Socialistische reader

[lombas]

Ik ben op zoek naar werken over sociaaldemocratie (niet van de rechter- of populistische kant) en democratisch socialisme. Mag recent zijn. En uiteraard niet letterlijk.

Tips?

[abou Anis]

Hoe recent?
Wat bedoel je met "en uiteraard niet letterlijk"?

[lombas]

Oorspronkelijk geplaatst door abou Anis

Hoe recent?

Verschijningsdatum van +/- 3000 voor Christus tot 3 maart 2009.

Wat bedoel je met "en uiteraard niet letterlijk"?

Dat het ook een "invloed op" mag zijn.

[abou Anis]

www.marx.be

goeie zoekfunctie.

[Sjaax]

Oorspronkelijk geplaatst door lombas

Ik ben op zoek naar werken over sociaaldemocratie (niet van de rechter- of populistische kant) en democratisch socialisme. Mag recent zijn. En uiteraard niet letterlijk.

Tips?

http://www.alfredmozerstichting.nl/d...64114/cd/true/.

INLEIDING
Het socialisme of de sociaal-democratie is momenteel de grootste politieke stroming ter wereld. De Socialistische Internationale (SI) is van alle samenwerkingsverbanden binnen een politieke familie het verband met het meeste aantal aangesloten partijen. De SI is veel groter dan bijvoorbeeld de Liberale Internationale of de internationale Christen-democratie. En sinds de ineenstorting van het communisme in Oost-Europa is deze stroming internationaal grotendeels verdwenen. In veel landen nemen de sociaal-democraten deel aan de regering, ofwel in coalitieverband of zijn zij als enige partij aan de macht. De sociaal-democratie is een politieke kracht van betekenis en is dat al heel lang.
Met dit alles is overigens niet gezegd dat de sociaal-democratie ook de machtigste politieke stroming is. Over de macht en invloed van de sociaal-democratie komen we verderop in dit stuk nog te spreken. Voordat we daaraan toekomen eerst iets over oorsprong, geschiedenis en verschillende stromingen binnen de sociaal-democratie. Het gebruik van de verschillende termen (sociaal-democratie en socialisme) komt ook aan de orde. Theoretisch is er wel verschil maar in de praktijk nauwelijks. De termen worden vaak door elkaar worden gebruikt of wisselen per land voor partijen of ideeën die eigenlijk hetzelfde zijn. Hoe dat in elkaar zit wordt in de loop van dit verhaal ook uitgelegd.

[lombas]

Interessant, maar politici vind je natuurlijk legio. Is er niets theoretischer?

[Sjaax]

Oorspronkelijk geplaatst door lombas

Interessant, maar politici vind je natuurlijk legio. Is er niets theoretischer?

Misschien is dit wat? http://www.damon.nl/boek.php?usrid=%...=&sort=&id=764

[lombas]

Oorspronkelijk geplaatst door Sjaax

Misschien is dit wat? http://www.damon.nl/boek.php?usrid=%...=&sort=&id=764

Wow. Dat is inderdaad iets meer in de richting die ik zoek. Bedankt!

Hoewel het me ietwat sceptisch lijkt juist tov democratisch socialisme...

[Sjaax]

Een stukje van een PvdA-kopstuk Ruud Koole:

Maar ook in de internationale literatuur wordt al langer gewag gemaakt van de crisis van de sociaal-democratie. De teneur van vele analyses gaat echter verder. Dit keer was er niet zomaar sprake van weer een crisis, maar zou de sociaal-democratie een onvermijdelijke neergang te wachten staan. Dahrendorf bijvoorbeeld vroeg zich in 1980 af of het tijdperk van de 'sociaal-democratische consensus' niet voorbij was. Het sociaal-democratisch 'waardensyndroom' is niet langer meer in staat veranderingen en nieuwe ontwikkelingen te bevorderen en wordt bovendien innerlijk steeds tegenstrijdiger. Met de totstandkoming van de verzorgingstaat zou de sociaal-democratie haar historische taak hebben volbracht. Daaraan werd door neoliberalen als Crozier toegevoegd dat zulks op zodanige wijze was gebeurd dat het zelfregulerende mechanisme van de vrije markt er wezenlijk door was aangetast, waardoor de economie overbelast was geraakt en te veel heil van de staat werd verwacht. Anderen stelden dat de sterke oriëntatie van de sociaal-democratie op de factor arbeid geleid heeft tot een 'produktivistische' samenleving, die desastreus dreigt te worden voor de menselijke gezondheid en het milieu. Met andere woorden: het was nu de tijd aan andere krachten om orde op zaken te stellen. De sociaal-democratie had haar missie volbracht en kon in het museum worden bijgezet.
Niet alleen de emancipatorische missie van de sociaal-democratie, maar ook haar electorale positie was door structurele maatschappelijk ontwikkelingen achterhaald. Met name Przeworski en Sprague hebben benadrukt dat socialisten zich voor een onoplosbaar 'electoraal dilemma' gesteld zien. De combinatie van een klassestructuur waarin arbeiders een minderheid zijn, en de wens tot democratische legitimatie van de politieke instituties had het socialisme altijd al voor een dilemma gesteld. Maar door de groei van de middenklasse, en bijgevolg het relatief kleinere aandeel arbeiders in de samenleving (aangeduid met de term 'de-industrialization') is dat dilemma nog groter geworden. Willen socialisten hun electorale kracht behouden, laat staan vergroten, dan moeten zij steun zoeken bij andere lagen onder de bevolking dan de arbeiders. Maar dat gaat weer ten koste van de steun van die arbeiders: 'When socialists seek to be effective in electoral competition they erode exactly that ideology which is the source of their strength among workers.' Socialisten kunnen derhalve op geen enkele manier winnen en slechts jammeren en treuren, hun strategieën veranderen, om daarna opnieuw slechts te kunnen jammeren en treuren, aldus Przeworski en Sprague.
Ten slotte is volgens verschillende auteurs het economisch project van de sociaaldemocratie niet meer bij de tijd. De pogingen om kapitalisme en democratie met elkaar te verzoenen door middel van een keynesiaanse vredesformule zijn gedoemd te mislukken in een periode dat de economieën van de verschillende staten steeds meer met elkaar verweven zijn geraakt, de publieke schulden enorm zijn toegenomen en de (veelal) onafhankelijke centrale banken een strikt monetair beleid voeren. Nu had de liberale econoom Hayek al in de jaren veertig van deze eeuw gewezen op het gevaar dat teveel overheidsingrijpen in de economie het voortbestaan van de democratie in de waagschaal zou stellen, maar zijn voorspelling - die in de jaren tachtig met enige graagte werd herhaald - was door de feitelijke ontwikkelingen in de naoorlogse periode in West-Europa gelogenstraft. Nergens in West-Europa had de grote mate van overheidsingrijpen geleid tot ondemocratische staten. Wel leidde de genoemde internationalisering bij velen tot de overtuiging dat keynesianisme en planning 'in één land' niet meer mogelijk zijn. Sommige marxisten steunden, om geheel andere redenen, deze visie: de poging van de sociaal-democraten om het kapitalisme op een sociale wijze te beheren was immers altijd al gedoemd te mislukken, omdat de sociaaldemocraten de rechte weg naar het socialisme hadden verlaten.
Tegen dit beeld van de onvermijdelijke neergang van de sociaal-democratie is verzet gerezen. Merkel wijst in een commentaar op deze benaderingen op een gemeenschappelijke zwakheid ervan. Zowel de neoliberale visie van Dahrendorf en Crozier, de neoconservatieve opvatting van Von Mises en Hayek, de rational choice-benadering van Przweworski en Sprague als het 'paleomarxistische' commentaar van onder anderen Panitch gaan zijn inziens mank aan een statische perceptie van de sociaal-democratie als politieke actor. Terwijl de omgeving van de sociaal-democratie wel verandert, zou die beweging zelf dat niet doen. De sociaal-democratie als willoos slachtoffer van een veranderende samenleving! Merkel wijst op de inmiddels bekende studies van Esping-Andersen en van Scharpf, die deze statische val weten te vermijden. Esping-Andersen laat in zijn boek over de Scandinavische partijen in de periode tot 1985 zien dat zij door zich op een bepaalde wijze aan te passen aan de veranderde omgeving, juist wel een brug konden slaan tussen arbeiders en middenklasse en daardoor in staat waren Przweworski's electorale dilemma op te lossen. Door een specifiek overheidsbeleid waarop zij door hun positie een grote invloed uitoefenden, konden de Scandinavische sociaal-democratische partijen de omgeving voor een deel ook helpen vormen, in plaats van er uitsluitend slachtoffer van te zijn. Scharpf sluit daar min of meer bij aan. In een 'neo-institutionalistische' benadering stelt hij dat indien sociaal-democratische partijen er in slagen hun beleidsvoorstellen zodanig te formuleren dat zij passen in de wisselende institutionele en maatschappelijke machtsverhoudingen, zij hun politieke waarden en doelstellingen niet behoeven op te geven.
Over de onvermijdelijkheid van de teloorgang van sociaal-democratische partijen bestaat in de literatuur dus geen overeenstemming. De vraag is bovendien of er wel van een achteruitgang van de kracht van sociaal-democratische partijen kan worden gesproken. De voorspelling van die neergang was vooral gebaseerd op de gedachte dat door structurele maatschappelijke veranderingen als het bereiken van de verzorgingsstaat en een gewijzigde sociale stratificatie, de ruimte voor krachtige sociaal-democratische partijen in de diverse landen kleiner wordt. Deze maatschappelijke veranderingen hebben niet pas de laatste jaren plaatsgevonden. Derhalve kan een toetsing van genoemde voorspellingen plaatsvinden door de positie van sociaal-democratische partijen over een langere periode te bezien.

(…)

De structurele veranderingen die de basis vormen voor de beschouwingen over de neergang van de sociaal-democratie in West-Europa, hebben zich ook in Nederland voorgedaan. De sociale stratificatie veranderde ook hier. Het percentage mannen en vrouwen bijvoorbeeld dat in de industrie werkzaam was, daalde van 30,7% in 1960 tot 18,9% in 1987; daarentegen steeg het aandeel werknemers in de dienstverlenende sector in diezelfde periode van 18,7% tot 39,4%. Het opleidingsniveau steeg eveneens enorm. Zo volgden in 1960 slechts 31 van de duizend jongeren tussen de 18 en 25 jaar wetenschappelijk onderwijs; in 1985 was dit opgelopen tot 84.

Bron: http://dnpp.eldoc.ub.rug.nl/FILES/ro...jb92/koole.pdf

[Jonas Elossov]

Het sociaal-democratisch blad bij uitstek is sampol (hoewel dat daar een pak rechtse sociaal-democraten bijzitten - maar ook Eric debruyn schrijft daarvoor)

Over democratisch socialisme: werken over de parijsse commune - Lenin, marx...
Werken van Rosa Luxemburg.

[Sjaax]

Oorspronkelijk geplaatst door Jonas Elossov

Het sociaal-democratisch blad bij uitstek is sampol (hoewel dat daar een pak rechtse sociaal-democraten bijzitten - maar ook Eric debruyn schrijft daarvoor)

Over democratisch socialisme: werken over de parijsse commune - Lenin, marx...
Werken van Rosa Luxemburg.

Het wordt voor mij pas interessant wanneer vrij recente werken onder de aandacht worden gebracht. Wat verandert aan de sociaal-democratische opvatting in verband met de vermindering van het aantal blue-collar werkers? En dat die bovendien vaak een kleurtje hebben, wat soms weer tot wrevel leidt bij wittere minder geprivilegieerden. Is er nog zoiets als internationale solidariteit? En tot hoever gaat die, tot appreciatie van Brussel als internationaal belangrijk centrum, of nog verder?

[Samsa]

http://en.wikipedia.org/wiki/Anthony...#The_Third_Way
http://www.theory.org.uk/giddens.htm

Giddens is hoe dan ook een belangrijk figuur in de recente geschiedenis van de sociaal-democratie.

Op de Engelse wikipedia vind je pagina's als "Social Democracy", "democratic socialism",...