racistisch rapport!

[jan hyoens]

Het verhaal van 1001 nachtmerries
Lieven Desmet
Politicsinfo.net Brussel 05/08/2002
Ondanks een schat aan natuurlijke rijkdommen en een rijk cultureel en religieus verleden hinkt de Arabische wereld aan de staart van het beschavingspeloton. Waar is het misgelopen? De Verenigde Naties lieten het opzoeken door Arabische vorsers, onder leiding van de Egyptische econoom Nader Fergany. Hun ontluisterende antwoord is samengebald in het Arab Human Development Report 2002.

1001 nachten
Toelichting bij het rapport

Hoewel samengebald allicht een verkeerde terminologie is voor de turf van 180 bladzijden. De fleurige cover van Khaled Samal staat echter in schril contrast met de inhoud. Samengevat komt het hierop neer: de Arabische wereld wordt geleid door autoritaire leiders die lak hebben aan verkiezingen. De helft van de bevolking leeft in minderwaardige toestand en wordt ook zo behandeld. Een ruime meerderheid van de jongere bevolking - nota bene de toekomst van een land - ziet geen heil meer in hun land, en wil er weg. De werkloosheid is er enorm, en de heersende tradities hebben een claustrofobisch effect.

De Arabische wereld raakt hopeloos achterop in de economische, wetenschappelijke, technologische en culturele ontwikkeling. De houdgreep van de religieuze fundamentalisten op de regio verwordt tot een wurggreep. Elke vorm van kritisch of vernieuwend denken wordt ontmoedigd. Op die manier groeit een generatie van jonge Arabieren die ongeschoold, werkloos en bovenal verbitterd raken. Een democratische manier om de samenleving, en daarbij hun positie, te verbeteren is er niet. En in de verte lonkt het rijke fort Westen. Of hoe het gebied van 1001 nachten uitgroeide tot 1001 nachtmerries.

De resultaten van het eerste Arab Human Development Report 2002 zijn ontnuchterend. Temeer omdat de meeste auteurs van Arabische afkomst zijn en een stevige reputatie genieten. Onder hen bevinden zich onder meer Clovis Maksoud, professor aan de Universiteit van Washington en voordien de permanente vertegenwoordiger van de Arabische Liga bij de Verenigde Naties, en Nader Fergany, directeur van het Almishkat-onderzoekscentrum in Egypte. Hun rapport is een opsomming van politieke, sociale en economische mislukkingen en leest als een vernietigende aanklacht tegen de elite van de 22 lidstaten van de Arabische liga. (1945 - vereniging van Arabische staten ter behartiging van de gemeenschappelijke belangen)

Hoe maak je een rapport op van een hele regio? De Verenigde Naties stelden een programma op: de menselijke ontwikkelingsindex (Human Development Index - HDI) die per land enkele parameters opmeet. Die parameters zijn onder meer: de levensverwachting, het percentage van de kinderen die onderwijs genieten, de graad van alfabetisering bij volwassenen, en het inkomen per hoofd van de bevolking. Voor het eerst werd een hele regio in kaart gebracht, met de bedoeling om een bredere focus te krijgen en tevens de onderwerpen te specifiëren. Een voorbeeld: hoe is het gesteld op het vlak van technologische ontwikkelingen en hoeveel mensen hebben toegang tot die ontwikkelingen.

Daarnaast, en voor het eerst, werd er ook een nieuwe index opgemaakt, de Alternative Human Development Index (AHDI). Die houdt geen rekening met de reguliere parameters, maar gaat bijvoorbeeld meten hoe het gesteld is met de vrije meningsuiting, de mensenrechten, de milieuproblematiek, mobiliteit, enzoverder.

De uitkomst van die alternatieve index is voor de Arabische wereld zo mogelijk nog vernietigender dan de reguliere ontwikkelingsindex.

Meten is weten
Enkele cijfers

Waarover spreken we als we het hebben over 'de Arabische wereld'? Welke vlag dekt die lading?

Welnu, de 22 lidstaten van die Arabische Liga tellen ongeveer 280 miljoen mensen, te vergelijken met de Verenigde Staten. Opvallend gegeven, de Arabische regio telt de grootste jonge bevolkingsgroep ter wereld: 38 procent van alle Arabieren is jonger dan 14 jaar!

De levensverwachting is in de voorbije drie decennia met 15 jaar toegenomen, terwijl de kindersterfte gedurende die periode met tweederde is verminderd.

Het inkomen per hoofd mag dan wel hoger liggen dan in de meeste ontwikkelingslanden, het is de voorbije 20 jaar met slechts 0,5 procent per jaar gegroeid. En dat is minder dan waar ook ter wereld, met uitzondering van Zwart Afrika. Er heerst daarentegen minder echt schrijnende armoede. Ter vergelijking: om zijn inkomen te verdubbelen heeft de gemiddelde Arabier aan dit tempo 140 jaar nodig, terwijl dat in het Westen soms kan in minder dan tien jaar.

Tussen 1960 en 1990 nam de productiviteit jaarlijks met een halve procent af, terwijl er in de rest van de wereld een snelle toename was. Veertig jaar geleden stond de Arabische wereld nog op hetzelfde economische peil als de zogenaamde Aziatische Tijgers, nu ligt de economische output van de Arabische landen de helft lager dan die van een land als Zuid-Korea. Het gezamenlijke bruto nationaal product van de Arabische landen is volgens de rapporteurs ondermaats: 531,2 miljard dollar. Dat is lager dan het bnp van Spanje alleen (595 miljard dollar).

Maar er is meer: de Arabische regio kent een bevolkingsexplosie zodat ze over twintig jaar zowat 400 miljoen inwoners zal tellen. Gekoppeld aan de stagnerende economie betekent dat een toenemende werkloosheid. Terwijl de werkloosheid nu reeds wordt geschat op 12 miljoen (15 %) zal dat tegen 2010 opgelopen zijn tot 25 miljoen inwoners.

De schijnheilige Drievuldigheid
De voornaamste pijnpunten


Nochtans zit er onder het woestijnzand nog altijd voor miljarden dollars aan vloeibaar goud, in de vorm van (dure) olie. Maar volgens het rapport staan drie essentiële zaken een welvaart in de weg: pluralisme, een betere doorstroming van nieuwe ideeën en vrouwenrechten.

· Pluralisme

"De Arabische wereld lijdt aan een 'vrijheidsdeficit'", stelt het rapport. "Zelfs wanneer essentiële burgerrechten in de grondwet zijn opgenomen, worden ze in de praktijk genegeerd. Politieke participatie blijft een probleem." De Arabische landen hebben volgens de rapporteurs de laagste vrijheidsindex ter wereld. Die index houdt rekening met factoren zoals politieke openheid, burgerrechten en persvrijheid. "Het is in de Arabische wereld niet de gewoonte dat de machtsoverdracht zich in het stemhokje voltrekt" klinkt het gedecideerd, maar daarom niet minder scherp.

Ook de economie kampt met een gebrek aan openheid. Er zijn te veel (overheids)monopolies die gedirigeerd worden door de politieke elite. Dit systeem is corrupt, weinig productief en biedt geen kansen aan mensen met beperkte middelen. Slechts 2 procent van de arme gezinnen heeft toegang tot banken en andere financiële diensten. De uitvoerende en de rechterlijke macht lopen dwars door elkaar. Er wordt weinig tot geen initiatief genomen, en niemand voelt zich daarvoor verantwoordelijk.

· Kennis


Het onderwijs is doorgaans lamentabel van kwaliteit en al helemaal niet afgestemd op de arbeidsmarkt. 65 miljoen Arabische volwassenen kunnen lezen noch schrijven, tweederde van hen zijn vrouwen. Voor goed 10 miljoen kinderen is onderwijs een loos begrip. Nochtans trekken de landen in de Arabische regio een groter deel van hun bruto binnenlands product uit dan andere ontwikkelingsregio's. Maar het geld wordt niet goed besteed.

Ook de trage overdracht van nieuwe kennis en technieken is debet aan de lage ontwikkeling. Volgens de auteurs toont de Arabische wereld weinig interesse in nieuwe ideeën. Zo bedragen de investeringen voor onderzoek en ontwikkeling 0,5 procent, slechts een zevende van het mondiale gemiddelde en zelfs lager dan vergelijkbare investeringen in Cuba (1,26 procent). Slechts 0,6 procent van de Arabische bevolking maakt gebruik van het internet. Een erg laag percentage, vooral omdat er relatief veel telefoonaansluitingen zijn.

De gebrekkige ideeënstroom blijkt ook uit het aantal boeken dat jaarlijks in het Arabisch wordt vertaald. In de hele Arabische wereld worden er jaarlijks amper driehonderd boeken vertaald, een vijfde van het aantal boeken dat in een land als Griekenland wordt vertaald. De laatste duizend jaar werden er in de Arabische wereld minder boeken vertaald dan in een land als Spanje in één jaar.

· Vrouwenrechten

Of liever het ontbreken ervan. Vrouwendiscriminatie komt volgens de rapporteurs vooral voor in het politieke leven en op de arbeidsmarkt. Slechts 3,5 procent van de parlementaire zetels wordt bezet door vrouwen, arbeidsparticipatie van vrouwen is de laagste in heel de wereld. Ook de rechtsbehandeling van vrouwen is veelal niet dezelfde als bij de mannen.


Hoewel de onderwijskansen van Arabische vrouwen de jongste decennia toenamen, is bijna tweederde analfabeet. Verder is het aantal sterfgevallen bij bevallingen dubbel zo hoog als in Latijns Amerika en vier keer zo hoog als in Oost-Azië. "Hoe kan een regio zichzelf ontwikkelen als ze slechts de helft van haar potentieel gebruikt," vraagt het rapport zich af. De Arabische landen weigeren gebruik te maken van de creativiteit en de productiviteit van de vrouwelijke helft van hun bevolking. Dat slechts 14 van de 22 landen voldoende gegevens ter beschikking stelden voor dit onderdeel van het onderzoek zegt ook al veel.

In de ban van de islam
Over fawda en fitna

Waarom het zo is gelopen valt niet meteen op te maken. Na de Tweede Wereldoorlog scheurden de Arabische landen zich af van de westerse dominantie. Eenmaal bevrijd van het koloniale bestuur kopieerden de nieuwe regeringen echter het vroegere bestuur. Dat resulteerde onder meer in een vrij paternalistische houding ten aanzien van de bevolking. Dat leidt op zijn beurt tot een zekere inertie, en het ontbreken van enige zin (en nut) voor initiatief.


De auteurs waren zo verstandig om verder te zien dan het Israëlisch-Palestijnse conflict om hun verklaringen te zoeken. Wel wordt er een hoofdstuk besteedt aan de schaduw die het conflict werpt op de politiek en de economie. De bijzonder moeilijke omstandigheden waarin de Palestijnen moeten leven kost hun veel energie, die allicht veel nuttiger zou kunnen benut worden.

Het allicht delicaatste onderzoeksthema betrof de rol van de islam in de achterstand die de Arabische wereld heeft opgelopen. Enerzijds wordt uitgelegd dat de islam onder meer steun betekent voor gerechtigheid, verdraagzaamheid en evenwicht. Ook het ontbreken van echt schrijnende armoede kan op het conto van de islamitische traditie geschreven worden. Via de moskee wordt er voor de behoeftigen gezorgd. Alleen: de Arabische wereld ìs rijk, maar de kloof tussen arm en rijk is enorm.


Anderzijds wijst men diezelfde islam met de vinger als oorzaak van het verstikken van enig constructief denken. De tradities zijn heilig, het gezag kan niet in vraag gesteld worden, en moet met het meeste respect benaderd worden. De angst voor fawda (chaos) en fitna (schisma) zit zeer diep. Dat geeft de fundamentalisten vrij spel, wat leidt tot een vervaarlijke vicieuze cirkel.

De schaduw van de voormalige torens van het World Trade Center in New York werpen hun schaduw eveneens ver vooruit. 11 september heeft onder meer ook tot gevolg dat autoritaire leiders islamitische dissidenten zwaar kunnen aanpakken, met stille goedkeuring van Washington.

De Arabische leiders moeten snel werk maken van ontwikkeling, concluderen de UNDP-rapporteurs. De huidige bevolkingsexplosie maakt dat er niet veel tijd meer is. In het jaar 2020 zullen er in de Arabische wereld 410 tot 459 miljoen inwoners zijn. Heel wat Arabische jongeren lijken niet te geloven in de wil van hun leiders om de rijkdom beter te verdelen. Dat blijkt uit een peiling die in het rapport werd opgenomen. Iets meer dan 50 procent van de oude adolescenten en 45 procent van de jonge adolescenten vindt de huidige situatie in het land uitzichtloos en wil zo snel mogelijk emigreren.

Wat evenwel onvoldoende belicht wordt in het rapport is de heterogene samenstelling van de Arabische landen. Het bekijkt de regio als een geheel, al wordt hier en daar op gewezen dat het ene land beter geplaatst is dan een ander. De auteurs hopen dat het rapport nu leidt tot discussie en debat in de media, scholen en op het politieke front.

Bronnen:

De Financieel Economische Tijd, De Morgen, De Standaard, Knack, The Economist, Radio Free Europe, The New York Times.

Links:

Het Arab Human Development Report 2002 (in pdf)

Verenigde Naties

[Weisse Wolf]

Dit raport bevestigd wat we al langer wisten, de islam is een achterlijke cultuur.

[Heten Tsjeef]

Als dit de waarheid is, is de waarheid dan racistisch?

[Seba]

Oorspronkelijk geplaatst door wolf

Dit raport bevestigd wat we al langer wisten, de islam is een achterlijke cultuur.

het feit alleen al dat u duidelijk godsdienst en cultuur niet uit elkaar kan houden zegt weleer meer iets over uw achterlijkheid...

[Weisse Wolf]

Oorspronkelijk geplaatst door Seba

het feit alleen al dat u duidelijk godsdienst en cultuur niet uit elkaar kan houden zegt weleer meer iets over uw achterlijkheid...

Denk je? De islamitische cultuur bestaat dus niet volgens u? Wie is er hier achterlijk?

[Seba]

Oorspronkelijk geplaatst door wolf

Denk je? De islamitische cultuur bestaat dus niet volgens u? Wie is er hier achterlijk?

allé, eerste les in de kleuterklas voor Wolfje. Islam=godsdienst=> men kan gemakkelijk moslim zijn en zich tegelijk in een andere "cultuur" bevinden., of niet soms?

[Weisse Wolf]

Oorspronkelijk geplaatst door Seba

allé, eerste les in de kleuterklas voor Wolfje. Islam=godsdienst=> men kan gemakkelijk moslim zijn en zich tegelijk in een andere "cultuur" bevinden., of niet soms?

Heb je dat rapport eigenlijk gelezen? Merk op dat het over de Arabische wereld gaat, bij mijn weten nog steeds een overwegend islamitisch deel van deze aardkloot.

[Seba]

Oorspronkelijk geplaatst door wolf

Heb je dat rapport eigenlijk gelezen? Merk op dat het over de Arabische wereld gaat, bij mijn weten nog steeds een overwegend islamitisch deel van deze aardkloot.

het beterft dan ook de Arabische cultuur die sterk wordt beïnvloed door Islamitische gebruiken, maar dat maakt de Islam nog geen cultuur inde strikte zin van het woord...

[Tzuvar Raemborr]

Oorspronkelijk geplaatst door Seba

het beterft dan ook de Arabische cultuur die sterk wordt beïnvloed door Islamitische gebruiken, maar dat maakt de Islam nog geen cultuur inde strikte zin van het woord...

De Arabische cultuur in dictatoriale moslim landen die hiernaartoe gebracht wordt door Islamitisch-Arabische immigranten, dan. Jij je zin.

[illwill]

Oorspronkelijk geplaatst door Kistal

De Arabische cultuur in dictatoriale moslim landen die hiernaartoe gebracht wordt door Islamitisch-Arabische immigranten, dan. Jij je zin.

[Spolpoel]

Oorspronkelijk geplaatst door Seba

allé, eerste les in de kleuterklas voor Wolfje. Islam=godsdienst=> men kan gemakkelijk moslim zijn en zich tegelijk in een andere "cultuur" bevinden., of niet soms?

De islam is niet enkel een godsdienst het is ook een politieke ideologie en een way of life. De moslim kan zich in een andere cultuur bevinden, dat neemt niet weg dat hij volgens zijn islamcultuur leeft, denkt en handelt.
Gaan beweren dat de islamitische cultuur niet bestaat zal door de moslim als een zware belediging worden gezien, misschien wel een racistische ... Opgelet Sebaatje, je bevindt je op gevaarlijk terrein.....