'Jezus was gehuwd'

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Dat is zeer zacht uitgedrukt. men mag rustig stellen dat alle evangelies zich nooit gericht hebben naar een vroom jood publiek, ...

Uw stelling blijkt uit geen enkel geschrift. Niet uit de NT-geschriften en al evenmin uit die van de apostolische vaders. U hangt een hersenschim aan.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Dat is niet mijn logica. Matteüs schreef niet voor een ' eenvoudig publiek ', maar voor een gegoede klasse joden die al generaties lang zaken deze met de Helleense wereld, aan tafel zaten met hun zakenpartners, filosofeerden over Helleense mysterie-cultussen en er zelfs aan deelnamen. Een eigen joods mysterie-religie drong zich op en reden om afstand te nemen van de joodse messiasverwachting. Het ' eenvoudig publiek ' kon lezen noch schrijven.

U verwart een paar zaken. In de Oudheid, zoals trouwens ook in de Middeleeuwen, is het heel goed mogelijk dat er teksten worden opgesteld die bestemd waren voor een eenvoudig publiek. In die tijd werden teksten immers voorgelezen voor een ongeletterd publiek.

De taal van het Mattheüsevangelie bevat geen gezochte en ingewikkelde zinsconstructies en beschouwingen zoals we die zouden mogen verwachten als hij een geschoold en ontwikkeld publiek voor zich had. Neen, zijn taal is eenvoudig, helder en volgt een opgaande logica die ook voor eenvoudigen te volgen valt.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Eerlijk gezegd zie ik niet onmiddellijk waar die "evident" vandaan zou kunnen komen.

Nochtans zou u dat normaliter moeten weten.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Alhoewel ik de mening van Van den Berghe respecteer (maar niet deel), houden mensen zoals hij zich aan het vrij eenvoudit kerkelijk standpunt. En dat luidt als volgt (ik haal hier Lüdemann aan uit op. cit, omdat hij dit standpunt het duidelijkst verwoordt) . Het kerkelijk standpunt is hier vrij simplitisch:

1.
Jezus openbaart de zuivere leer aan zijn apostelen, deels vóór zijn dood, deels (na) vóór voor zijn Hemelvaart.
2.
Na zijn definitieve afscheid verdelen de apostelen de wereld bij manier van spreken onder elkaar en eenieder brengt de onvervalste leer naar het land dat hem werd toegewezen.
3.
Ook na de dood van de apostelen breidt zich dit uit. Maar nu ontstaan belemmeringen binnen het christendom zelf. De duivel kan het niet nalaten om onkruid te zaaien in het goddelijk korenveld, en hij heeft succes. Sommige christenen, door de duivel verblind, geven de echte leer prijs. Deze ontwikkeling voltrekt zich als volgt : ongeloof, rechtgelovigheid, geloofsdwalingen. Er bestaat niet het kleinste vermoeden dat ongeloof onmiddellijk kan verward worden met wat de Oude Kerk later vals geloof noemt. Neen, waar heresie is, moet eerst orthodoxie geweest zijn. ‘Alle ketters’, zegt bijvoorbeeld Origines (*) ‘komen eerst tot geloof, later wijken ze dan van de geloofsregel af’
4
Natuurlijk is het ware geloof onoverwinnelijk. Ondanks alle inspanningen van satan en zijn werktuigen worden ongeloof en geloofsdwalingen door het ware geloof teruggedrongen. Het zegeviert en wordt steeds meer verspreid.


Het is evident dat het zo zulke opvattingen de toets van wetenschappelijke kritiek al lang niet meer kunnen doorstaan.




(*)
Diezelfde Origines werd later zelf afgevoerd als 'ketter' door diezelfde kerk...

Foutje.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

U verwart een paar zaken. In de Oudheid, zoals trouwens ook in de Middeleeuwen, is het heel goed mogelijk dat er teksten worden opgesteld die bestemd waren voor een eenvoudig publiek. In die tijd werden teksten immers voorgelezen voor een ongeletterd publiek.

De taal van het Mattheüsevangelie bevat geen gezochte en ingewikkelde zinsconstructies en beschouwingen zoals we die zouden mogen verwachten als hij een geschoold en ontwikkeld publiek voor zich had. Neen, zijn taal is eenvoudig, helder en volgt een opgaande logica die ook voor eenvoudigen te volgen valt.

Inderdaad. Behalve het Johannes-evangelie (bepaalde passages), is het Grieks van de andere evangelies van zeer matige kwaliteit. Het evangelie munt uit in een eenvoudig stijlniveau en taalgebruik en het was meer een omgangstaal die dan toevertrouwd werd aan het papyrus zonder enige consideratie voor grammaticale regels. Hetgeen ons doet vermoeden dat de opstellers ervan maar even eenvoudig waren.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Inderdaad. Behalve het Johannes-evangelie (bepaalde passages), is het Grieks van de andere evangelies van zeer matige kwaliteit. Het evangelie munt uit in een eenvoudig stijlniveau en taalgebruik en het was meer een omgangstaal die dan toevertrouwd werd aan het papyrus zonder enige consideratie voor grammaticale regels. Hetgeen ons doet vermoeden dat de opstellers ervan maar even eenvoudig waren.

Merkwaardig genoeg, althans voor eenvoudige lui te zijn, waren ze zéér goed op de hoogte van de Septuagint ( wat hun bron was ), de Hellenistische mysterie-religies en de Platonische / Pythagorische filosofieën.
http://www.bol.com/nl/p/wie-schreven...ijk/666795262/
Nu nog de auteur:
http://en.wikipedia.org/wiki/Burton_Mack

[quercus]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Uw citaat uit Markus is een mooi voorbeeld ter illustratie van de zeer nauwe verwantschap tussen Aramees en Hebreeuws. Want ook in het Bijbels Hebreeuws betekent "Kum" opstaan, rechtveren.

Terloops, het oudste Evangelie zou niet Mattheus maar Markus zijn. Waarschijnlijk reeds geschreven vóór de vernietiging van de Tweede Tempel in het jaar 70.

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Goed, maar als de evangelist bijvoorbeeld zelf zegt:

Johannes 1,38
Jezus draaide zich om, en toen hij zag dat ze hem volgden, zei hij: ‘Wat zoeken jullie?’ ‘Rabbi,’ zeiden zij tegen hem (dat is in onze taal ‘meester’), ‘waar logeert u?’

dan komt dit bij mij over alsof hij de joodse tekst voor zich heeft liggen, deze aan het vertalen is, maar toch de behoefte voelt om het woordje 'rabbi' uit te leggen voor zijn lezers. Want anders had hij onmiddellijk een Grieks woord gebruikt hebben voor 'meester'. Dus deze uitleg m.b.t. de term 'rabbi' is volstrekt zinloos als hij rechtstreeks in het Grieks zou hebben geschreven. Hij zou dan nooit het woordje 'rabbi 'hebben gebruikt of ernaar verwezen hebben.

Daar denk ik toch anders over. Voor zover ik weet wordt werd het woord rabbi in alle talen onveranderd gelaten want het is een eervolle aanspreektitel. Het woord rabbi komt 15x in de bijbel voor en uitsluitend in de evangeliën en daarvan 8x in het evangelie van Johannes. De eerste keer is in 1:38. Dan is het niet zo gek dat het daar vertaald wordt terwijl het in de volgende 7 gevallen onvertaald is gelaten.

Verder wordt het gebruik van rabbi afgekeurd in Matteüs 23,7: 'en hechten eraan op het marktplein eerbiedig te worden begroet en door de mensen rabbi te worden genoemd. 8 Jullie moeten je niet rabbi laten noemen, want jullie hebben maar één meester, en jullie zijn elkaars broeders en zusters.' Het dan begrijpelijk dat Johannes er niet voor voelde om het woord rabbi te vervangen door meester. Hij was genoodzaakt het te laten staan en dan is het vrij logisch als hij het de eerste keer, in 1:38, vertaalt.

Oorspronkelijk geplaatst door system

Maar in deze passage, komt er geen geografische naam voor:

En toch vertaalt hij een gans Aramese zinnetje. Vanwaar haalt hij dan dat bevel in het Aramees? Hij moet die passage toch voor zich hebben liggen of zoiets. Ik zie niet in waarom hij dat zou doen. Als ik een verhaal wil opschrijven in het Grieks, dan schrijf ik het op in het Grieks en ik kom niet met Aramese passages voor de pinnen. Niet?

Dit snijdt geen hout. Want als hij de volledige tekst in het Aramees voor zich heeft liggen dan rijst de vraag waarom hij alleen Talita koem heeft laten staan plus vertaald. Ik geef hieronder het hele fragment met de geciteerde woorden onderstreept.

35 Nog voor hij uitgesproken was, kwamen enkele mensen tegen de leider van de synagoge zeggen: ‘Uw dochter is gestorven, waarom valt u de meester nog lastig?’ 36 Maar Jezus hoorde dat en zei tegen de leider van de synagoge: ‘Wees niet bang, maar blijf geloven.’ 37 Hij stond niemand toe om met hem mee te gaan, behalve Petrus, Jakobus en Johannes, de broer van Jakobus. 38 Ze kwamen bij het huis van de leider van de synagoge en zagen daar een groep mensen die luid stonden te huilen en te weeklagen. 39 Hij ging naar binnen en zei tegen hen: ‘Waarom maken jullie zo’n misbaar en huilen jullie? Het kind is niet gestorven, het slaapt.’ 40 Ze lachten hem uit. Maar hij stuurde hen allemaal naar buiten en ging met de vader en moeder van het kind en de leerlingen die bij hem waren de kamer van het kind binnen. 41 Hij pakte de hand van het kind vast en zei tegen haar: ‘Talita koem!’ In onze taal betekent dat: ‘Meisje, ik zeg je, sta op!’ 42 Meteen stond het meisje op en begon heen en weer te lopen.

Het eenmalige gebruik van een Aramees woord betrof dus een zeer bijzondere gebeurtenis en het was zinvol om de authenticiteit van het vertelde te benadrukken. Het bevel doet denken aan een toverspreuk. Bovendien herinnert het aan de manier waarop God schept, namelijk louter door te spreken: 'God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht.' enzovoort.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

We zullen het nooit echt weten natuurlijk. Maar de eerste Mattheus moet er zeer vroeg zijn geweest, vermits de eerste Ebionieten dit geschrift al hadden. Men neemt aan dat Het Evangelie van de Ebionieten een vroege Mattheus was, maar dan zonder de wonderbaarlijke geboorteverhalen. Deze Ebionieten bestonden reeds vóór de val van Jeruzalem in Judea en omstreken . En het waren zeer wetsgetrouwe joden-christenen, die Jezus niet zagen als een god, maar als een mens en geboren uit menselijke ouders. Een menselijke profeet dus , maar wel geliefd door God. Ik denk nu niet precies dat deze vrome joden en de latere joden-christenen uit Jeruzalem en Palestina hun 'goede boodschap' in het Grieks hebben gelezen...

Zeker dat de Ebionieten reeds bestonden voor de val van Jeruzalem. De benaming Ebionieten ( wat ' armen ' in het Hebreeuws ) betekend, kennen we uit Eusebius' geschriften en was de bijnaam van de koningsgezinden van de stam David. Heeft helemaal niks te maken met een christelijke sekte, maar de achterban van Jezus en later zijn broer Jakobus en Simon. Wat Paulus daar verder rond vezonnen heeft staat los van de historische versie.

In al deze discussies voor de goede gang van zaken dan, gaan we er effe van uit dat Handelingen een accuraat verslag geeft van de feiten. Maar dit is natuurlijk niet bewezen.

Met andere woorden, we gaan de geit en de kool redden.

[Aton]

Eusebius moet Irenaeus zijn ( sorry, werk uit het vuistje )

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Merkwaardig genoeg, althans voor eenvoudige lui te zijn, waren ze zéér goed op de hoogte van de Septuagint ( wat hun bron was ), de Hellenistische mysterie-religies en de Platonische / Pythagorische filosofieën.
http://www.bol.com/nl/p/wie-schreven...ijk/666795262/
Nu nog de auteur:
http://en.wikipedia.org/wiki/Burton_Mack

Ik heb het boek van Mack al een poosje geleden gelezen. Het is een visie zoals een andere en niet uit te sluiten. Vermoedelijk zijn de eerste 'evangelie'-teksten van de hand van anonieme auteurs. En die kunnen zeer oud zijn. Men heeft er dan een verhaal rond gebreid waardoor ze aantrekkelijker werden in hun geheel dan bijvoorbeeld het evangelie van Thomas, dat een droge opsomming is van logia.

Sommige wetenschappers nemen dan ook aan dat inderdaad de evangelies uit verschillende lagen bestaan die stammen uit verschillende periodes en dat ze pas een defintieve vorm kregen in het begin van de 2de eeuw. Ook de namen zouden dan pas op deze anonieme 'goede boodschappen' geplakt zijn geworden.

Want wij weten dat dit niet altijd het geval was: zo spreekt men over het Evangelie van de Hebreeërs, over het Evangelie van de Nazoreeërs, Het Evangelie van de Ebionieten. Dat waren evangelies die samenraapsels waren van verschillende al dan niet mondelinge overleveringen, zonder een specifieke naam van een of andere auteur. De anonimiteit van teksten (of overleveringen) was in die tijd eerder de regel. Een auteursnaam was meer de uitzondering volgens deze bijbelkenners. Deze namen werden slechts later toegevoegd rond die tijd om het evangelie wat geloofwaardigheid, wat meer krediet te geven. Zoals bijvoorbeeld het 'docetisch' Evangelie van Petrus dat gebruikt werd door de gemeente in Rhodos. Het is weinig waarschijnijk dat Petrus ook maar iets met dat evangelie te maken heeft.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door quercus

Uw citaat uit Markus is een mooi voorbeeld ter illustratie van de zeer nauwe verwantschap tussen Aramees en Hebreeuws. Want ook in het Bijbels Hebreeuws betekent "Kum" opstaan, rechtveren.

Terloops, het oudste Evangelie zou niet Mattheus maar Markus zijn. Waarschijnlijk reeds geschreven vóór de vernietiging van de Tweede Tempel in het jaar 70.

Volgens Papias niet. Volgens vele wetenschappers zou het Marcus zijn. Dat is nog een controverse.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Eusebius moet Irenaeus zijn ( sorry, werk uit het vuistje )

Neen, het moet Eusebius blijven volgens mij.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Zeker dat de Ebionieten reeds bestonden voor de val van Jeruzalem. De benaming Ebionieten ( wat ' armen ' in het Hebreeuws ) betekend, kennen we uit Eusebius' geschriften en was de bijnaam van de koningsgezinden van de stam David. Heeft helemaal niks te maken met een christelijke sekte, maar de achterban van Jezus en later zijn broer Jakobus en Simon. Wat Paulus daar verder rond vezonnen heeft staat los van de historische versie.


Met andere woorden, we gaan de geit en de kool redden.

We mogen nooit uit het oog verliezen dat Handelingen een soort propagandistisch werkje is. En dan moeten we niet de kool en de geit sparen maar wel de waarheid van de onwaarheid proberen te scheiden.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Ik heb het boek van Mack al een poosje geleden gelezen. Het is een visie zoals een andere en niet uit te sluiten. Vermoedelijk zijn de eerste 'evangelie'-teksten van de hand van anonieme auteurs. En die kunnen zeer oud zijn. Men heeft er dan een verhaal rond gebreid waardoor ze aantrekkelijker werden in hun geheel dan bijvoorbeeld het evangelie van Thomas, dat een droge opsomming is van logia.

Sommige wetenschappers nemen dan ook aan dat inderdaad de evangelies uit verschillende lagen bestaan die stammen uit verschillende periodes en dat ze pas een defintieve vorm kregen in het begin van de 2de eeuw. Ook de namen zouden dan pas op deze anonieme 'goede boodschappen' geplakt zijn geworden.

Want wij weten dat dit niet altijd het geval was: zo spreekt men over het Evangelie van de Hebreeërs, over het Evangelie van de Nazoreeërs, Het Evangelie van de Ebionieten. Dat waren evangelies die samenraapsels waren van verschillende al dan niet mondelinge overleveringen, zonder een specifieke naam van een of andere auteur. De anonimiteit van teksten (of overleveringen) was in die tijd eerder de regel. Een auteursnaam was meer de uitzondering volgens deze bijbelkenners. Deze namen werden slechts later toegevoegd rond die tijd om het evangelie wat geloofwaardigheid, wat meer krediet te geven. Zoals bijvoorbeeld het 'docetisch' Evangelie van Petrus dat gebruikt werd door de gemeente in Rhodos. Het is weinig waarschijnijk dat Petrus ook maar iets met dat evangelie te maken heeft.

Ik moet nog wel het eerste boek lezen waar ik het volledig mee eens ben. Burton Mack geeft in elk geval een klaar en deskundig beeld over die tijd, alhoewel nog met de nodige voorzichtigheid. Benieuwd hoe hij het vandaag zou geschreven hebben. Wat betreft die overleveringen; deze beperken zich tot het gebruik van een historische vrijheidsstrijder waar men verder een mythisch figuur van gemaakt heeft. Zelfs als men de synoptische evangeliën naast elkaar gaat vergelijken, zien we dat er stelselmatig wat aan wordt toegevoegd. De evangeliën hadden ook niet ( oorspronkelijk ) de bedoeling om een historische weergave te zijn. De anonimiteit bewaren van de auteur ( en latere toekennen van een discipel als pseudoniem ) stamt reeds uit het O.T. en de profetische uitspraken. Er stond toen reeds de doodstraf op een ' leugenachtige voorspelling '. Vandaar ook dat de meeste namen die we kennen als profeet-namen ook maar pseudoniemen zijn en dikwijls reeds geantidateerd.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

We mogen nooit uit het oog verliezen dat Handelingen een soort propagandistisch werkje is. En dan moeten we niet de kool en de geit sparen maar wel de waarheid van de onwaarheid proberen te scheiden.

Volkomen mee eens.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Neen, het moet Eusebius blijven volgens mij.

Ik was er niet meer zo zeker van, vandaar. Had ik het toch goed voor. Thanks.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Zeker dat de Ebionieten reeds bestonden voor de val van Jeruzalem. De benaming Ebionieten ( wat ' armen ' in het Hebreeuws ) betekend, kennen we uit Eusebius' geschriften en was de bijnaam van de koningsgezinden van de stam David. Heeft helemaal niks te maken met een christelijke sekte, maar de achterban van Jezus en later zijn broer Jakobus en Simon. Wat Paulus daar verder rond vezonnen heeft staat los van de historische versie.


Met andere woorden, we gaan de geit en de kool redden.

Of het nu koningsgezinden zijn of niet, maakt hier maar weinig uit. Waar haalt u overigens deze wetenschap?

Ik ga door ophet boek Handelingen dat zegt dat er na de dood van Jezus de joden-christenen van Jeruzalem (en omstreken) hun religieuze joodse plichten vervulden ook m.b.t. de Tempel. Ik ga ervan uit deze joden niet rijk waren omdat de eerste volgelingen van Jezus toen in meerderheid niet heel rijk waren (ook de naam 'ebioniem' wijst in deze richting, alhoewel hier verschillende interpretaties mogelijk zijn). En dit omdat Jezus zelf regelmatig goed fulmineerde tegen de rijken en de rijkdom. Wat natuurlijk niet uitsluit dat er, zoals bij elke nieuw 'geloofsrichting', ook een paar rijke adepten zullen tussen gezeten hebben.

Goguel geeft een zeer mooie verklaring van het waarom van deze 'ebioniem'. Of het de juiste is, laat ik nog in het midden, maar het is wel een degelijke uitleg.

[system]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Daar denk ik toch anders over. Voor zover ik weet wordt werd het woord rabbi in alle talen onveranderd gelaten want het is een eervolle aanspreektitel. Het woord rabbi komt 15x in de bijbel voor en uitsluitend in de evangeliën en daarvan 8x in het evangelie van Johannes. De eerste keer is in 1:38. Dan is het niet zo gek dat het daar vertaald wordt terwijl het in de volgende 7 gevallen onvertaald is gelaten.

Verder wordt het gebruik van rabbi afgekeurd in Matteüs 23,7: 'en hechten eraan op het marktplein eerbiedig te worden begroet en door de mensen rabbi te worden genoemd. 8 Jullie moeten je niet rabbi laten noemen, want jullie hebben maar één meester, en jullie zijn elkaars broeders en zusters.' Het dan begrijpelijk dat Johannes er niet voor voelde om het woord rabbi te vervangen door meester. Hij was genoodzaakt het te laten staan en dan is het vrij logisch als hij het de eerste keer, in 1:38, vertaalt.



Dit snijdt geen hout. Want als hij de volledige tekst in het Aramees voor zich heeft liggen dan rijst de vraag waarom hij alleen Talita koem heeft laten staan plus vertaald. Ik geef hieronder het hele fragment met de geciteerde woorden onderstreept.

35 Nog voor hij uitgesproken was, kwamen enkele mensen tegen de leider van de synagoge zeggen: ‘Uw dochter is gestorven, waarom valt u de meester nog lastig?’ 36 Maar Jezus hoorde dat en zei tegen de leider van de synagoge: ‘Wees niet bang, maar blijf geloven.’ 37 Hij stond niemand toe om met hem mee te gaan, behalve Petrus, Jakobus en Johannes, de broer van Jakobus. 38 Ze kwamen bij het huis van de leider van de synagoge en zagen daar een groep mensen die luid stonden te huilen en te weeklagen. 39 Hij ging naar binnen en zei tegen hen: ‘Waarom maken jullie zo’n misbaar en huilen jullie? Het kind is niet gestorven, het slaapt.’ 40 Ze lachten hem uit. Maar hij stuurde hen allemaal naar buiten en ging met de vader en moeder van het kind en de leerlingen die bij hem waren de kamer van het kind binnen. 41 Hij pakte de hand van het kind vast en zei tegen haar: ‘Talita koem!’ In onze taal betekent dat: ‘Meisje, ik zeg je, sta op!’ 42 Meteen stond het meisje op en begon heen en weer te lopen.

Het eenmalige gebruik van een Aramees woord betrof dus een zeer bijzondere gebeurtenis en het was zinvol om de authenticiteit van het vertelde te benadrukken. Het bevel doet denken aan een toverspreuk. Bovendien herinnert het aan de manier waarop God schept, namelijk louter door te spreken: 'God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht.' enzovoort.

Tja, ik heb hier gemengde gevoelens bij. Het overtuigt me niet echt. Maar van de andere kant zit er ook wel iets in. Blijft nog dat de auteur blijkbaar beschikte over de 'Aramese woorden'. Hij moet dus een tekst hebben gehad.

Ofwel een joden-christen die op het ogenblik dat de auteur in het Grieks opschreef het hem in het Aramees vertelde. En dat lijkt me eerder vergezocht (maar nooit helemaal uit te sluiten natuurlijk).

Ofwel kende de auteur Aramees, maar dan ga ik er van uit dat hij toch niet alles van buiten kende en hij toch moet beschikking hebben gehad over een Aramese tekst.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door system

Of het nu koningsgezinden zijn of niet, maakt hier maar weinig uit. Waar haalt u overigens deze wetenschap?

o.a. bij James Tabor.

Ik ga door op het boek Handelingen dat zegt dat er na de dood van Jezus de joden-christenen van Jeruzalem (en omstreken) hun religieuze joodse plichten vervulden ook m.b.t. de Tempel.

Tja, christenen is ook een vlag die vele ladingen dekt, en daar heb ik al eens over gehad. Christus wil toch gewoon zeggen gezalfde? Waren de eerste ' christenen gezalfden ? Gedoopten misschien, maar niks vandoen met de doop die Johannes voorstond. Gezalfde staat voor messias. Messiaanse verwachting is het verwachten van een koning uit de stam van David. En verdorie, het zou er nog moeten aan mankeren dat die Nazareners/Messianisten het verplichtingen niet zouden nakomen. Dit was vereiste numero uno om de komst van een ' messias ' te mogen verwachten.

Ik ga ervan uit deze joden niet rijk waren omdat de eerste volgelingen van Jezus toen in meerderheid niet heel rijk waren (ook de naam 'ebioniem' wijst in deze richting, alhoewel hier verschillende interpretaties mogelijk zijn).

En waarom ga je daarvan uit ? Denk jij ook nog steeds dat Jezus een arme drommel was ? Arme drommels worden geen koning. Troonpretendenten hebben een adelijke titel. Twee genealogische lijsten in het N.T. willen dit bewijzen.

En dit omdat Jezus zelf regelmatig goed fulmineerde tegen de rijken en de rijkdom. Wat natuurlijk niet uitsluit dat er, zoals bij elke nieuw 'geloofsrichting', ook een paar rijke adepten zullen tussen gezeten hebben.

En dit zou dan wel eens uit de latere Paulinistisch-mythologische versie kunnen komen. Niet erg hoor, arme drommel, als je dood bent zal je het goed hebben.