Ontwikkelingshulp

jan hyoens · 3 augustus 2005, 12:19

Ontwikkelingshulp

03.08.2005 12.50u - Een oud Vlaams spreekwoord zegt dat de weg naar de hel geplaveid is met goede bedoelingen. Dat is dikwijls van toepassing als het om ontwikkelingshulp gaat. Een groot deel van dat geld komt immers niet terecht bij de mensen die het het hardst nodig hebben..

De Afrikaanse econoom James Shikwati vatte dat onlangs heel beknopt en krachtig samen: “Als het westen de geldkraan dichtdraait, zal de gewone Afrikaan dat niet eens voelen. Enkel de regimes en de ambtenaren zullen ‘hun’ geld missen.” Zelfs als het geld wel goed terecht komt, dan heeft het soms schadelijke en ongewenste neveneffecten. Shikwati geeft als voorbeeld het uitdelen van gratis kleding, die in het westen wordt ingezameld. Het wordt allemaal met een groot hart en met veel idealisme georganiseerd, en voor veel arme mensen is het een heel praktische en zinvolle vorm van ontwikkelingshulp. Maar het heeft ook een schaduwkant: Shikwati wijst erop dat er in Nigeria 80.000 kleermakers failliet zijn gegaan doordat zij natuurlijk niet konden concurreren tegen kledij die gratis werd uitgedeeld. In sommige gevallen kan voedselhulp honderdduizenden mensenlevens redden, maar dikwijs worden daardoor de plaatselijke boeren geruïneerd, omdat niemand hun producten nog koopt. Op middellange termijn is het effect dikwijls nefast voor de lokale landbouw, en dus ook voor de voedselvoorziening. Shikwati wijst erop dat échte oplossingen maar mogelijk zijn als Afrika op eigen benen leert staan, en als de Afrikanen zelf fundamentele hervormingen doorvoeren. Shikwati pleit voor het stopzetten van alle noodhulp. Dat is voor ons een brug te ver. Dat zou op korte termijn immers veel mensenlevens kosten.

Al vinden we zijn oplossing te cru, de problemen die hij aankaart mogen zeker niet zomaar weggewuifd worden. Sommige hulporganisaties, zoals bijvoorbeeld Caritas, zijn zich wel degelijk bewust van de wantoestanden die Shikwati aanklaagt en proberen de negatieve neveneffecten van noodhulp te beperken. Maar ook Caritas deelt Shikwati’s bikkelharde conclusies niet. “Het klopt dat veel Afrikaanse regimes hun politiek moeten aanpassen voor er in Afrika écht iets kan veranderen”, zegt woordvoerster Hertsens namens Caritas, “maar ondertussen kunnen we die miljoenen mensen toch niet laten sterven? Bij Caritas proberen we daarvoor zoveel mogelijk voedsel en noodhulp aan te kopen in de regio zelf. Anders maak je inderdaad de plaatselijke markt kapot. Maar veel Amerikaanse hulporganisaties droppen helaas nog steeds tonnen voedsel en kleding in Afrika. Zij moeten die aanpak aanpassen. Maar daarom hoeft niet álle noodhulp te stoppen. Dat zou catastrofaal zijn.”

Om alle kwaadaardige kritiek te voorkomen: wij vinden wèl dat er nu voedselhulp naar Niger gestuurd mag worden, en wij zouden zelfs aanbevelen die acties financieel te ondersteunen. Maar wij moeten ook eerlijk en nuchter genoeg zijn om te beseffen dat dit slechts noodhulp is, en dat daarmee de dieperliggende oorzaken van de honger en de ellende in Afrika niet opgelost worden. In d�*t opzicht heeft Shikwati zeker gelijk.

3 augustus 2005, 12:19	#1
jan hyoens Perm. Vertegenwoordiger VN Geregistreerd: 17 februari 2003 Berichten: 11.300	Ontwikkelingshulp Ontwikkelingshulp 03.08.2005 12.50u - Een oud Vlaams spreekwoord zegt dat de weg naar de hel geplaveid is met goede bedoelingen. Dat is dikwijls van toepassing als het om ontwikkelingshulp gaat. Een groot deel van dat geld komt immers niet terecht bij de mensen die het het hardst nodig hebben.. De Afrikaanse econoom James Shikwati vatte dat onlangs heel beknopt en krachtig samen: “Als het westen de geldkraan dichtdraait, zal de gewone Afrikaan dat niet eens voelen. Enkel de regimes en de ambtenaren zullen ‘hun’ geld missen.” Zelfs als het geld wel goed terecht komt, dan heeft het soms schadelijke en ongewenste neveneffecten. Shikwati geeft als voorbeeld het uitdelen van gratis kleding, die in het westen wordt ingezameld. Het wordt allemaal met een groot hart en met veel idealisme georganiseerd, en voor veel arme mensen is het een heel praktische en zinvolle vorm van ontwikkelingshulp. Maar het heeft ook een schaduwkant: Shikwati wijst erop dat er in Nigeria 80.000 kleermakers failliet zijn gegaan doordat zij natuurlijk niet konden concurreren tegen kledij die gratis werd uitgedeeld. In sommige gevallen kan voedselhulp honderdduizenden mensenlevens redden, maar dikwijs worden daardoor de plaatselijke boeren geruïneerd, omdat niemand hun producten nog koopt. Op middellange termijn is het effect dikwijls nefast voor de lokale landbouw, en dus ook voor de voedselvoorziening. Shikwati wijst erop dat échte oplossingen maar mogelijk zijn als Afrika op eigen benen leert staan, en als de Afrikanen zelf fundamentele hervormingen doorvoeren. Shikwati pleit voor het stopzetten van alle noodhulp. Dat is voor ons een brug te ver. Dat zou op korte termijn immers veel mensenlevens kosten. Al vinden we zijn oplossing te cru, de problemen die hij aankaart mogen zeker niet zomaar weggewuifd worden. Sommige hulporganisaties, zoals bijvoorbeeld Caritas, zijn zich wel degelijk bewust van de wantoestanden die Shikwati aanklaagt en proberen de negatieve neveneffecten van noodhulp te beperken. Maar ook Caritas deelt Shikwati’s bikkelharde conclusies niet. “Het klopt dat veel Afrikaanse regimes hun politiek moeten aanpassen voor er in Afrika écht iets kan veranderen”, zegt woordvoerster Hertsens namens Caritas, “maar ondertussen kunnen we die miljoenen mensen toch niet laten sterven? Bij Caritas proberen we daarvoor zoveel mogelijk voedsel en noodhulp aan te kopen in de regio zelf. Anders maak je inderdaad de plaatselijke markt kapot. Maar veel Amerikaanse hulporganisaties droppen helaas nog steeds tonnen voedsel en kleding in Afrika. Zij moeten die aanpak aanpassen. Maar daarom hoeft niet álle noodhulp te stoppen. Dat zou catastrofaal zijn.” Om alle kwaadaardige kritiek te voorkomen: wij vinden wèl dat er nu voedselhulp naar Niger gestuurd mag worden, en wij zouden zelfs aanbevelen die acties financieel te ondersteunen. Maar wij moeten ook eerlijk en nuchter genoeg zijn om te beseffen dat dit slechts noodhulp is, en dat daarmee de dieperliggende oorzaken van de honger en de ellende in Afrika niet opgelost worden. In d�*t opzicht heeft Shikwati zeker gelijk.