Maddens en de kracht der Copernicanen van CD&V

[dominatrix]

Maddens en de kracht der Copernicanen van CD&V

Jan Van de Casteele 03-08-2009





De Vlamingen slaagden er met Leterme niet in de staat te hervormen. Bart Maddens (KU Leuven) lanceerde in het voorjaar een nieuwe strategie: neem op Vlaams niveau het “non” van de Franstaligen over. Doet Peeters het of doet hij het niet? En hoé doet hij het. Meer dan een strategische oplossing aan te reiken, heeft Bart Maddens een vraag op scherp gesteld: Quid CD&V? Omdat het vakantie is: een uitgebreide synthese van het debat over de Maddens-strategie.

Op 3 maart publiceert De Standaard een opmerkelijk opiniestuk van de Leuvense professor en Doorbraak-medewerker Bart Maddens: (“On n'est demandeur de rien”). Samengevat: na de frustratie en onmacht van de voorbije jaren hoeft Vlaanderen niets meer te vragen. Alternatief: afwachten tot de Franstaligen vragen en ondertussen assertief Vlaanderen besturen, geen extra vrijgevigheid richting Brussel of federaal niveau en indien nodig belangenconflicten inroepen tegen andere niveaus.

Helemaal nieuw zijn de standpunten van Maddens niet. Einde 2007 al – na het débacle van Leterme en het hier-zijn-we-weer van Verhofstadt, liet hij in De Morgen al weten een status-quo beter te vinden dan een compromis vol Vlaamse zoenoffers (nationale kieskring, veralgemeend inschrijvingsrecht, samenvallende verkiezingen), dat toen in de lucht hing.

In zijn algemeen besluit na het symposium van het Aktiekomitee Vlaamse Sociale Zekerheid (21 maart), lanceert Gui Celen de stelling van Maddens in de brede Vlaamse Beweging. Guy Tegenbos zorgt met zijn verslag hierover in De Standaard van 23 maart het politieke belang van de stellingen van Maddens aan. (“Vlaamse strategie is opnieuw discussiepunt”).


In een interview in Knack en op de VVB-Conventie Ik kies voor Vlaanderen (Antwerpen,17 mei) sluit ook voorzitter Eric Defoort zich aan bij de standpunten van Maddens. ‘Die strategie, in combinatie met de tijdbom die sinds Lambermont in de Bijzondere Financieringswet vervat zit, kan wél resultaat opleveren. De kwestie-Brussel-Halle-Vilvoorde laat je gewoon haar, toegegeven, ridicule parlementaire weg volgen.’ Voor Defoort gaat het niet om ‘uitroken’ van de Franstaligen, maar om ‘Reynaert-streken’.

Bart Maddens herhaalt net voor de regionale verkiezingen zijn strategie in De Morgen (DM, 27 mei, “Vlamingen vragen niet langer een staatshervorming”). Waar hij een ‘assertief Vlaams beleid’ dan wel situeert? Onder meer bij grootstedenbeleid, fiscaliteit en gezinsbeleid. Ook concreter: een nieuwe grote of kleine staatshervorming is niet nodig, als de Vlaamse regering voldoende assertief is komen we vanzelf in ‘een echt confederaal systeem terecht en verschuift het zwaartepunt van de macht te doen verschuiven naar de deelstaten.’

Op 28 mei een Open brief van Eric Defoort aan Kris Peeters roept de VVB-voorzitter de Vlaamse minister-president Kris Peeters op om achter de Maddens-strategie te staan, al weet hij dat ze maar kan slagen als de Vlaamse partijen op federaal vlak de Vlaamse kaart trekken. Een van de eerste signalen toch dat het succes van de Maddens-strategie dus “voorwaardelijk” is.

Het standpunt van Defoort wordt ook onder de titel “Wij vragen niets!” het editoriaal in het verkiezingsnummer van Doorbraak. Verderop in het blad zegt Vlaams Belang-voorzitter Bruno Valkeniers dat hij het ‘fundamenteel eens’ is met de Maddens-strategie, maar ‘alleen gaat Maddens niet ver genoeg’. Dat voorstel blijft volgens Valkeniers ‘een stap-voor-stap-strategie en die omvat ongetwijfeld toch weer toegevingen die de finaliteit - Vlaamse onafhankelijkheid - onmogelijk maken.’ Een beter alternatief ziet Valkeniers in wat ook professor Van Orshoven niet onmogelijk acht: een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring. Pas dan zullen de Franstaligen tot een regeling worden gedwongen. Valkeniers is het dus (on)eens met Maddens...


Verkiezingen


Bij de verkiezingen werd N-VA de grote overwinnaar. Veel uitgesprokener dan CD&V, maar die partij was handig genoeg om na een allerminst denderend resultaat zich al heel snel op de verkiezingsavond als grote overwinnaar in de media te gooien. Op een eerste VRT-televisiedebat met alle voorzitters, plaatst men de V-partijen netjes naast elkaar. Bart De Wever – nog wat verdoofd door zijn overwinning? – stelt de Maddens-doctrine ‘voor zijn doen’ nogal onbeheerst heel scherp (‘plaats de federale regering onder curatele’). CD&V-voorzitter Marianne Thyssen vindt hem grof. Meteen wordt (nog) duidelijk(er) dat de Maddens-strategie op wel heel erg verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd. De N-VA is CD&V niet. En de CD&V van Peeters is niet die van Thyssen, en nog minder die van de behoudsgezinde oude garde van oud-premiers en ACW. Dat de tegenstanders nu zo makkelijk kunnen repliceren op wat ze voortaan plastisch de ‘verrottingsstrategie’ mogen noemen, was wellicht niet de beste zet van De Wever ooit.

Zelfs Jo Vandeuzen blaast in De Standaard van 9 juni (“Hoe ver wil N-VA gaan?”) met een fameuze ‘ja, maar!’ warm en koud. ‘De fameuze Maddens-doctrine... Wat is daar de draagwijdte van? Wat wil dat zeggen?’ ... ‘Ook Kris heeft voor de verkiezingen gezegd dat wij de staatshervorming op tafel zullen leggen op het moment dat de federale regering een inspanning van Vlaanderen vraagt om de budgettaire problemen te bekampen. Dat wil ongeveer hetzelfde zeggen.’. Maar tegelijk waarschuwt Vandeurzen dat het wel even anders kan worden als de ‘sociaal-economische knipperlichten’ gaan branden (vb Ford Genk). Dan moeten de twee regeringen ‘sluitende afspraken’ kunnen maken. Een duidelijk signaal dat CD&V het intern niet eens is over de ‘Copernicaanse omwenteling’... Het federale niveau (lees: Van Rompuy) mag niet in gevaar komen.

Ruud Goossens ruikt het dispuut en het is niet onwaarschijnlijk dat hij in De Morgen met plezier de wig tussen N-VA en CD&V wat uitvergroot (DM, 10 juni: “De Maddens-doctrine: waarover De Wever het even niet wil hebben”). Hij heeft gehoord hoe Maddens stelt dat zijn strategie ‘natuurlijk de federale regering onder druk’ zet en mogelijk kan doen vallen. Maddens zei dat de federale clash en nieuwe federale verkiezingen in het najaar ‘geen slechte zaak’ zouden zijn. Met de dag wordt duidelijker dat die hoop een (te?) optimistische inschatting is van de kracht der Copernicanen binnen CD&V.

Bart Maddens wordt in die dagen de meest aangesproken politieke commentator. Zo was hij te gast bij De Ochtend 9 juni en in Terzake op woensdag 10 juni. Hij wijst er op de ‘onstuitbare opgang’ van het Vlaams-nationalisme als belangrijkste resultaat van de verkiezingen. Maar de V-partijen (VB, N-VA, LDD) zijn met 36-37 procent nog een eind verwijderd van een politiek kantelpunt. De aandachtige kijker/luisteraar weet dat CD&V, vooral door zichzelf handig tot grote winnaar van de verkiezingen uitgeroepen, de institutionele sleutels in handen heeft.

Lionel Vandenberghe, voormalig voorzitter van het IJzerbedevaartcomité, noemt de analyse van Maddens ‘uitstekend’ (De Standaard, 11 juni), maar het is hem niet ontgaan dat ook De Wever het zo kort na de verkiezingen ook al heeft over ‘compromissen’ en ‘water in de wijn moeten doen’...

In Trends (11 juni) merkt Maddens op dat we al in een ‘confederale logica’ zouden zitten, ‘omdat de partijen gesplitst zijn. Sinds 2007 is dat in een stroomversnelling gekomen. Eigenlijk komen op federaal niveau twee regionale coalities samen. Premier Herman Van Rompuy is een confederale notaris zonder plebisciet van de kiezer. Ik vraag me nu wel af hoe CD&V en N-VA hun visies verzoenen.’

De Franstaligen zitten ondertussen ook niet stil. ‘Wij voelen ons gechanteerd’, aldus Olivier Mouton van Le Soir in een artikel in De Standaard (13 juni). In de opiniestukken van de VUM-krant en De Morgen (niet zelden “verlengd” op radio en tv) openen de ‘anti’s’ ten volle hun zoveelste aanval op de separatistische “uitrokers” van de N-VA (Jos Geysels, Marc Reynebeau, en vele anderen).


Maddens souffleur van N-VA?


In De Tijd (13 juni) zegt Maddens ondertussen dat hij ‘niet de souffleur van Bart De Wever' is. Geen onbelangrijk interview... ‘De N-VA maakte van de Maddens-doctrine haar belangrijkste campagnethema’, schrijft de krant. De Wever zal moeten toegeven of kiezen voor de oppositie, stelt Maddens. Hij denkt dat de partij haar verkiezingsoverwinning toch zal willen verzilveren met een regeringsdeelname. Bart De Wever is immers als de dood dat hij met zijn partij (in de oppositie – red.) in hetzelfde straatje terechtkomt als het Vlaams Belang: overwinning na overwinning zonder enig resultaat te boeken.' Wat Maddens zelf zou doen? ‘Ik zou het been stijf houden, omdat ik ervan overtuigd ben dat Vlamingen in een zwakke onderhandelingspositie zitten, nog zwakker dan na de verkiezingen van 2007. Toen hadden we een stok achter de deur: geen staatshervorming is geen federale regering.’ Ook inzake BHV – geldige verkiezingen zijn volgens hem zonder splitsing niet mogelijk - zou hij de strijd staken en ‘het dossier rustig zijn weg laten banen doorheen het parlement. Uiteindelijk zullen de Vlamingen eenzijdig de splitsing goedkeuren, daar is een meerderheid voor.’ Begin juli zal blijken dat de N-VA niet doet wat Maddens zou doen... Wat vreemd

In De Tijd legt Maddens nog eens goed uit wat hij voor ogen heeft: ‘Het is onjuist dat ik de revolutie predik... We gaan niet over de schreef. We houden een institutionele stiptheidsactie.’ Als we ons niet harder opstellen, staat het in de sterren geschreven dat de Vlaams-nationalisten de volgende verkiezingen opnieuw winnen. Het zal steeds moeilijker worden om een anti-Vlaams-nationale meerderheid te vormen in België... ‘De stiptheidsactie hoeft niet langer dan enkele maanden te duren. Voor het jaar om is, zouden er nieuwe verkiezingen komen. Nadien kunnen we ernstige onderhandelingen opstarten’ en uiteindelijk belanden we in een situatie waar de deelstaatregeringen samenkomen om een confederale regering te vormen... Het federale parlement wordt niet langer rechtstreeks verkozen en is een optelsom van de parlementen van de deelstaten.’

Toch is er enige twijfel, want ‘de meeste partijen opteren een light-versie’ van zijn strategie.'

Wim Winckelmans noteert in De Standaard van 15 juni dat de Maddens-strategie maar één van de vier wijzen is om de staat te hervormen. Anderen houden het op een gemeenschapsdialoog bis (Peeters), willen een oplossing kristalliseren via de partijvoorzitters (federaal niveau, al twee jaar mislukt) of via een Raad van Wijzen (Herman Van Rompuy)..

Het wordt almaar duidelijker dat CD&V verre van met overtuiging volgt. Wim Van de Velden noteert in De Tijd van 18 juni dat de Maddens-doctrine Van Rompuy ‘bedreigt’.

http://www.vvb.org/actueel/141/30435


Zeer interessante analyse. Vooral voor al wie het artikel in de morgen gelezen heeft met Marianne Thyssen, en die Van Rompuy heeft horen orakelen over het 'vechtfederalisme'.

[Fieseler]

Weeral pijnlijk en frustrerend te moeten vaststellen dat de oplagen van Doorbraak/sitebezoek van VVB in vergelijking met de staatsgesubsidieerde media zo ongeveer 1 tegen duizend is....of vergis ik mij hier?

[dominatrix]

Doorbraak kent inderdaad veel te weinig rugbaarheid op de openbare bühne.