Een zaak van mensenrechten en democratie

Groot Bakkes · 1 april 2004, 16:22

[size=6]Een zaak van mensenrecht en democratie (29/03/04)[/size]

Niet ten onrechte wordt van de pers gezegd dat zij de vierde macht is. Journalisten (zeker die van de beeldpers) kunnen mensen en feiten, al dan niet van politieke aard, gigantische afmetingen bezorgen. Ze kunnen ze ook minimaliseren, ja zelfs verdonkeremanen. De macht van de media is dus zeer groot. Maar de media kunnen ook beknot worden, bijvoorbeeld wanneer overheden of belangengroepen de kraan van de informatiebron dichtdraaien. Het spanningsveld tussen de pers, de politieke en de gerechtelijke wereld heeft mij steeds geboeid. Reeds in 2002 diende ik een wetsvoorstel in tot bescherming van de informatiebronnen van de journalist. Op 25 juni 2003 herhaalde ik mijn voorstel. Te vaak heb ik ondervonden hoe moeilijk de verhouding tussen media en overheid wel kan zijn. In de zomer van 2003 werd de Belgische Staat in Straatsburg trouwens veroordeeld voor een aantal huiszoekingen op redacties. Ik vind dat niet meer kunnen en daarom houd ik vast aan mijn wetsvoorstel.
Een vrije en ongebonden pers is een heilig, grondwettelijk verankerd goed. Vrijheid van informeren én het recht om geïnformeerd te worden, zijn uitgegroeid tot mensenrechten. Maar wat wanneer een journalist uit een ‘geheime bron’ informatie put en Justitie koste wat kost wil weten waar de journalist de informatie vandaan heeft?
Ook dan geldt wat het Europese Mensenrechtenhof stelt: geen echte democratie zonder vrijheid van - ook vertrouwelijke – informatiestroming.
Als dat niet (meer) kan, komen persvrijheid en informatierecht in het gedrang. Daarom dient het bronnengeheim van de journalist wettelijk te worden beschermd. Het is een zaak van mensenrecht en democratie.
Nog voor hij in 1989 op pensioen ging en na veertig jaar beroepservaring schreef politiek commentator Manu Ruys: “Om te voorkomen dat de pers onrechtmatig in haar werk gestoord wordt en geplaagd wordt door een overheid die als voogd optreedt, moet het zwijgrecht van de journalist de iure erkend worden. De persvrijheid belangt zowel journalist als publiek aan. De aanslepende betwisting moet uitmonden op een wetgevend initiatief, dat recht op informatie vrijwaart en verstevigt.”
Een oud zeer dus, het zwijgrecht. Er zijn genoeg voorbeelden van journalisten die vervolgd werden omdat ze berichten brachten die een of andere overheid niet welgevallig zijn. Daarom nam ik het initiatief voor een wettelijke regeling die het bronnengeheim van de journalist beschermt. Het werd op woensdag 24 maart in de Kamercommissie van Justitie unaniem goedgekeurd.
Sinds 1996 vraagt het Europese Mensenrechtenhof de journalistieke bronnenbescherming. In 2000 keurde het Ministercomité van de Raad van Europa een resolutie in gelijkaardige zin goed. Tot zolang de Belgische Justitie door een wet niet gedwongen wordt, trok zij zich weinig of niets van die aanbevelingen aan. Ik geef enkele voorbeelden. In 1998 werd in het kader van het onderzoek naar de Bende van Nijvel een journalist van Het Nieuwsblad aangehouden. In 2002 beval een Brussels magistraat op vordering van de NMBS twee journalisten van De Morgen hun bronnen te ontbloten en dit op straffe van een dwangsom. En nog verleden week werd een journalist van de Brusselse redactie van het Duitse magazine Stern door het Brussels gerecht ondervraagd i.v.m berichtgeving over mogelijke fraude bij Europarlementsleden en werden zijn documenten in beslag genomen.
Ons voorstel wil dergelijke ingrepen onmogelijk maken. Zo zegt artikel 3: “Iedere journalist heeft het recht om zijn informatiebronnen te verzwijgen.” Hij kan dus niet gedwongen worden, op enkele uitzonderingen na, de identiteit van zijn informant(en) bekend te maken en de aard en de herkomst van zijn informatie prijs te geven.
De goedkeuring van mijn voorstel wordt in journalistieke kringen goed onthaald. In De Journalist, het magazine van de Vlaamse Vereniging van Beroepsjournalisten, heeft men het zelfs over een ‘voor Belgische journalisten vrij historisch moment’.
Maar gemakkelijk is het niet gegaan. De debatten in de Kamercommissie van Justitie, waarvan ik niet-stemgerechtigd lid ben, verliepen alles behalve rimpelloos. Zo was de discussie met PS en CDH niet eenvoudig. Zij wilden veel te grote beperkingen op het zwijgrecht van de journalist. Anderzijds wou Olivier Maingain (MR) een absolute bescherming, wat indruist tegen de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Het journalistieke bronnengeheim is geen privilege van de journalist, maar is er in het belang van de gemeenschap. Uiteindelijk kon ik de Franstalige partijen overtuigen. ‘Historisch’, mag je d�*t wel noemen!

De unanieme goedkeuring van mijn voorstel bewijst dat het beeld van bekrompen, op zichzelf geplooide partij dat sommigen de N-VA willen opkleven, onjuist en lasterlijk is.

Auteur:
Geert Bourgeois
Algemeen voorzitter N-VA

U wil reageren:
E-post: [email protected]

thePiano · 1 april 2004, 16:24

Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald?

Distel · 1 april 2004, 16:32

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald?

Heeft u dan een probleem met die tekst van Bourgeois? Of zeggen we maar smalend "Bourgeois moet ook weer iets zeggen" omdat het van een Flamingant komt?

Groot Bakkes · 1 april 2004, 16:36

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald?

Omdat wij het niet zo begrepen hebben op mediapoppetjes die in de politiek gaan. Met uitzondering van Mark De Mesmaeker, maar bij hem ligt de zaak anders, omdat hij VOOR zijn 'BV zijn' al lid was van de Volksunie. Dit geeft aan dat het hier om een idealist gaat en niet om een opportunistische en machtsgeile mediafiguur.

Bourgeois zegt trouwens niet 'zomaar iets', en als hij dat zou doen, weerleg de tekst dan.

Vlaamse groeten

Erwin

giserke · 1 april 2004, 16:39

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald?

pianola, nog een medaille bij

thePiano · 1 april 2004, 16:39

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door N-VA'er

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald?

Omdat wij het niet zo begrepen hebben op mediapoppetjes die in de politiek gaan. Met uitzondering van Mark De Mesmaeker, maar bij hem ligt de zaak anders, omdat hij VOOR zijn 'BV zijn' al lid was van de Volksunie. Dit geeft aan dat het hier om een idealist gaat en niet om een opportunistische en machtsgeile mediafiguur.

Oei, dat gaat Jurgen niet graag horen. Straks heb je nog een klacht aan je been wegens laster en eerroof, net zoals ik die heb sinds november verleden jaar. Mag ik die uitspraak van je even doorquoten aan Jurgen?

Beer · 1 april 2004, 16:39

boerke swa

giserke · 1 april 2004, 16:39

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door N-VA'er

Omdat wij het niet zo begrepen hebben op mediapoppetjes die in de politiek gaan. Met uitzondering van Mark De Mesmaeker, maar bij hem ligt de zaak anders, omdat hij VOOR zijn 'BV zijn' al lid was van de Volksunie. Dit geeft aan dat het hier om een idealist gaat en niet om een opportunistische en machtsgeile mediafiguur.

Oei, dat gaat Jurgen niet graag horen. Straks heb je nog een klacht aan je been wegens laster en eerroof, net zoals ik die heb sinds november verleden jaar. Mag ik die uitspraak van je even doorquoten aan Jurgen?

leer eerst eens wat laster en eerroof is

thePiano · 1 april 2004, 16:44

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door giserke

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door thePiano

Oei, dat gaat Jurgen niet graag horen. Straks heb je nog een klacht aan je been wegens laster en eerroof, net zoals ik die heb sinds november verleden jaar. Mag ik die uitspraak van je even doorquoten aan Jurgen?

leer eerst eens wat laster en eerroof is

Volgens de definitie van Jurgen Verstrepen moet je alles kunnen zeggen, ook de vreselijkste dingen. Hij vergat er wel één ding bij te vertellen: maar niet over mij!

1 april 2004, 16:24	#2
thePiano Perm. Vertegenwoordiger VN Geregistreerd: 20 augustus 2002 Locatie: Antwerpen, 't Stad van Alleman Berichten: 18.172	Bourgeois moet ook weer iets zeggen. Waarom heeft de N-VA dan niet Blokker Jurgen Verstrepen binnengehaald? __________________ "Ik bewandel het rechte pad dat, zoals u weet, niet bestaat en ook niet recht is." (Fred Vargas in 'Un lieu incertain' - 2008)

1 april 2004, 16:39	#7
Beer Provinciaal Gedeputeerde Geregistreerd: 1 maart 2004 Locatie: Gent Berichten: 909	boerke swa __________________ eigen volk eerst men wordt niet als racist geboren maar wel gemaakt HELL WAS FULL ,SO I CAME BACK

1 april 2004, 16:22	#1
Groot Bakkes Minister Geregistreerd: 3 november 2003 Locatie: Vlaanderen, Antwerpen Berichten: 3.315	[size=6]Een zaak van mensenrecht en democratie (29/03/04)[/size] Niet ten onrechte wordt van de pers gezegd dat zij de vierde macht is. Journalisten (zeker die van de beeldpers) kunnen mensen en feiten, al dan niet van politieke aard, gigantische afmetingen bezorgen. Ze kunnen ze ook minimaliseren, ja zelfs verdonkeremanen. De macht van de media is dus zeer groot. Maar de media kunnen ook beknot worden, bijvoorbeeld wanneer overheden of belangengroepen de kraan van de informatiebron dichtdraaien. Het spanningsveld tussen de pers, de politieke en de gerechtelijke wereld heeft mij steeds geboeid. Reeds in 2002 diende ik een wetsvoorstel in tot bescherming van de informatiebronnen van de journalist. Op 25 juni 2003 herhaalde ik mijn voorstel. Te vaak heb ik ondervonden hoe moeilijk de verhouding tussen media en overheid wel kan zijn. In de zomer van 2003 werd de Belgische Staat in Straatsburg trouwens veroordeeld voor een aantal huiszoekingen op redacties. Ik vind dat niet meer kunnen en daarom houd ik vast aan mijn wetsvoorstel. Een vrije en ongebonden pers is een heilig, grondwettelijk verankerd goed. Vrijheid van informeren én het recht om geïnformeerd te worden, zijn uitgegroeid tot mensenrechten. Maar wat wanneer een journalist uit een ‘geheime bron’ informatie put en Justitie koste wat kost wil weten waar de journalist de informatie vandaan heeft? Ook dan geldt wat het Europese Mensenrechtenhof stelt: geen echte democratie zonder vrijheid van - ook vertrouwelijke – informatiestroming. Als dat niet (meer) kan, komen persvrijheid en informatierecht in het gedrang. Daarom dient het bronnengeheim van de journalist wettelijk te worden beschermd. Het is een zaak van mensenrecht en democratie. Nog voor hij in 1989 op pensioen ging en na veertig jaar beroepservaring schreef politiek commentator Manu Ruys: “Om te voorkomen dat de pers onrechtmatig in haar werk gestoord wordt en geplaagd wordt door een overheid die als voogd optreedt, moet het zwijgrecht van de journalist de iure erkend worden. De persvrijheid belangt zowel journalist als publiek aan. De aanslepende betwisting moet uitmonden op een wetgevend initiatief, dat recht op informatie vrijwaart en verstevigt.” Een oud zeer dus, het zwijgrecht. Er zijn genoeg voorbeelden van journalisten die vervolgd werden omdat ze berichten brachten die een of andere overheid niet welgevallig zijn. Daarom nam ik het initiatief voor een wettelijke regeling die het bronnengeheim van de journalist beschermt. Het werd op woensdag 24 maart in de Kamercommissie van Justitie unaniem goedgekeurd. Sinds 1996 vraagt het Europese Mensenrechtenhof de journalistieke bronnenbescherming. In 2000 keurde het Ministercomité van de Raad van Europa een resolutie in gelijkaardige zin goed. Tot zolang de Belgische Justitie door een wet niet gedwongen wordt, trok zij zich weinig of niets van die aanbevelingen aan. Ik geef enkele voorbeelden. In 1998 werd in het kader van het onderzoek naar de Bende van Nijvel een journalist van Het Nieuwsblad aangehouden. In 2002 beval een Brussels magistraat op vordering van de NMBS twee journalisten van De Morgen hun bronnen te ontbloten en dit op straffe van een dwangsom. En nog verleden week werd een journalist van de Brusselse redactie van het Duitse magazine Stern door het Brussels gerecht ondervraagd i.v.m berichtgeving over mogelijke fraude bij Europarlementsleden en werden zijn documenten in beslag genomen. Ons voorstel wil dergelijke ingrepen onmogelijk maken. Zo zegt artikel 3: “Iedere journalist heeft het recht om zijn informatiebronnen te verzwijgen.” Hij kan dus niet gedwongen worden, op enkele uitzonderingen na, de identiteit van zijn informant(en) bekend te maken en de aard en de herkomst van zijn informatie prijs te geven. De goedkeuring van mijn voorstel wordt in journalistieke kringen goed onthaald. In De Journalist, het magazine van de Vlaamse Vereniging van Beroepsjournalisten, heeft men het zelfs over een ‘voor Belgische journalisten vrij historisch moment’. Maar gemakkelijk is het niet gegaan. De debatten in de Kamercommissie van Justitie, waarvan ik niet-stemgerechtigd lid ben, verliepen alles behalve rimpelloos. Zo was de discussie met PS en CDH niet eenvoudig. Zij wilden veel te grote beperkingen op het zwijgrecht van de journalist. Anderzijds wou Olivier Maingain (MR) een absolute bescherming, wat indruist tegen de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Het journalistieke bronnengeheim is geen privilege van de journalist, maar is er in het belang van de gemeenschap. Uiteindelijk kon ik de Franstalige partijen overtuigen. ‘Historisch’, mag je d�*t wel noemen! De unanieme goedkeuring van mijn voorstel bewijst dat het beeld van bekrompen, op zichzelf geplooide partij dat sommigen de N-VA willen opkleven, onjuist en lasterlijk is. Auteur: Geert Bourgeois Algemeen voorzitter N-VA U wil reageren: E-post: [email protected]