Staatshervorming KdN: akkoord over status Bonaire, Sint-Eustatius en Saba

[Dimitri]

Ook in het Koninkrijk der Nederlanden (KdN) is het voorbereiden van de staatshervorming van 2007 in volle gang. Voor het eerst sinds 1986 zullen de staatkundige verhoudingen gewijzigd worden en dit is meteen de grootste wijziging sinds het in werking treden van het Statuut voor het Koninkrijk in 1954. Belangrijkste verandering is dat een van de drie deelstaten van het Koninkrijk, de Nederlandse Antillen (de andere twee zijn Aruba en Nederland), zal verdwijnen en dat elk eiland een individuele status zal krijgen. Uit referenda bleek dat Curaçao en Sint Maarten een status van Land willen, vergelijkbaar met Aruba. De andere drie eilanden wilden directere banden met Nederland.

Terwijl de onderhandelingen tussen Nederland, Curaçao en Sint Maarten moeizaam verlopen vanwege onenigheid over de bevoegdheidsverdeling tussen Rijk en Land, heeft de Nederlandse regering met de drie minderbevolkte eilanden Bonaire (11.000 inw.), Sint Eustatius (2.600 inw.) en Saba (1.400 inw.) een akkoord bereikt over de hoofdlijnen van hun nieuwe positie in het Koninkrijk. Naar verluid zullen zij een status krijgen vergelijkbaar met die van een Nederlandse gemeente. Zij zullen waarschijnlijk onder het Land Nederland gaan vallen en voor het overgrote deel onder de Nederlandse wetgeving gaan vallen.
Over de precieze uitwerking zal volgende week in Den Haag verder worden gesproken, maar nu al is duidelijk dat de eilanden op een aantal onderdelen toch een uitzonderingspositie behouden. Zo zullen de uitkeringen niet op Nederlands niveau worden gebracht, enerzijds om een gigantische armoedeval (= daling van het inkomen als men gaat werken, dus het loont om thuis te blijven) te voorkomen en anderzijds om een aanzuigende werking vanuit andere (ei)landen tegen te gaan.

Toch lijkt het me positief dat nu tenminste drie van de zes eilanden geïntegreerd worden in de Nederlandse politiek. Dit zal er hopelijk voor zorgen dat er meer aandacht in Nederland komt voor de positie van deze eilanden. In ieder geval zullen de Nederlandse overheidsdiensten hun handen vol hebben aan het op peil brengen van de voorzieningen daar.

[Dimitri]

Artikel uit de Antilliaanse krant Amigoe, waaruit blijkt dat over de details nog wel even gesproken zal worden:

Oorspronkelijk geplaatst door Amigoe

Vorm aan status kleine eilanden

KRALENDIJK — De drie kleine eilanden lijken niet te stoppen. De eilanden, door Nederland al K3 genoemd, zijn vastbesloten niet te wachten totdat Curaçao en St. Maarten hun plannen voor een landsstatus binnen het Koninkrijk hebben uitgewerkt. De nieuwe relatie van Bonaire, Saba en St. Eustatius met Nederland begint na de besprekingen begin deze week op Bonaire steeds meer vorm te krijgen. De partijen bereiden een document voor dat op de minitop die volgende week in Den Haag aan de orde komt.

door Suzanne Koelega

Bonaire opteert daarbij voor een status als gemeente, maar dan onder bijzondere omstandigheden en aangepast aan de lokale situatie. Bonaire spreekt liever niet van integratie of associatie maar geeft de voorkeur aan de term sui generis. Saba voelt zich daarentegen beter met een geassocieerde status. St. Eustatius benoemt de status nog niet, maar stemt in met het advies van de Nederlandse Raad van State die een structuur voorstelt van een buitengewone publieke entiteit op maat gemaakt voor de lokale situatie van de eilanden.

Hoe het ook wordt genoemd of geformaliseerd, belangrijk voor de drie eilanden is dat de directe band met Nederland in het voordeel is van de bevolking. De drie gedeputeerden van Constitutionele Zaken Reginald ‘Yonchi’ Dortalina van Bonaire, Will Johnson van Saba en Roy Hooker van St. Eustatius vinden dat het ‘lijden aan de hand van Willemstad’ maar eens afgelopen moet zijn en brachten die boodschap duidelijk over aan de Nederlandse delegatie onder leiding van minister van Staatkundige Vernieuwing en Koninkrijksrelaties Atzo Nicolaï (VVD).

Bonaire sprak maandagmiddag met Nederland, Saba en St. Eustatius hadden individuele gesprekken op dinsdagochtend. Volgens gedeputeerde Johnson zijn er verschillende zaken besproken met de Nederlanders. Hij noemde onder meer Saba’s financiële problemen, de structuur van de nieuwe relatie en het recht van de eilanden op zelfbeschikking waar volgens Saba en St. Eustatius niet teveel aan getornd mag worden.

UITFILTEREN
Johnson zei dat de besprekingen op Bonaire vooral bedoeld waren om vooruitlopend op de minitop van volgende week een aantal zaken ‘uit te filteren’ en een gevoel te ontwikkelen voor wat de kleine eilanden willen. “We vragen alleen om een gelijke behandeling”, zei hij. Hij vindt dat de kleine eilanden Den Haag nodig hebben om te interveniëren. Nederland heeft op basis van het Koninkrijksstatuut voldoende autoriteit om dat te doen, voegde hij eraan toe.

Gedeputeerde Hooker was positief over de besprekingen. Hij vindt dat de tijd rijp is om de zaak af te ronden. “Als er iemand is die geprobeerd heeft de Antillen bijeen te houden, is het Statia wel. Maar er komt een tijd dat je door moet gaan, dat je kansen moet grijpen die er zijn en iets moet opbouwen voor de bevolking. We hebben duidelijk gemaakt dat niemand onze ontwikkeling mag tegenhouden”, aldus Hooker.

Hooker zei dat de afspraken die tijdens de gesprekken op Bonaire en in Nederland zijn gemaakt, moeten gelden als praatdocument die richting moet geven aan de nieuwe status, een ‘vrijbrief om door te gaan’.

ACTIEVE ROL
Volgens Hooker hebben de kleine eilanden besloten een actieve rol te gaan spelen waardoor Nederland wordt uitgedaagd te reageren. “Moeten wachten op anderen en aanhoren wat zij te zeggen hebben, is niet langer acceptabel. We hebben verandering nodig. Met al dat praten en praten zijn de zaken er alleen maar slechter op geworden”, zei hij, verwijzend naar wat door de kleine eilanden wordt beschouwd als verwaarlozing door de centrale regering.

De eilanden zoeken naar een evenwichtige verdeling van verantwoordelijkheden tussen henzelf en Nederland. Gedeputeerde Dortalina noemde de garantiefunctie van Den Haag. Anderzijds zouden de eilanden een aantal zaken in eigen hand moeten kunnen houden, zoals infrastructuur en dagelijks bestuur.

Verantwoordelijkheden die voor de eilanden te zwaar zijn om zelf te dragen, zoals financiën, politie, douane, onderwijs en gezondheidszorg, zouden vallen onder Nederland/het Koninkrijk.

Bonaire stelt een onderzoek voor naar het niveau van faciliteiten op de eilanden om te bepalen welke investeringen nodig zijn. Hij benadrukte dat Bonaire heel anders is dan Nederlandse gemeenten, voornamelijk vanwege de locatie en cultuur van het eiland. “We kunnen niet gelijk zijn aan een gemeente”, zei hij. De structuur voor Bonaire zou moeten worden aangepast aan de lokale situatie maar gebruik makend van elementen uit de Nederlandse gemeenten.

Eilandsraadslid voor Bonaire Ramonsito Booi zei dat het eiland in principe instemt met het inlijven van Bonaire in de Nederlandse structuur, gebruik makend van artikel 134 van het Statuut. De gemeente volgens het sui generis’ principe zou verschillende mogelijkheden bieden. Vervolgens moet het niveau van de faciliteiten worden bepaald en vastgelegd in een budget. Schulden moeten worden afbetaald en investeringen gedaan om een duurzame economische en sociale ontwikkeling te creëren, aldus Booi. Hij zei dat Bonaire het voor 80 procent eens is met de Raad van State.

GEEN BEPERKINGEN
De drie eilanden delen de mening dat hun relatie met Nederland geen beperking moet zijn maar ruimte moet bieden voor economische en staatkundige groei. “Er moet geen plafond zijn. We moeten ons kunnen ontwikkelen en onze capaciteiten volledig benutten. De mensen moeten inzien dat er mogelijkheden zijn”, zei Hooker. Johnson vindt dat als de bevolking daar in de toekomst voor zou kiezen er zelfs de mogelijkheid moet zijn onafhankelijk te worden.

De eilanden zijn het erover eens dat het Koninkrijk/Nederland over een bepaalde vorm van autoriteit moet kunnen beschikken, een bepaalde vertegenwoordiging. De Raad van State suggereert een regeringsgedeputeerde, een raad om de integratie te bewerkstelligen en een gezamenlijke gezaghebber die de rol van commissaris van de koningin kan vervullen.

Volgens Johnson heeft Saba een ‘probleem met dat gezaghebbersgedoe’. Hij stelde een direct contact voor met de Nederlandse minister van Binnenlandse Zaken, zoals het systeem dat de Engelse eilanden kennen.
De besprekingen op Bonaire worden vandaag afgerond met een plenaire vergadering. Nicolaï reist daarna met zijn delegatie door naar Curaçao voor een ontmoeting met premier Emily de Jongh-Elhage en gouverneur Frits Goedgedrag. De delegatie vliegt vanavond terug naar Nederland.

Een autonome gemeente of gemeente sui generis lijkt me een heel goed idee. Ik denk wel dat alledrie dezelfde status krijgen. Een 'kroonkolonie' zoals Saba wil zal het wel niet worden. Ook lees ik nog niets over de politieke vertegenwoordiging van de eilanden binnen Nederland. Het zou toch leuk zijn als de eilandbewoners konden meestemmen met de Tweede Kamerverkiezingen, zodat ze invloed kunnen uitoefenen op de wetgeving die ook voor hen gaat gelden.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Een autonome gemeente of gemeente sui generis lijkt me een heel goed idee. Ik denk wel dat alledrie dezelfde status krijgen. Een 'kroonkolonie' zoals Saba wil zal het wel niet worden. Ook lees ik nog niets over de politieke vertegenwoordiging van de eilanden binnen Nederland. Het zou toch leuk zijn als de eilandbewoners konden meestemmen met de Tweede Kamerverkiezingen, zodat ze invloed kunnen uitoefenen op de wetgeving die ook voor hen gaat gelden.

Concreet... Over hoeveel kamerleden zou het hier gaan zonder het principe van 1 man 1 stem te schenden? Want ik kan me voorstellen dat met 220.000 inwoners (maar dan per eiland) voor al de Antillen en 70.000 voor Aruba, dat je met 16 miljoen Nederlanders en 150 TK leden heel weinig vertegenwoordigers gaat hebben. Een beetje wat er met de Duitstalige Gemeenschap binnen België aan de hand is

[Derk de Tweede]

Dan ligt de hoogste berg van Nederland niet langer in Limburg, maar op...

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

Concreet... Over hoeveel kamerleden zou het hier gaan zonder het principe van 1 man 1 stem te schenden? Want ik kan me voorstellen dat met 220.000 inwoners (maar dan per eiland) voor al de Antillen en 70.000 voor Aruba, dat je met 16 miljoen Nederlanders en 150 TK leden heel weinig vertegenwoordigers gaat hebben. Een beetje wat er met de Duitstalige Gemeenschap binnen België aan de hand is

Simpel gezegd: 0 Kamerleden. Het gaat nl. alleen om Bonaire, Sint Eustatius en Saba en die hebben samen maar 15.000 inwoners.

Maar goed, er zijn heel veel gemeenten in Nederland die ook geen eigen Kamerleden hebben. Er bestaat in Nederland trouwens niet echt een systeem van dienstbetoon aan de eigen regio, zoals in Vlaanderen, waar het parlement verdorie op reces moet omdat alle leden aan het campagne voeren zijn en, op een enkeling na, zelfs verkiesbaar zijn. Dat is in Nederland ondenkbaar. Om een voorbeeld te geven: lijsttrekker van de PvdA bij de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam (maart jl.), Tweede Kamerlid Peter van Heemst, heeft braaf ontslag genomen uit de Kamer toen hij in Rotterdam verkozen werd.

Voor de drie eilanden gaat het er vooral om dat ze mee kunnen beslissen. Ik vind het democratisch niet te verantwoorden als de eilanden wel bijna alle Nederlandse wetten gaan overnemen, maar geen invloed kunnen uitoefenen op de totstandkoming van die wetten. En dan zal er uiteindelijk best bij de PvdA of het CDA een Antilliaan op de lijst komen, die de belangen van de eilanden gaat behartigen. Hetzij in de Tweede Kamer, hetzij in de Eerste Kamer (die door de leden van de Provinciale Staten wordt gekozen, in het geval van de drie eilanden door de raadsleden van het eiland denk ik).

Overigens zouden Curaçao en Aruba wel een eigen Kamerlid kunnen afdwingen als zij ook zouden mogen meestemmen. De kiesdrempel voor een eigen lijst ligt ongeveer op 60.000 tot 65.000 stemmen (afhankelijk van de opkomst), een Kamerlid op een bestaande lijst moet een kwart van de kiesdrempel (dus 15.000 stemmen) halen om met voorkeur gekozen te worden. Curaçao heeft 112.000 kiesgerechtigden, op Aruba zal het rond de 60.000 of 70.000 liggen denk ik. Genoeg voor drie zetels op een eigen lijst of in totaal elf of twaalf op bestaande lijsten. Dat laatste is wat vergezocht (geen enkele partij zou zoveel Antillianen op de lijst zetten), maar een aantal Antillianen zouden er wel gekozen worden in de Tweede Kamer.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Derk de Tweede

Dan ligt de hoogste berg van Nederland niet langer in Limburg, maar op...

Saba! De Mount Scenery, hieronder in de wolken, is 888 meter hoog.





Weer eens wat anders dan de Vaalserberg.

[Hans1]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Ook in het Koninkrijk der Nederlanden (KdN) is het voorbereiden van de staatshervorming van 2007 in volle gang. Voor het eerst sinds 1986 zullen de staatkundige verhoudingen gewijzigd worden en dit is meteen de grootste wijziging sinds het in werking treden van het Statuut voor het Koninkrijk in 1954. Belangrijkste verandering is dat een van de drie deelstaten van het Koninkrijk, de Nederlandse Antillen (de andere twee zijn Aruba en Nederland), zal verdwijnen en dat elk eiland een individuele status zal krijgen. Uit referenda bleek dat Curaçao en Sint Maarten een status van Land willen, vergelijkbaar met Aruba. De andere drie eilanden wilden directere banden met Nederland.

Terwijl de onderhandelingen tussen Nederland, Curaçao en Sint Maarten moeizaam verlopen vanwege onenigheid over de bevoegdheidsverdeling tussen Rijk en Land, heeft de Nederlandse regering met de drie minderbevolkte eilanden Bonaire (11.000 inw.), Sint Eustatius (2.600 inw.) en Saba (1.400 inw.) een akkoord bereikt over de hoofdlijnen van hun nieuwe positie in het Koninkrijk. Naar verluid zullen zij een status krijgen vergelijkbaar met die van een Nederlandse gemeente. Zij zullen waarschijnlijk onder het Land Nederland gaan vallen en voor het overgrote deel onder de Nederlandse wetgeving gaan vallen.
Over de precieze uitwerking zal volgende week in Den Haag verder worden gesproken, maar nu al is duidelijk dat de eilanden op een aantal onderdelen toch een uitzonderingspositie behouden. Zo zullen de uitkeringen niet op Nederlands niveau worden gebracht, enerzijds om een gigantische armoedeval (= daling van het inkomen als men gaat werken, dus het loont om thuis te blijven) te voorkomen en anderzijds om een aanzuigende werking vanuit andere (ei)landen tegen te gaan.

Toch lijkt het me positief dat nu tenminste drie van de zes eilanden geïntegreerd worden in de Nederlandse politiek. Dit zal er hopelijk voor zorgen dat er meer aandacht in Nederland komt voor de positie van deze eilanden. In ieder geval zullen de Nederlandse overheidsdiensten hun handen vol hebben aan het op peil brengen van de voorzieningen daar.

Mooi ! Nederland zet een verdere stap in het unitarisme ondanks de grote culturele verschillen !

Een schoolvoorbeeld voor België !

[Zwartengeel]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Mooi ! Nederland zet een verdere stap in het unitarisme ondanks de grote culturele verschillen !

Een schoolvoorbeeld voor België !

Ongelooflijk hoe jij België hieraan wilt spiegelen. Heb je goed gelezen hoeveel inwoners deze molshopen in de Caraïben tellen in vergelijking met het moederland? En dan spreek jij over 'unitarisme'.

[Breda]

Nederland is toch heel anders dan België Hans1



het kan nog beter in nederland door om het te gaan ombouwen tot een Federatie

maar dit is een goeie zet

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Simpel gezegd: 0 Kamerleden. (knip)
Voor de drie eilanden gaat het er vooral om dat ze mee kunnen beslissen.

En hoe gaan ze dat doen zonder kamerleden?

[stab]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Zo zullen de uitkeringen niet op Nederlands niveau worden gebracht, enerzijds om een gigantische armoedeval (= daling van het inkomen als men gaat werken, dus het loont om thuis te blijven) te voorkomen en anderzijds om een aanzuigende werking vanuit andere (ei)landen tegen te gaan.

Eigenaardig dat sociale wetgeving - of beter de 'veronderstelde 'implicaties ervan als criterium in dit staatkundige debat gebruikt worden.
Hoeveel Antillianen zijn er ondertussen in Nederland omwille van 'sociaal-economische redenen?
Een opmerking van een buitenstaander...

[Hans1]

Oorspronkelijk geplaatst door Zwartengeel

Ongelooflijk hoe jij België hieraan wilt spiegelen. Heb je goed gelezen hoeveel inwoners deze molshopen in de Caraïben tellen in vergelijking met het moederland? En dan spreek jij over 'unitarisme'.

Wat heeft het aantal inwoners nu te maken met culturele verschillen?

Daar zijn er veel meer dan hier en toch leven ze samen in een unitaire staat. In België zou dat volgens flaminganten niet kunnen.

Wie kan dit uitleggen?

[Derk de Tweede]

Oorspronkelijk geplaatst door stab

Eigenaardig dat sociale wetgeving - of beter de 'veronderstelde 'implicaties ervan als criterium in dit staatkundige debat gebruikt worden.
Hoeveel Antillianen zijn er ondertussen in Nederland omwille van 'sociaal-economische redenen?
Een opmerking van een buitenstaander...

Breng eens een bezoek aan Rotterdam, en dan vooral de achterstandswijken.

[Derk de Tweede]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Saba! De Mount Scenery, hieronder in de wolken, is 888 meter hoog.





Weer eens wat anders dan de Vaalserberg.

Zelfs hoger dan het Signaal van Botrange (694 m)

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Mooi ! Nederland zet een verdere stap in het unitarisme ondanks de grote culturele verschillen !

Een schoolvoorbeeld voor België !

Nederland was al een eenheidsstaat, daar verandert niets aan.
Het Koninkrijk der Nederlanden was en blijft een federatie.
Alleen de federatie van de Nederlandse Antillen wordt gesplitst, zodat elk eiland zijn eigen weg kan gaan.

Maar inderdaad, dat splitsen van een federatie is een schoolvoorbeeld voor België.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Tantist

En hoe gaan ze dat doen zonder kamerleden?

Als ze kunnen meestemmen voor de Tweede Kamer, hebben ze toch invloed op de samenstelling ervan, hoe klein die invloed ook is?

En er zal dan echt wel een partij zijn die een Antilliaan op de lijst zet. Er is nu ook al een Antilliaans Kamerlid trouwens: John Leerdam van de PvdA. Alleen is hij afkomstig van Curaçao en niet van een van de drie eilanden die straks onder NL gaan vallen.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door stab

Eigenaardig dat sociale wetgeving - of beter de 'veronderstelde 'implicaties ervan als criterium in dit staatkundige debat gebruikt worden.
Hoeveel Antillianen zijn er ondertussen in Nederland omwille van 'sociaal-economische redenen?
Een opmerking van een buitenstaander...

Het probleem is dat voor het gemak steeds het woord 'Antilliaan' wordt gebruikt om deze kansarme groep in Nederland mee aan te geven, terwijl men het eigenlijk over Curaçaoënaars zou moeten hebben. Nagenoeg alle probleemgevallen komen nl. van Curaçao. Dat is ook logisch als je ziet hoe weinig inwoners de drie eilanden waar het hier over gaat hebben. De mensen die vanuit deze eilanden naar Nederland komen, zijn haast uitsluitend studenten.

Dat neemt niet weg dat er wel degelijk armoede bestaat op deze eilanden, zij het veel minder dan op Curaçao. Het is alleen beter die armoede op te lossen door voor werkgelegenheid te zorgen, dan door de uitkeringen te verhogen zodat niemand meer wil gaan werken, omdat een uitkering hoger is dan een gemiddeld loon. Bovendien trekt dat mensen aan van andere eilanden, die de armoedeproblemen alleen maar vergroten.

Werkgelegenheid is er vrij eenvoudig te creëren denk ik: het toerisme is nu al een belangrijke inkomstenbron, maar het zou ook geen gek idee zijn om er bijv. bejaardentehuizen voor Nederlanders te bouwen. Dan sla je twee vliegen in één klap: de vergrijzingsdruk in NL neemt af en de werkgelegenheid op de Antillen stijgt.

[Zwartengeel]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Wat heeft het aantal inwoners nu te maken met culturele verschillen?

Daar zijn er veel meer dan hier en toch leven ze samen in een unitaire staat. In België zou dat volgens flaminganten niet kunnen.

Wie kan dit uitleggen?

Ik bedoel dat het aantal inwoners van deze eilandjes werkelijk te verwaarloosbaar klein is in vergelijking met die van Nederland zelf om van een stap richting 'unitarisme' te spreken. Zo zie jijzelf het wellicht graag, maar ik zou het eerder 'bestuurlijke assimilatie' van een (zeer) kleine minderheid noemen.

[Hans1]

Oorspronkelijk geplaatst door Zwartengeel

Ik bedoel dat het aantal inwoners van deze eilandjes werkelijk te verwaarloosbaar klein is in vergelijking met die van Nederland zelf om van een stap richting 'unitarisme' te spreken. Zo zie jijzelf het wellicht graag, maar ik zou het eerder 'bestuurlijke assimilatie' van een (zeer) kleine minderheid noemen.

Zoals met de Duitstaligen in België dan? Je keurt dat dan goed?

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Nederland was al een eenheidsstaat, daar verandert niets aan.
Het Koninkrijk der Nederlanden was en blijft een federatie.
Alleen de federatie van de Nederlandse Antillen wordt gesplitst, zodat elk eiland zijn eigen weg kan gaan.

Maar inderdaad, dat splitsen van een federatie is een schoolvoorbeeld voor België.

Hehe, die zit...