap dat de arbeidsmarkt geen exacte wetenschap is en van heel wat irrationele factoren afhangt, we werken hier tenslotte met levende wezens en deze zijn niet altijd wetmatig te sturen. Maar een beetje meer inschattingsvermogen is toch niet te veel gevraagd? Je zou inderdaad echt de indruk krijgen dat die deskundigen niet meer zijn dan overgekwalificeerde, vakidiote 'fils-�*-papas', een baantje bij de overheid verkregen via-via. Aan de jongeren die voor het hoger onderwijs staan of voor hun eerste werkervaring: studeer / werk in datgene wat je graag doet, de overheid slaagt er blijkbaar toch niet in de jongeren de 'goede richting' aan te wijzen.

[maddox]

Ik heb er minder problemen mee. Als technieker lig ik nu, en voor de komende decennia goed in de markt.

Laat de staat maar knoeien, mensen met verstand kiezen wat hun het beste lijkt qua opleiding. En het beste wil nog niet zeggen met uitzicht op een job. Enkelen willen namelijk helemaal niet werken, en dan is een universitair diploma in een weinig benodigde richting quasie ideaal.